“Chạm” vào quá khứ ở Sukhothai

“Cái nôi” của văn hóa Thái

Sukhothai từng là một phần của đế chế Khmer nhưng đã tách ra thành một vương quốc độc lập vào năm 1238. Dù chỉ tồn tại trong vòng 2 thế kỷ (1238 – 1438), nhưng vương quốc Sukhothai đã để lại nhiều dấu ấn bằng nền văn minh rực rỡ, được biết đến với di sản ngôn ngữ, sự phát triển của Phật giáo và bản sắc văn hóa độc đáo được kế thừa cho tới nay.

Cố đô cùng tên của vương quốc Sukhothai nằm tại xã Muang Kao, cách thành phố Sukhothai ngày nay khoảng 12km. Nơi đây đã trở thành Công viên lịch sử và là Di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận vào năm 1991. Đến đây, du khách có dịp chiêm ngưỡng gần 200 ngôi chùa với kiến trúc điển hình, đại diện cho văn hóa của xứ sở Chùa Tháp như Mahathat, Phra Pai Luang, Si Chum hay Sorasak… Mỗi ngôi chùa đều mang những nét kiến trúc độc đáo riêng có như một tác phẩm nghệ thuật “độc bản” được tạo ra bởi sự hòa hợp giữa con người, văn hóa và tôn giáo tín ngưỡng.

Mahathat là một trong những ngôi chùa lâu đời nhất ở Sukhothai, được bao quanh bởi 185 bảo tháp và 6 phòng cầu nguyện với các kích thước khác nhau. Tòa bảo tháp chính nằm ở vị trí trung tâm, được xây dựng theo phong cách đặc trưng của Sukhothai. Đến với chùa Si Chum, du khách sẽ bị ấn tượng bởi pho tượng Phật ngồi cao 15m, được dựng vào thế kỷ XIV. Thần thái uy nghiêm và kích thước lớn của pho tượng cho thấy sự vĩ đại của người xưa khi làm nên một tác phẩm sinh động trong điều kiện kỹ thuật, công nghệ thiếu thốn. Còn ngôi chùa Sorasak lại nổi tiếng với tòa bảo tháp được bảo vệ bởi 24 con voi bằng đá được chạm khắc tinh xảo nhô ra từ phần đế. Voi được coi là “người bảo vệ” trong Phật giáo, và các vị vua xưa thường nuôi voi trắng để thể hiện quyền lực cùng sự giàu có.

Cùng với Sukhothai, hai thị trấn Si Satchanalai và Kamphaeng Phet là các thị trấn cổ của vương quốc Sukhothai xưa. Nếu như Sukhothai là thủ đô chính trị và hành chính, Si Satchanalai là trung tâm tâm linh và trung tâm xuất khẩu gốm sứ, thì thị trấn Kamphaeng Phet là trung tâm quân sự quan trọng, bảo vệ vương quốc khỏi giặc ngoại xâm.

Cả ba thị trấn này cũng tự hào về những di tích và các tác phẩm điêu khắc hoành tráng, minh chứng cho sự khởi đầu của kiến trúc và nghệ thuật Thái Lan, được đặt tên là “phong cách Sukhothai”. Bên cạnh đó, những dòng chữ khắc đá được tìm thấy tại các di tích đã cho thấy sự hình thành sớm nhất của chữ viết Thái Lan bắt nguồn từ lịch sử phát triển của vương quốc Sukhothai. Không những vậy, Sukhothai còn có nền kinh tế phát triển dựa trên việc sản xuất nông nghiệp và xuất khẩu công nghiệp, đặc biệt là gốm sứ chất lượng cao. Những điều kiện thuận lợi này đã đưa Sukhothai trở thành một quốc gia thịnh vượng, được biết đến với tên gọi: “Bình minh của hạnh phúc”.

Những trải nghiệm độc đáo

Để khám phá Công viên lịch sử và khu vực quanh cổ trấn Sukhothai một cách trọn vẹn, du khách có thể chọn cách đi xe đạp, xe điện hoặc thuê một chiếc samlor (tuk-tuk) bởi nơi đây hạn chế ô tô. Công viên lịch sử Sukhothai được chia thành các khu vực khác nhau. Ngoài những điểm nổi bật như chùa Mahathat hay Si Chum, một chuyến đạp xe thú vị sẽ đưa bạn đến với chùa Saphan Hin – nơi có pho tượng Phật đứng khổng lồ tọa lạc trên một ngọn đồi nhìn ra vùng nông thôn Sukhothai. Từ đây, du khách có thể phóng tầm mắt ra xa nhìn ngắm khung cảnh làng quê yên bình đẹp như bức họa, hoặc đắm mình trong ánh hoàng hôn rực rỡ, nhìn mặt trời từ từ lặn xuống sau các bức tượng Phật và các tòa bảo tháp.

Để có cái nhìn tổng quan về lịch sử của Sukhothai, du khách đừng bỏ qua Bảo tàng quốc gia Ramkhamhaeng nằm ngay gần lối vào của Công viên lịch sử Sukhothai. Bảo tàng là nơi giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của vua Ramkhamhaeng Đại đế (trị vì từ 1278 – 1298), người đã đưa vương quốc Sukhothai phát triển đến thời kỳ hoàng kim. Ngoài ra, ông còn được mệnh danh là “Cha đẻ của ngôn ngữ Thái Lan” bởi đã có công tạo ra bảng chữ cái tiếng Thái được sử dụng cho đến ngày nay.

Ngoài Công viên lịch sử Sukhothai, du khách nên ghé thăm Công viên lịch sử Si Satchanalai nằm trong thị trấn vệ tinh cùng tên. Đây cũng là quê hương của nghề gốm sứ nổi tiếng. Du khách có thể tham quan một số lò nung cổ tại đây để hiểu hơn về lịch sử nghề gốm và tận hưởng khung cảnh yên tĩnh bằng cách kết hợp nghỉ đêm tại làng Ban Na Ton Chan. Nằm cách thị trấn Si Satchanalai 10 dặm, ngôi làng đã giành được giải thưởng cho các sáng kiến du lịch dựa vào cộng đồng giúp bảo tồn các truyền thống, đồng thời cho phép khách du lịch trải nghiệm văn hóa địa phương.

Đến Thái Lan, nhiều du khách luôn mong muốn được trải nghiệm hoạt động khất thực của các nhà sư. Hãy đặt báo thức và dậy thật sớm để chứng kiến cảnh các nhà sư xếp thành từng đoàn dài đi khất thực. Một trong những địa điểm tốt nhất để trải nghiệm là chùa Traphang Thong, nơi các tín đồ thường tập trung để bố thí cho các nhà sư.

Cuối cùng, để có buổi sáng trọn vẹn, sau khi xem lễ khất thực, du khách hãy hòa mình vào không khí sôi động của khu chợ truyền thống nằm liền kề với chùa Traphang Thong để thưởng thức ly cà phê và pa tong go (món ăn nhẹ giống bánh rán) hay thử món mì địa phương – kuay tiao Sukhothai và cảm nhận sự kết hợp tinh tế giữa mì gạo mỏng (sen lek), thịt lợn nướng, rau và một số nguyên liệu bổ sung như thịt lợn băm, đậu xanh, đậu phộng nướng, ớt đỏ nghiền, chanh tươi… Chắc chắn, các món ăn đa dạng về hương vị sẽ là một phần khiến du khách không thể quên khi tới với cố đô Sukhothai.