Khơi dậy niềm tự hào lịch sử cách mạng bằng nhạc kịch

Đảm nhận vai trò tổng đạo diễn, Nghệ sĩ ưu tú Cao Ngọc Ánh, Phó Giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, chia sẻ về tác phẩm, cũng như mong muốn khơi dậy niềm tự hào về lịch sử cách mạng bằng nhạc kịch.

– Cơ duyên nào mà đạo diễn có ý tưởng thực hiện vở nhạc kịch “Lửa từ Đất”?

– Trong bộ phim tài liệu “Sinh năm 1972” do Hội Điện ảnh Hà Nội thực hiện nhân kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ trên không, với tư cách là một nhân vật, tôi đã bày tỏ, sinh ra và lớn lên ở Hà Nội, tha thiết yêu mảnh đất này, ước mơ của tôi là làm một tác phẩm tâm huyết về nơi đây. Đó như một lời hứa và tôi luôn nung nấu thực hiện.

Cơ duyên đến khi tôi được mẹ trao lại bộ tài liệu đã gìn giữ trong gia đình từ đời ông ngoại. Đó là bộ nhật ký của ông Nguyễn Ngọc Vũ, Bí thư Thành ủy chính thức đầu tiên của Đảng bộ thành phố Hà Nội, đồng thời cũng là anh cả của ông ngoại tôi. Bước vào những trang viết chân thực và thấm đẫm tinh thần cách mạng ấy, tôi có ý tưởng thực hiện một vở nhạc kịch về ông và tinh thần quật khởi của quân dân Hà Nội.

– Đạo diễn có thể giới thiệu đôi nét về nội dung của vở nhạc kịch “Lửa từ Đất”?

– “Lửa từ Đất” là một bản anh hùng ca lãng mạn và giản dị, khai thác về những nhân vật có thật, với bối cảnh từ năm 1930, khi Đảng Cộng sản Việt Nam mới ra đời. Với lòng yêu nước nồng nàn, sự giác ngộ cách mạng sâu sắc, đồng chí Nguyễn Ngọc Vũ cùng gia đình, bạn bè, cũng như nhân dân Hà Nội tham gia cách mạng với niềm tin son sắt vào lý tưởng cách mạng của Đảng. Tháng 6-1930, khi mới 22 tuổi, người thanh niên Nguyễn Ngọc Vũ đã được giao nhiệm vụ là Bí thư Thành ủy chính thức của Đảng bộ thành phố Hà Nội, là người đặt nền móng quan trọng cho các hoạt động lúc bấy giờ.

Tôi muốn xây dựng nhân vật được hun đúc từ nền tảng giáo dục, từ truyền thống trọng tri thức của gia đình để lý giải tâm hồn, lý tưởng của họ. Chính vì vậy, cùng với nhân vật Nguyễn Ngọc Vũ, tôi chú tâm vào nhân vật người mẹ. Đó là một phụ nữ Hà Nội yêu nước, luôn hết lòng ủng hộ con theo đuổi lý tưởng. Bất cứ chông gai, thử thách nào của con cũng có người mẹ ấy ở bên tiếp sức, động viên…

– Bà đã làm như thế nào để truyền tải hết câu chuyện và những ý tưởng đó bằng nghệ thuật?

– Chúng tôi chọn thể hiện câu chuyện bằng hình thức nhạc kịch chuẩn mực mà Nhà hát Tuổi trẻ theo đuổi và thành công trong thời gian gần đây. Hơn 20 tác phẩm âm nhạc được sáng tác mới hoàn toàn, sử dụng các chất liệu âm nhạc truyền thống như ca trù, xẩm với âm nhạc hiện đại phương Tây, phù hợp với từng nhân vật, bối cảnh. Sân khấu được thiết kế mô phỏng không gian đặc trưng của phố cổ Hà Nội những năm đầu thế kỷ XX. Đặc biệt, vở diễn sử dụng công nghệ 3D mapping mang tới cảm xúc và kích thích trí tưởng tượng của khán giả.

– Thực hiện một tác phẩm nhạc kịch về lịch sử Đảng, về cách mạng, mang đầy tính chính luận như vậy, đạo diễn có gặp nhiều thách thức không?

– Cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí Nguyễn Ngọc Vũ không dài do ông bị bắt giam, tra tấn và sớm hy sinh, nên nguồn tư liệu về ông rất ít ỏi. Từ sự hỗ trợ của Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội và nguồn tư liệu gia đình, những mảnh ghép về cuộc đời của ông dần được hình thành. Bên cạnh đó, việc đưa câu chuyện lên sân khấu nhạc kịch sao cho vừa truyền tải được nội dung chính xác, vừa hấp dẫn, thu hút khán giả, thật sự thách thức.

May mắn là ê kíp sáng tạo rất tài năng, tâm huyết và cùng chung tình yêu sâu đậm với Hà Nội. Nhà viết kịch Lê Quý Hiền viết kịch bản. Nghệ sĩ Đào Duy Anh giữ vai trò đạo diễn sân khấu. Nhạc sĩ Minh Đạo là giám đốc âm nhạc. Đặc biệt, các Nghệ sĩ nhân dân Trần Ly Ly và Doãn Bằng tham gia tổng biên đạo và thiết kế sân khấu. Đội ngũ diễn viên đều được đào tạo bài bản và đang là những gương mặt sáng giá trong làng nhạc kịch, hội tụ 3 khả năng diễn xuất, hát, vũ đạo, như Nghệ sĩ ưu tú Thanh Tâm, Sao mai Lê Việt Anh, diễn viên Trần Việt, Trung Hiếu, Dương Minh Anh, Phạm Văn Thọ…

Tác phẩm còn được nhiều ban, ngành, đoàn thể và tổ chức chung tay góp sức xã hội hóa, tài trợ kinh phí xây dựng chương trình. Chính những yếu tố đó đã làm nên vở nhạc kịch đề tài chính luận này.

– Bà có thể chia sẻ rõ hơn về mong muốn giáo dục truyền thống và khơi dậy niềm tự hào với lịch sử cách mạng cho khán giả hiện nay thông qua hình thức nhạc kịch?

– Với sự kết hợp sinh động giữa âm nhạc, vũ đạo và diễn xuất, nhạc kịch đang là xu hướng nghệ thuật được khán giả hiện nay yêu thích và tìm đến. Vì thế, những câu chuyện, vấn đề lịch sử, chính luận được thể hiện bằng nhạc kịch sẽ dễ tiếp cận công chúng hơn, nhất là người trẻ, qua đó giáo dục truyền thống cách mạng, khơi dậy niềm tự hào dân tộc.

Gần đây, Nhà hát Tuổi trẻ đã xây dựng những tác phẩm nhạc kịch thuần Việt thu hút đông đảo người xem, truyền tải được nhiều thông điệp ý nghĩa. Vở nhạc kịch “Lửa từ Đất” cũng hướng đến mục tiêu đó. Tác phẩm sẽ được biểu diễn tại nhiều địa điểm tại Hà Nội, để lan tỏa câu chuyện về những con người đã sống, chiến đấu và hy sinh đầy oanh liệt trên mảnh đất ngàn năm văn hiến.

– Trân trọng cảm ơn đạo diễn!