Những năm qua, phong trào xây dựng đời sống văn hóa của huyện Lý Nhân luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp tổ chức thực hiện của các cấp, ngành, đoàn thể và sự hưởng ứng tích cực của các tầng lớp nhân dân, mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần quan trọng hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội của các địa phương nói riêng, toàn huyện nói chung.
Để đạt được những kết quả thiết thực, trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện phong trào, Ban Chỉ đạo phong trào huyện luôn bám sát các văn bản chỉ đạo của cấp trên để ban hành hướng dẫn cụ thể các xã, thị trấn triển khai, tổ chức thực hiện: hướng dẫn việc đăng ký xây dựng danh hiệu “Thôn văn hóa”, “Tổ dân phố (TDP) văn hóa”, “Gia đình văn hóa” theo Nghị định 122/2018/NĐ-CP của Chính phủ; nâng cao chất lượng các tiêu chí văn hóa, thực hiện các tiêu chí văn hóa trong Bộ tiêu chí xã nông thôn mới (NTM) nâng cao giai đoạn 2021-2025; hướng dẫn thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội.
Qua tìm hiểu được biết, năm 2022, toàn huyện có 56.282/58.157 hộ gia đình đăng ký xây dựng danh hiệu “Gia đình văn hóa”. Qua bình xét đã có 52.630 gia đình đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”, bằng 90,4% so với tổng số hộ. Tiêu biểu là các xã Phú Phúc, Hợp Lý, Đức Lý, Tiến Thắng. Trong tổng số 2.874 gia đình văn hóa tiêu biểu cấp cơ sở đã bình xét, lựa chọn được 15 gia đình tham dự hội nghị tọa đàm nhân Ngày Gia đình Việt Nam do Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tổ chức. Trong tổng số 140 thôn, tổ dân phố đăng ký phấn đấu xây dựng danh hiệu thôn, TDP văn hóa, có 110 thôn, TDP đạt danh hiệu “Thôn văn hóa”, “TDP văn hóa” (đạt 78,6%) với mức điểm cao từ 86-93 điểm. Các xã có tỷ lệ thôn đạt danh hiệu văn hóa cao, như: Chính Lý, Chân Lý, Trần Hưng Đạo, Nhân Bình và Xuân Khê. Bên cạnh đó, cũng trong năm, Lý Nhân có 4/5 cơ quan, đơn vị đăng ký xây dựng cơ quan, đơn vị văn hóa đủ tiêu chuẩn đề nghị công nhận danh hiệu “Cơ quan văn hóa” lần đầu, nâng tổng số lên 123 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa. Việc đánh giá, chấm điểm, đề nghị xét công nhận danh hiệu gia đình, thôn, TDP, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp văn hóa được thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, bảo đảm chất lượng.
Thực hiện Nghị quyết số 39/NQ-HĐND ngày 6/12/2019 của HĐND tỉnh quy định mức hỗ trợ đầu tư xây dựng đối với nhà văn hóa (NVH) thôn, TDP sau sáp nhập, huyện đã hỗ trợ xây mới 2 NVH xã, nâng cấp 2 sân thể thao; hỗ trợ xây dựng mới 01 NVH và nâng cấp, mở rộng 32 NVH thôn. Tổng kinh phí hỗ trợ xây dựng, cải tạo khoảng 3.150 triệu đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 2.910 triệu đồng. Các NVH, sân vận động đã hoàn thiện, nghiệm thu bảo đảm chất lượng, phục vụ tốt nhu cầu hội họp, sinh hoạt văn hóa và tập luyện thể dục thể thao của nhân dân. Nhờ vậy, phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao diễn ra sôi nổi ở khắp các địa phương. Việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và tổ chức các lễ hội được các địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân hưởng ứng tích cực, góp phần xây dựng nếp sống mới.
