Người đứng đầu Thăng Long

Xuyên suốt chiều dài lịch sử Việt Nam, Thăng Long – Hà Nội luôn có một vị trí trọng yếu, bởi vậy, nhà nước các thời kỳ luôn quan tâm đến việc quản lý đô thị này bởi sự phát triển của Thăng Long – Hà Nội có ảnh hưởng rất lớn đến các mặt đời sống của cả nước.

Việc quản lý Thăng Long – Hà Nội được thể hiện bằng việc thiết lập bộ máy hành chính, bằng sự “phân quyền” giữa chính quyền địa phương và chính quyền trung ương đóng tại đây, bằng hệ thống các chính sách, các giải pháp về chính trị, xã hội, kinh tế, văn hóa, giáo dục…, trong đó, việc cử người đứng đầu chính quyền của đơn vị hành chính này là khâu rất quan trọng. Năng lực, phẩm chất và các hoạt động cụ thể của người đứng đầu có tác động lớn đến sự ổn định và phát triển không chỉ của địa phương, mà còn của quốc gia.

Đó là lý do để PGS.TS Bùi Xuân Đính đã dày công tìm hiểu Thăng Long – Hà Nội từ hướng tiếp cận người đứng đầu cơ quan chính quyền. Đây là hướng tiếp cận “lạ”, mới so với các công trình nghiên cứu về Thăng Long – Hà Nội trước đây.

Trong buổi ra mắt cuốn sách “Người đứng đầu Thăng Long – Hà Nội trong lịch sử” ngày 26-2 tại Hà Nội, tác giả đã chia sẻ: “Nghiên cứu việc chọn cử người đứng đầu Thăng Long – Hà Nội qua các thời kỳ không chỉ giúp cho chúng ta hiểu được cung cách quản lý của một đô thị lớn, giữ vai trò là Kinh đô/Thủ đô của đất nước hơn một nghìn năm lịch sử mà còn rút ra được những bài học kinh nghiệm của quá khứ cho việc quản lý Thủ đô Hà Nội hiện nay, nhất là việc hình thành bộ máy cùng cơ chế quản lý, đào tạo và sử dụng cán bộ (trong đó có người đứng đầu), góp phần vào sự nghiệp xây dựng Thủ đô hiện đại, giàu đẹp và văn minh, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hiến Thăng Long – Hà Nội”.

Với hơn 630 trang sách, “Người đứng đầu Thăng Long – Hà Nội trong lịch sử” là một tác phẩm công phu, chi tiết từ tổ chức bộ máy hành chính đến vai trò của những người đứng đầu Thăng Long – Hà Nội qua các thời kỳ lịch sử, từ thời phong kiến đến hiện đại. Cuốn sách được chia thành hai phần chính: “Người đứng đầu Thăng Long – Hà Nội các vương triều phong kiến” và “Người đứng đầu Hà Nội thời cận đại và hiện đại”.

Ở phần thứ nhất, tác giả đi sâu vào việc tìm hiểu những người đứng đầu Thăng Long – Hà Nội trong suốt các triều đại phong kiến, bắt đầu từ Thăng Long thời nhà Lý, nhà Trần,… cho đến thời nhà Nguyễn khi Hà Nội chứng kiến những thay đổi lớn từ mô hình chính quyền phong kiến sang hệ thống hành chính có yếu tố hiện đại hóa.

Ở phần thứ hai của cuốn sách tiếp tục theo dòng chảy lịch sử, tập trung vào những người đứng đầu Hà Nội bắt đầu từ thời kỳ Pháp thuộc khi chính quyền thuộc địa áp dụng các chính sách khai thác thuộc địa và thực hiện đô thị hóa, đến thời kỳ từ Cách mạng Tháng Tám năm 1945 với sự chuyển đổi từ chế độ thuộc địa sang chính quyền cách mạng, và khép lại bằng việc ghi nhận những thay đổi trong bộ máy lãnh đạo của Hà Nội từ khi hòa bình lập lại vào năm 1954 cho đến hiện nay.

Ngoài ra, phần “Phụ lục” của cuốn sách thông tin thêm về các tài liệu tham khảo, bao gồm sách, bài báo, tài liệu lưu trữ và tư liệu điền dã, đồng thời giải nghĩa các thuật ngữ liên quan đến thiết chế nhà nước và bộ máy hành chính qua từng giai đoạn.

Cuốn sách “Người đứng đầu Thăng Long – Hà Nội trong lịch sử” do NXB Khoa học Xã hội và Tri thức trẻ Books liên kết xuất bản.