Ba bảo vật quốc gia của Bắc Ninh

Tượng Phật Quan Âm chùa Bút Tháp

Chùa Bút Tháp (xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành) là Di tích quốc gia đặc biệt, được khởi dựng từ thế kỷ XIV. Ngôi chùa sở hữu 4 bảo vật quốc gia, một trong số đó là tượng Phật Quan Âm thiên thủ thiên nhãn.

Pho tượng được tạo tác năm 1656, trên chất liệu gỗ phủ sơn son thếp vàng, cao 3,7m, rộng ngang 2,1m, dày 1,15m; được chia làm 4 phần: Tượng, đài sen, bệ và vành tay phụ.

Phần tượng cao 2,35m, gồm 11 khuôn mặt miêu tả vẻ đẹp phúc hậu của người phụ nữ. Thân tượng có 42 cánh tay lớn và 19 đôi tay nhỏ hơn tỏa ra từ lưng, sườn, vai. Vành tay phụ phía sau gồm 958 cánh tay nhỏ tạo thành vầng hào quang. Đài sen gồm 5 lớp cánh xen kẽ. Bệ tượng khắc dòng chữ Hán ghi niên đại Bính Thân (1656).

Năm 2012, tượng Phật Quan Âm thiên thủ thiên nhãn chùa Bút Tháp được công nhận là Bảo vật quốc gia.

Tượng Phật A Di Đà chùa Phật Tích

Tại chùa Phật Tích (xã Phật Tích, huyện Tiên Du) có pho tượng Phật A Di Đà được làm bằng đá xanh nguyên khối, niên đại thời Lý (thế kỷ XI); cao 1,85m, rộng vai 0,87m, rộng ngang đùi 1,33m. Thân tượng tạc hình Phật ngồi trong tư thế kết ấn thiền định. Khuôn mặt toát lên vẻ trầm tư nhưng mang vẻ đẹp tuyệt mỹ.

Bệ tượng gồm tòa sen và bệ bát giác. Tòa sen cao 0,37m, gồm hai tầng cánh, bên trong chạm nổi hình rồng cuốn. Tòa sen được đặt trên bệ đá hình bát giác cao 0,71m, gồm 5 cấp chạm nổi các họa tiết hoa sen, cúc dây… Đặc biệt, bệ tượng có 42 đôi rồng được chạm khắc tỉ mỉ và đạt tới đỉnh cao phong cách nghệ thuật thời Lý. Năm 2012, tượng Phật A Di Đà chùa Phật Tích được công nhận là Bảo vật quốc gia.

Bộ tượng Phật Tứ pháp vùng Dâu – Luy Lâu

Vùng Dâu – Luy Lâu (nay thuộc huyện Thuận Thành), là nơi Phật giáo được truyền bá đầu tiên từ Ấn Độ sang. Tại đây hiện còn các ngôi chùa Tứ pháp gắn với tín ngưỡng cổ của người Việt, gồm: Chùa Dâu, chùa Tướng, chùa Dàn (thuộc các xã Thanh Khương, Trí Quả). Trong mỗi chùa đều lưu giữ những pho tượng Tứ pháp có niên đại thời Lê (khoảng thế kỷ XVI).

Bộ tượng Tứ pháp là tượng tròn, khá giống nhau về mặt tạo hình: Khuôn mặt từ bi kiểu Ấn Độ nhưng hình khối cơ thể lại gợi vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam. Đây không chỉ là bộ tượng độc đáo về nghệ thuật tạo hình mà còn mang những nét văn hóa bản địa đặc trưng, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật Phật giáo đậm bản sắc của vùng Kinh Bắc. Năm 2017, bộ tượng Phật Tứ pháp được công nhận là Bảo vật quốc gia.