Theo Phòng Văn hóa – Thông tin huyện, qua theo dõi, đánh giá, có 99,8% số đám cưới và 100% số đám tang được thực hiện theo nếp sống văn minh. Các lễ hội được tổ chức đúng quy định của pháp luật và truyền thống văn hóa, nhất là các lễ hội gắn liền với các di tích lịch sử văn hóa, điểm du lịch. Việc tổ chức lễ hội đã góp phần nâng cao ý thức của nhân dân trong giữ gìn, bảo vệ và phát huy giá trị các di sản văn hóa, không có hiện tượng lợi dụng lễ hội hoạt động mê tín dị đoan, thương mại hóa. Các hoạt động văn hóa đã góp phần tích cực trong xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa NTM và NTM kiểu mẫu. Trong năm có 8 xã đạt chuẩn NTM đăng ký xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa NTM. Qua rà soát, đánh giá, có 7 xã đạt tiêu chuẩn được đề nghị xét tặng danh hiệu, gồm các xã: Công Lý, Nhân Mỹ, Nguyên Lý, Chính Lý, Hợp Lý, Bắc Lý, Nhân Thịnh.
Trong quá trình triển khai thực hiện phong trào, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên và các cơ quan, đơn vị đã phối hợp chặt chẽ, gắn thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” với các phong trào thi đua, các cuộc vận động, các mô hình của các ngành, đoàn thể, như: “Ngày vì người nghèo”, “Cựu chiến binh gương mẫu”, “Học tập, lao động sáng tạo”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM, đô thị văn minh”… Đoàn kết xây dựng NTM, các cấp hội đã tích cực vận động hội viên tham gia vệ sinh môi trường trồng mới hơn 15 nghìn cây xanh và trồng, chăm sóc hàng nghìn m2 cây hoa các loại; xây dựng, duy trì 157 con đường “Sáng – xanh – sạch – đẹp – văn minh – an toàn”, cùng nhiều hoạt động thiện nguyện với tổng trị giá hàng trăm triệu đồng.
Quyết tâm duy trì, giữ vững và nâng cao chất lượng công nhận các danh hiệu văn hóa, năm 2023 huyện Lý Nhân tiếp tục tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức, phát huy nguồn nội lực, đồng thời, huy động mọi nguồn xã hội hóa cùng với sự đầu tư của Nhà nước để xây dựng, hoàn thiện cơ sở vật chất các thiết chế văn hóa. Tính đến tháng 8 năm 2023, Lý Nhân có 56.290/58.160 hộ gia đình đăng ký xây dựng gia đình văn hóa, bằng 96,8%; có 140 thôn, TDP (100%) đăng ký xây dựng thôn, TDP văn hóa; 91 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đăng ký đạt chuẩn văn hóa lần đầu. Về cơ sở vật chất, toàn huyện có 5 NVH thôn đăng ký xây dựng mới, 25 nhà đăng ký sửa chữa, nâng cấp. Đến nay đã triển khai xây dựng mới 3 nhà, sửa chữa 14 nhà. Cùng với 2 xã Chính Lý, Trần Hưng Đạo đăng ký về đích NTM nâng cao năm 2022 đã hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí đang được thẩm định, năm 2023 có 3 xã Công Lý, Tiến Thắng, Nguyên Lý đăng ký và đang nỗ lực phấn đấu về đích NTM nâng cao… Toàn huyện phấn đấu có 82%-85% số thôn, TDP đạt danh hiệu văn hóa; 90,4% hộ gia đình đạt danh hiệu Gia đình văn hóa; 31,5% người dân luyện tập thể thao thường xuyên; hoàn thiện xây dựng mới và cải tạo, mở rộng số NVH thôn, TDP đã đăng ký theo cơ chế hỗ trợ của tỉnh.
Với các giải pháp đồng bộ và tinh thần quyết tâm của cả hệ thống chính trị từ huyện tới cơ sở, cộng với sự đồng lòng, tích cực hưởng ứng của nhân dân, tin rằng Lý Nhân sẽ thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ duy trì và nâng cao chất lượng đời sống văn hóa cơ sở, góp phần xây dựng huyện ngày càng giàu mạnh, văn minh.
Trần Quyết
