“Lễ hội đền Hai Bà Trưng” vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bản anh hùng ca bất diệt

Tháng 3 năm 40, mùa xuân Canh Tý, trước sự áp bức bóc lột tàn bạo của Thái thú Tô Định và bè lũ quan lại nhà Đông Hán, Hai Bà Trưng đã phất cờ khởi nghĩa. Trong một thời gian ngắn, dưới sự lãnh đạo tài tình của Hai Bà, cuộc khởi nghĩa đã nhanh chóng lan ra cả nước, làm sụp đổ toàn bộ chính quyền đô hộ Đông Hán.

Mặc dù chỉ giành độc lập trong thời gian ngắn nhưng thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là bản anh hùng ca bất diệt, thể hiện ý chí độc lập, tự chủ và tinh thần dân tộc cao cả. Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng còn là một minh chứng cho sức mạnh lớn lao, tài năng của phụ nữ Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Những sự kiện lịch sử về Hai Bà Trưng đã theo dòng thời gian chuyển hóa thành các sự tích văn hóa, đi vào tín ngưỡng cộng đồng người Việt Nam. Để ghi nhớ công tích và báo đáp ơn đức của Hai Bà Trưng, biết bao công trình tưởng niệm của nhân dân dành cho Hai Bà Trưng và các nữ tướng, nam thần của phong trào Hai Bà Trưng đã được xây dựng. Thống kê của ngành Bảo tồn cho thấy có đến hơn bốn trăm nơi thờ cúng các vị tướng của Hai Bà Trưng và cả nước hiện có 3 nơi (ở Hà Nội) được coi là đền thờ chính Hai Bà Trưng.

Đó là đền Hạ Lôi ở huyện Mê Linh (hội ngày mùng 6 tháng Giêng Âm lịch), là quê hương Hai Bà Trưng; đền Hát Môn ở huyện Phúc Thọ (ngày 6 tháng 3 Âm lịch), nơi Hai Bà Trưng tuẫn tiết; đền Đồng Nhân ở quận Hai Bà Trưng (ngày 6 tháng 2 Âm lịch), nơi nhân dân rước tượng Hai Bà Trưng từ sông Cái lên bờ lập đền thờ.

Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là trang sử vẻ vang của dân tộc ta, mãi mãi là niềm tự hào của nhân dân ta. Chúng ta thành kính tưởng nhớ công ơn của Hai Bà Trưng và các tướng lĩnh, nghĩa quân đã đánh đuổi kẻ thù xâm lược, giành độc lập dân tộc.

Mỗi mùa xuân đến, cán bộ và nhân dân quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) lại tưng bừng tổ chức kỷ niệm cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng để ôn lại truyền thống và tôn vinh hai vị nữ anh hùng dân tộc Trưng Trắc – Trưng Nhị. Năm 2019, quận đã vinh dự được đón nhận Quyết định xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt đối với Di tích kiến trúc nghệ thuật Đền – Chùa – Đình Hai Bà Trưng.

Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Trong không khí ngập tràn sắc xuân, năm nay nhân dân và cán bộ quận Hai Bà Trưng long trọng tổ chức Lễ hội truyền thống kỷ niệm 1985 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40-2025) nhằm giáo dục truyền thống, ca ngợi tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của Hai Bà Trưng trong quá trình đấu tranh chống giặc ngoại xâm, dựng nước và giữ nước. Qua đó góp phần nâng cao đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” cho các thế hệ con cháu, đồng thời bảo vệ và phát huy các giá trị của di tích, bảo tồn và duy trì nét văn hóa đặc trưng của lễ hội đền thờ Hai Bà Trưng.

Trong dịp này, nhân dân quận Hai Bà Trưng vinh dự đón nhận Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với “Lễ hội đền Hai Bà Trưng” phường Đồng Nhân và phường Bạch Đằng. Đồng thời, quận vinh dự đón nhận quyết định công nhận điểm du lịch Di tích quốc gia đặc biệt Đền – Chùa – Đình Hai Bà Trưng.

Lễ hội năm nay được tổ chức từ ngày 4 đến ngày 6-3-2025 (tức ngày 5 đến ngày 7 tháng Hai năm Ất Tỵ). Cụ thể, tại Miếu thờ Hai Bà Trưng, Bến rước nước phường Bạch Đằng tổ chức Lễ dâng hương và Lễ cấp thủy trên sông Hồng theo truyền thống tín ngưỡng vào sáng 4-3-2025.

Tại Di tích kiến trúc – nghệ thuật quốc gia đặc biệt Đền – Chùa – Đình Hai Bà Trưng, số 12 phố Hương Viên, phường Đồng Nhân diễn ra chương trình “Du lịch Hà Nội 2025 và công bố điểm du lịch Di tích quốc gia đặc biệt Đền – Chùa – Đình Hai Bà Trưng”, tổ chức vào tối 4-3-2025.

Lễ kỷ niệm 1985 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng và công bố Quyết định ghi danh “Lễ hội đền Hai Bà Trưng” vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tổ chức vào sáng 5-3-2025 (tức ngày 6 tháng Hai năm Ất Tỵ). Lễ tạ của nhân dân vào ngày 7 tháng Hai năm Ất Tỵ.

Trong 3 ngày diễn ra lễ hội có gần 20 gian hàng truyền thống phục vụ nhân dân và du khách tham quan, mua sắm và trải nghiệm các trò chơi dân gian, hòa mình vào không khí vui tươi cùng các hoạt động của lễ hội: Múa lân sư rồng, thư pháp, tò he, thưởng thức các chương trình nghệ thuật đặc sắc…

Tự hào với truyền thống vẻ vang và những thành tích đã đạt được, cán bộ và nhân dân quận Hai Bà Trưng tiếp tục phát huy tiềm năng, thế mạnh, hăng hái thi đua trong học tập, lao động, sản xuất, phát triển kinh tế – xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, các chỉ tiêu kinh tế – xã hội năm 2025; xây dựng quận, Thủ đô, đất nước ngày càng văn minh, giàu đẹp.