Điểm “chạm” thiên nhiên giữa lòng đô thị

Khám phá khu rừng giữa lòng thành phố

Để bắt đầu hành trình khám phá Tuyến đường sinh thái bờ vở sông Hồng, du khách sẽ tập trung tại Công viên rừng Phúc Tân (phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội). Tại đây, các tình nguyện viên của Doanh nghiệp xã hội Think Playgrounds (TPG) đã chuẩn bị sẵn cho du khách những thiết bị cần thiết như ống nhòm, tờ rơi giới thiệu về tuyến đường, dụng cụ nhặt cành cây, vòng tay băng dính để thu lá cây… Du khách cũng được nhắc nhở mang các đồ dùng phù hợp với chuyến đi như ủng, giày chống nước chuyên dụng, mũ, bình nước… để hòa mình vào những trải nghiệm một cách thoải mái nhất.

Tuyến đường sinh thái bờ vở sông Hồng đưa du khách đi qua 7 khu sinh cảnh khác nhau gồm: Điểm bắt đầu, khu đầm nước, rừng dướng, bãi sậy, cầu tre, khu nông nghiệp, đường dân sinh. Trong quá trình đi trail, du khách sẽ được nghe Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Hào (Bảo tàng Tài nguyên rừng Việt Nam thuộc Viện Điều tra, Quy hoạch rừng), giới thiệu về sự đa dạng sinh học tại khu vực bờ vở sông Hồng. Theo khảo sát sơ bộ, đây là nơi tập trung hệ động, thực vật phong phú với hơn 200 loài cây bản địa và 147 loài chim, trong đó có nhiều loài thuộc danh mục được bảo vệ như diều hoa Miến Điện, te vàng, thiên đường đuôi phướn, đặc biệt là loài đuôi cụt bụng đỏ quý hiếm. Ngoài ra, tại đây còn có nhiều loài động vật khác như rắn ráo trâu, nhông hàng rào, mèo rừng, bìm bịp…

“Hà Nội nằm trong luồng di cư của hơn 300 loài chim từ Đông Á sang Australia, và bờ vở sông Hồng là một trong những điểm đến quan trọng của chim di cư. Tới đây du khách có thể xem chim bằng ống nhòm chuyên dụng. Đây là một trong những trải nghiệm thú vị trên Tuyến đường sinh thái bờ vở sông Hồng hoặc có thể tách riêng thành một loại hình tour chuyên biệt dành cho những du khách yêu chim” – ông Hào cho biết.

Chia sẻ cảm xúc sau hành trình khám phá Tuyến đường sinh thái bờ vở sông Hồng, anh Đỗ Thành Vinh, Quản lý truyền thông Công ty Cổ phần Lagom Việt Nam nói: “Trải nghiệm khác biệt, độc đáo này không chỉ giúp tôi hiểu hơn về hệ sinh thái nơi đây mà còn “chạm” tới mỗi người khi chứng kiến cuộc sống và sự thích nghi của người dân ở khu vực ven sông. Một điểm “chạm” khác “đánh thức” du khách là vấn đề phát thải của con người lên môi trường tự nhiên. Điều đó thôi thúc mọi người thay đổi lối sống, hành động nhằm góp phần bảo vệ thiên nhiên, môi trường đô thị”.

Phát triển du lịch góp phần thúc đẩy bảo vệ môi trường

Tuyến đường sinh thái bờ vở sông Hồng là tour mang tính chuyên biệt. Vì thế, để thu hút khách, việc thiết kế, vận hành tour phải có cách làm riêng. Yếu tố quan trọng được đặt lên hàng đầu là tính bền vững và nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường cho người dân và du khách.

Để đảm bảo các yếu tố này, Thạc sĩ Nguyễn Hoàng Hào cho rằng, cần lan tỏa ý nghĩa của chương trình, đồng thời duy trì đội ngũ điều hành, hướng dẫn viên có kiến thức sâu về thiên nhiên, môi trường và cách truyền đạt hấp dẫn, phù hợp với từng đối tượng để tạo hứng thú cho du khách. Song song với đó là sự vào cuộc của chính quyền và người dân địa phương nhằm quản lý các vấn đề về xử lý rác, nước thải; xúc tiến tái sinh để phục hồi sinh cảnh bản địa và làm giàu hệ sinh thái rừng.

“Mỗi sinh cảnh là một bức khảm trong toàn bộ bức tranh thiên nhiên ở đây. Việc tạo cảnh quan trên cơ sở tôn trọng các yếu tố tự nhiên, tái tạo hệ thực vật bản địa để tạo chuỗi thức ăn ổn định là cách thu hút các loài động vật đến nơi này. Đó là cách phục hồi rừng nhanh nhất. Ngoài ra, chính quyền địa phương cần tạo sinh kế ổn định cho người dân, huy động họ tham gia trồng và bảo vệ rừng, để họ thấy được trách nhiệm cũng như quyền lợi của mình, từ đó hạn chế việc săn bắt, khai thác tài nguyên tại khu vực này” – ông Hào nói.

Từ quan điểm phát triển du lịch bền vững, có trách nhiệm và hướng đến sự tham gia của cộng đồng, Think Playgrounds đã xây dựng tour Tuyến đường sinh thái bờ vở sông Hồng có sự tham gia của các đoàn thể tại phường Phúc Tân. Phó Giám đốc phụ trách Chương trình cộng đồng (Think Playgrounds-TPG) Nguyễn Huệ Phương cho biết, TPG đã phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ phường Phúc Tân chuẩn bị một số đồ giải khát, đồ ăn nhẹ với các sản vật của địa phương như nước vối, trà, ngô, khoai, sắn… phục vụ khách. Trong tương lai, TPG sẽ xây dựng thêm các gói tour mới với nhiều trải nghiệm phù hợp với từng đối tượng khách.

Bên cạnh đó, TPG cũng triển khai một số giải pháp như liên kết với các doanh nghiệp lữ hành để xây dựng tour tuyến phù hợp; đẩy mạnh các phương thức quảng bá sản phẩm đến các trường học quốc tế, trường học địa phương cũng như các tổ chức xã hội có nhu cầu học tập mô hình. Để thu hút khách nước ngoài, TPG phối hợp với các bên liên quan thiết kế tour xem chim hoặc tour bảo vệ môi trường…

Mục đích cao nhất của tour khám phá Tuyến đường sinh thái bờ vở sông Hồng là nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của đa dạng sinh thái trong đô thị, từ đó huy động sự tham gia của cộng đồng và chính quyền địa phương nhằm tạo ra sự thay đổi và tác động tốt đến địa phương. Từ một khu vực bị ô nhiễm, nay bờ vở sông Hồng đã được phủ bởi một hệ sinh thái đa dạng, hứa hẹn sẽ còn nhiều sáng kiến mới nhằm cải tạo không gian này ngày càng xanh, sạch, đẹp và bền vững hơn.