Đẩy mạnh công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật

Xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện thể chế, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Bên cạnh đó, thông qua hoạt động góp phần phát hiện và kịp thời xử lý những quy định mâu thuẫn, chồng chéo, trái pháp luật hoặc không còn phù hợp của các văn bản QPPL.

Công tác xây dựng, ban hành văn bản QPPL ở tỉnh thời gian qua, đặc biệt là kể từ khi triển khai Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015, đã được chính quyền địa phương chỉ đạo đẩy mạnh về hoạt động và nâng cao chất lượng tham mưu, do đó đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Theo đó, UBND tỉnh đã làm tốt công tác quán triệt, tổ chức thực hiện nghị quyết, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong công tác xây dựng pháp luật. Đồng thời, ban hành kịp thời các quyết định, văn bản chỉ đạo, thực hiện các giải pháp trong công tác xây dựng pháp luật như: văn bản tham mưu thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cải thiện điểm số, thứ hạng Chỉ số cải thiện các quy định pháp luật năm 2024; Báo cáo đánh giá thực trạng thi hành Luật Ban hành văn bản QPPL và kiến nghị đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng, ban hành văn bản QPPL; Báo cáo kết quả hệ thống hoá văn bản kỳ 2019-2023 trên địa bàn tỉnh Hà Nam; Báo cáo kết quả lập danh mục văn bản QPPL do HĐND, UBND tỉnh ban hành và tự kiểm tra văn bản QPPL do UBND tỉnh Hà Nam ban hành còn hiệu lực (tính đến ngày 31/3/2024)…

Theo rà soát, từ ngày 1/1 – 31/10/2024, HĐND, UBND tỉnh Hà Nam đã ban hành 80 văn bản QPPL, trong đó có 16 nghị quyết và 64 quyết định; UBND các huyện, thị xã, thành phố ban hành 6 văn bản QPPL. Các văn bản ban hành bảo đảm về trình tự, thủ tục theo quy định; nội dung và thẩm quyền phù hợp với hệ thống pháp luật hiện hành. Sở Tư pháp đã tổ chức thẩm định 107 dự thảo văn bản QPPL, đóng góp 311 dự thảo văn bản QPPL; phòng Tư pháp các huyện, thị xã, thành phố thẩm định 6 dự thảo văn bản QPPL… Cùng với chất lượng và tiến độ thẩm định, đóng góp ý kiến ngày càng được nâng lên, trong quá trình tiếp nhận và giải quyết hồ sơ đóng góp, thẩm định văn bản QPPL đã có sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan, đơn vị có liên quan; các nội dung đóng góp, thẩm định được cơ quan soạn thảo tiếp thu, chỉnh sửa và hoàn thiện vào dự thảo. Qua hoạt động thẩm định văn bản QPPL đã phát hiện và kiến nghị chỉnh lý một số nội dung của dự thảo chưa bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, thống nhất của dự thảo văn bản.

Bên cạnh xây dựng, ban hành, thẩm định văn bản, việc triển khai thực hiện kiểm tra, rà soát văn bản QPPL cũng được thực hiện đúng tiến độ thời gian và chất lượng, hiệu quả. Sở Tư pháp phối hợp với các sở, ban, ngành tự kiểm tra 64/64 văn bản QPPL, đạt 100%. Qua kiểm tra, văn bản QPPL được xây dựng và ban hành không trái thẩm quyền, nội dung phù hợp pháp luật hiện hành. Từ ngày 1/1- 31/10/2024, đã thực hiện rà soát thường xuyên 230/230 văn bản QPPL phải được rà soát trên địa bàn tỉnh. Qua rà soát đã kiến nghị, tham mưu HĐND, UBND tỉnh sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ 33 văn bản. Công tác rà soát văn bản QPPL theo chuyên đề, lĩnh vực cũng được các đơn vị thực hiện bảo đảm kế hoạch. Sở Tư pháp đã phối hợp với các sở, ngành rà soát, lập danh mục và tự kiểm tra văn bản liên quan đến việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh; việc thực hiện chính sách, pháp luật về đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh Hà Nam… Công tác hệ thống hóa văn bản QPPL cũng được triển khai thường xuyên, góp phần bảo đảm tính thống nhất, thuận lợi trong áp dụng văn bản QPPL để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước cũng như phục vụ việc hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL cũng gặp một số khó khăn, vướng mắc. Trong đó, hiện nay có nhiều luật, nghị định quy định chi tiết ban hành mới và có hiệu lực sớm dẫn đến công tác xây dựng văn bản QPPL chưa theo kịp yêu cầu; việc đăng tải các văn bản QPPL lên trang Cơ sở dữ liệu quốc gia còn hạn chế; công tác kiểm tra, rà soát đôi lúc chưa được thực hiện thường xuyên, dẫn đến việc chưa phát hiện và xử lý chưa kịp thời văn bản có nội dung mâu thuẫn, chồng chéo hoặc không còn phù hợp gây khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn áp dụng pháp luật. Ngoài ra, việc rà soát các nội dung quy định được giao trong văn bản QPPL của cơ quan nhà nước cấp trên có lúc chưa kịp thời; một số đơn vị tham mưu chưa có sự quan tâm sâu sát đến công tác xây dựng các dự thảo văn bản QPPL, do đó hồ sơ gửi thẩm định chưa đầy đủ các tài liệu theo quy định, chất lượng báo cáo thẩm định chưa đồng đều, nội dung thẩm định chưa sâu…

Để nâng cao chất lượng công tác xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL, Sở Tư pháp tiếp tục tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Luật Ban hành văn bản QPPL năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), các chỉ đạo của UBND tỉnh liên quan đến xây dựng, ban hành văn bản QPPL; đẩy mạnh công tác kiểm tra, xử lý, rà soát, hệ thống hoá văn bản QPPL, bảo đảm 100% văn bản đã ban hành được tự kiểm tra, phát hiện và tham mưu xử lý kịp thời những văn bản vi phạm theo quy định của pháp luật. Đồng thời, tổ chức rà soát kịp thời, hiệu quả khi có căn cứ rà soát và rà soát theo chuyên đề, lĩnh vực theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền; rà soát sửa đổi, bổ sung để kiến nghị hoàn thiện các nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực chuyên ngành…

Nguyễn Khánh