Cơ hội cho công nghiệp văn hóa Thủ đô

Đây là tiền đề mở ra nhiều cơ hội cho các ngành công nghiệp văn hóa tại Hà Nội.

Tiền đề vượt trội để phát triển

Chính sách về văn hóa trong Luật Thủ đô năm 2024 có hai nhóm quan trọng, gồm nhóm chính sách về bảo vệ và nhóm chính sách về phát triển các giá trị văn hóa Thủ đô.

Cụ thể, nhóm chính sách về bảo vệ với những quy định đáng chú ý như cho phép thành lập Quỹ Bảo tồn khu vực nội đô lịch sử của Thủ đô; cho phép thành phố quy định mức hỗ trợ cao hơn so với quy định hiện hành cho nhiều đối tượng hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, các nghệ nhân và người thực hành di sản văn hóa phi vật thể…

Nhóm chính sách về phát triển các giá trị văn hóa đưa ra những ưu đãi đặc thù, vượt trội, trong đó có quy định về việc thành lập các khu phát triển thương mại và văn hóa. Luật quy định thành phố Hà Nội được xây dựng trung tâm công nghiệp văn hóa tại bãi sông, bãi nổi sông Hồng và khu vực khác có lợi thế về vị trí không gian văn hóa, phù hợp với quy hoạch.

Đồng thời, giao HĐND thành phố quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục thành lập; việc tổ chức, hoạt động, biện pháp quản lý và chính sách ưu đãi được áp dụng đối với trung tâm công nghiệp văn hóa sử dụng nguồn lực của thành phố (Khoản 7 Điều 21).

Bên cạnh đó, Luật Thủ đô năm 2024 còn đề cập đến những nguồn lực để bảo vệ và phát triển các giá trị di sản văn hóa như Khu lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch; Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Bảo tàng Hồ Chí Minh; khu vực hồ Hoàn Kiếm, hồ Tây; phố cổ, làng cổ, làng nghề, làng có nghề truyền thống tiêu biểu… và đầu tư xây dựng một số công trình văn hóa, thể thao mới.

Đặc biệt, thành phố được phép áp dụng phương thức đối tác công tư trong lĩnh vực văn hóa, thể thao với quy mô tương đương các dự án y tế, giáo dục. Các nhà đầu tư được hưởng ưu đãi cao hơn quy định trước đây về tiền thuê đất, thuê mặt nước và thuế thu nhập doanh nghiệp khi đầu tư vào 12 lĩnh vực công nghiệp văn hóa.

Hành lang đã thông thoáng

Đón nhận tin vui trên, các chuyên gia trong lĩnh vực văn hóa, người làm chính sách pháp luật đều cho rằng, hành lang pháp lý đã thông thoáng, tạo cho ngành công nghiệp văn hóa Thủ đô cơ hội cất cánh.

Trong số các điểm mới, theo Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật Hà Nội, việc Luật Thủ đô năm 2024 quy định Hà Nội được xây dựng trung tâm công nghiệp văn hóa tại bãi sông, bãi nổi sông Hồng và khu vực khác có lợi thế về vị trí không gian văn hóa chính là quy định nổi trội, đặc thù nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 15-NQ/TƯ (ngày 5-5-2022) của Bộ Chính trị về “Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Quy định này sẽ tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ mà các ngành công nghiệp văn hóa mà Thủ đô có nhiều thế mạnh, hiện thực hóa chủ trương phát triển công nghiệp văn hóa đi đôi với xây dựng, hoàn thiện thị trường văn hóa, đồng thời gắn kết mục tiêu phát triển công nghiệp văn hóa với xây dựng thành phố sáng tạo để Thủ đô xứng tầm là thành viên của Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO, là trung tâm hội tụ, kết tinh văn hóa của cả nước.

Về bảo vệ, phát huy 5.922 di sản văn hóa của Thủ đô, Luật Thủ đô cho phép thành lập Quỹ Bảo tồn khu vực nội đô lịch sử của Hà Nội. Điều này mang đến nhiều hy vọng về nguồn lực trong công tác duy tu, sửa chữa.

Luật Thủ đô cũng cho phép hợp tác công tư trong lĩnh vực văn hóa. Tiêu biểu là thúc đẩy hợp tác công tư giữa chính quyền với cộng đồng dân cư trong phát triển văn hóa kết hợp thương mại, du lịch.

Luật cho phép ký hợp đồng nhượng quyền khai thác, quản lý công trình, hạng mục công trình hạ tầng văn hóa, thể thao, công trình kiến trúc có giá trị là tài sản công do cơ quan, tổ chức đang được giao quản lý, sử dụng với nhà đầu tư, doanh nghiệp để khai thác công trình, hạng mục công trình trong thời gian nhất định nhằm tạo cơ chế tài chính đặc thù khai thác, vận hành và bảo trì có hiệu quả, đúng công năng; tổ chức nhiều hơn, rộng rãi hơn các hoạt động văn hóa, thể thao, đáp ứng tốt hơn nhu cầu xã hội..

Những quy định này mở lối cho khối tư nhân phát huy tiềm năng. Song, từ chính sách khung đến quy định cụ thể và áp dụng trên thực tế luôn có những băn khoăn, lúng túng, cần sự can đảm dám làm. Bởi thế, dư luận mong chờ những hướng dẫn chi tiết và Hà Nội tiếp tục có những hành động cụ thể để “trải thảm” cho các nhà đầu tư, giúp ngành công nghiệp văn hóa Thủ đô sớm nắm bắt cơ hội cất cánh.