“Cú hích” cho công nghiệp văn hóa

Và mới cuối tuần qua, Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 diễn ra đầy cuốn hút khi lần đầu tiên được tổ chức dọc theo 7 công trình di sản tiêu biểu của Thủ đô. Công nghiệp văn hóa Hà Nội đã và đang được đánh thức. Với tiềm năng giàu có, ngành này đang đứng trước thời cơ phát triển vượt bậc khi Luật Thủ đô 2024 (Luật số 39/2024/QH15 của Quốc hội) có hiệu lực.

Điều đáng nói là trên cơ sở kế thừa các nội dung về văn hóa của Luật Thủ đô 2012, Luật Thủ đô 2024 đã quy định nhiều biện pháp nổi trội, có tính đột phá nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 5-5-2022 của Bộ Chính trị về “Phương hướng phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, đưa văn hóa phát triển ngang hàng với kinh tế, trở thành động lực mới của Thủ đô. Trong đó, Luật Thủ đô 2024 đã xác định rõ các đối tượng, các khu vực trọng tâm, trọng điểm cần tập trung nguồn lực để bảo vệ và phát triển giá trị văn hóa; giao trách nhiệm cho HĐND thành phố ban hành danh mục cụ thể; quy định việc lập hồ sơ quản lý công trình kiến trúc có giá trị, việc hỗ trợ cá nhân, tổ chức cải tạo, bảo vệ khu vực, công trình kiến trúc có giá trị có nhiều chủ sở hữu; quy định các biện pháp ưu tiên đầu tư nguồn lực và khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia. Thành phố có thẩm quyền quy định nội dung, mức hỗ trợ cao hơn quy định hiện hành hoặc chưa có trong quy định của cơ quan nhà nước cấp trên tùy theo khả năng cân đối ngân sách đối với các nghệ nhân, người thực hành di sản văn hóa phi vật thể; việc truyền dạy, thực hành, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể… Đặc biệt, Luật còn có những quy định mang tính đột phá về cơ chế thu hút nguồn lực đầu tư như áp dụng phương thức đối tác công tư (PPP), ưu đãi cao hơn về tiền thuê đất, thuê mặt nước và thuế thu nhập doanh nghiệp khi đầu tư vào 12 ngành công nghiệp văn hóa… Cũng theo Luật Thủ đô 2024, HĐND thành phố được quy định mức tiền phạt cao hơn về xử lý đối với một số hành vi vi phạm hành chính thuộc 9 lĩnh vực, trong đó có văn hóa…

Đây có thể coi là “cú hích” phát triển công nghiệp văn hóa Thủ đô. Nhiệm vụ cấp thiết đặt ra hiện nay là Thành phố cần sớm hoàn thiện dự thảo 114 văn bản triển khai thi hành Luật Thủ đô 2024 và bảo đảm lộ trình thông qua theo kế hoạch, bước đầu là 39 văn bản ban hành trong năm 2024. Để làm được điều này trước hết cần sự quan tâm chỉ đạo từ Trung ương, sự vào cuộc trách nhiệm cao của các bộ, ngành Trung ương, trong đó tập trung ban hành 6 nghị định, 2 thông tư thi hành như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, khâu triển khai thực hiện ở địa phương, cơ sở sau này sẽ quyết định hiệu quả thực tiễn của Luật Thủ đô 2024, cũng cần sự sẵn sàng. Bên cạnh đó, các nội dung này cần phải được đưa vào trong văn kiện mà các cấp ủy đang chuẩn bị cho đại hội Đảng nhiệm kỳ 2025 – 2030. Đây là giải pháp rất quan trọng, bởi có như thế cấp ủy mới thực sự là người “lĩnh xướng”, thi hành Luật Thủ đô 2024 mới thực sự trở thành nhiệm vụ chính trị và huy động được sức mạnh tổng hợp trong triển khai thực hiện. Điều thuận lợi trong vận dụng Luật Thủ đô 2024 để phát triển công nghiệp văn hóa là Thành ủy Hà Nội là cấp ủy cấp tỉnh đầu tiên ban hành Nghị quyết chuyên đề về phát triển công nghiệp văn hóa (Nghị quyết 09-NQ/TU ngày 22-2-2022). Trên cơ sở này, nhiệm vụ thi hành Luật Thủ đô 2024 hoàn toàn có thể gắn với những con số định lượng, những chương trình, đề án, dự án cụ thể ở từng cấp, từng ngành.

Việc Luật Thủ đô 2024 có mang lại những “trái ngọt” hay không đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt, quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự tham gia, đồng thuận của nhân dân, đặc biệt là ý thức trách nhiệm cao của các cấp ủy Đảng, trước hết là người đứng đầu.