Nghiên cứu tổ chức lại tòa án và viện kiểm sát cấp huyện

Thảo luận tổ tại Quốc hội sáng 13/2, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng cho biết “trong năm nay chúng ta phải triển khai”. Theo ông, kết luận 121 của Trung ương yêu cầu nghiên cứu tiếp tục sắp xếp đơn vị hành chính, giảm cấp hành chính phù hợp thực tiễn, mở rộng không gian phát triển, tăng cường nguồn lực địa phương.

Hệ thống Tòa án Nhân dân Việt Nam hiện chia làm 4 cấp gồm Tòa án Nhân dân tối cao; Tòa án Nhân dân cấp cao; Tòa án Nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Tòa án Nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Tòa án Quân sự các cấp gồm Tòa án Quân sự Trung ương; Tòa án Quân sự quân khu và tương đương; Tòa án Quân sự khu vực.

Hệ thống Viện Kiểm sát nhân dân gồm Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; Viện Kiểm sát nhân dân cấp cao; Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Viện Kiểm sát nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tương đương. Song song còn có Viện Kiểm sát quân sự các cấp gồm Viện Kiểm sát quân sự Trung ương; Viện Kiểm sát quân sự quân khu và tương đương; Viện Kiểm sát quân sự khu vực.

Cuối tháng 1, Hội nghị Trung ương khóa XIII đã thống nhất tinh gọn tổ chức bộ máy công an theo mô hình 3 cấp bộ, tỉnh, xã, không tổ chức công an cấp huyện. Chính phủ đang hoàn thiện đề án tinh gọn ngành thanh tra còn 2 cấp trung ương và tỉnh để xin ý kiến Bộ Chính trị, Ban Chỉ đạo Trung ương trước khi trình Quốc hội.

Theo Trưởng Ban Tổ chức Trung ương, thời gian tới Đảng ủy MTTQ Việt Nam cũng chỉ đạo tiếp tục nghiên cứu bộ máy bên trong các hội đoàn thể. Các cơ quan “đang triển khai khối lượng công việc rất lớn, với bước đi mạnh mẽ để tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị”.

“Những bước đi vừa qua khẳng định quyết tâm của Trung ương là rất chính xác, dựa trên căn cứ khoa học, cơ sở thực tiễn, pháp lý và chính trị”, ông nói. Tuy nhiên do triển khai trong thời gian ngắn, yêu cầu cao nên sẽ có khó khăn phát sinh, và “Trung ương xác định khó khăn đến đâu thì đối diện, phối hợp xử lý đến đấy”.

Ông Lê Minh Hưng cũng lưu ý, các công việc hiện nay mới chỉ là bước đi đầu tiên, còn nhiều nhiệm vụ cần thực hiện trong năm nay và nhiệm kỳ tới. Sau khi bộ máy mới đi vào hoạt động, Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Nội vụ, Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội sẽ đánh giá sự vận hành của bộ máy mới. Các cơ quan đồng thời tổng rà soát biên chế từ Trung ương xuống địa phương, gắn với đánh giá năng lực, trình độ cán bộ.

Thời gian tới, các cơ quan cũng nghiên cứu sửa quy định của Đảng, pháp luật của nhà nước và đánh giá “kỹ lưỡng, cẩn trọng để triển khai tiếp”. Mục tiêu là trong thời gian nhanh nhất hoàn thiện mô hình tổng thể hệ thống chính trị, bảo đảm hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, phục vụ yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới.

Sửa luật để “không đẩy việc lên Chính phủ”

Tham gia thảo luận, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nói hai dự luật Tổ chức Chính phủ và Tổ chức chính quyền địa phương được xây dựng trong bối cảnh “rất đặc biệt, rất cấp thiết”, gắn với cuộc tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị. Hai dự luật này bảo đảm cho nền hành chính hoạt động thông suốt, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu cải cách, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Theo Bộ trưởng, điểm mới đầu tiên của hai dự luật là tư duy xây dựng pháp luật “khác hoàn toàn”. Hai dự luật này được coi là đạo luật gốc của nền hành chính quốc gia, nên chỉ quy định khung, các vấn đề mang tính nguyên tắc. Đây là cơ sở để các luật chuyên ngành thiết kế theo.

Hai dự luật tập trung phân định rõ thẩm quyền Chính phủ, chính quyền địa phương rạch ròi, trong đó Chính phủ với tư cách là cơ quan hành chính Nhà nước cao nhất, thực hiện quyền hành pháp và là cơ quan chấp hành của Quốc hội.

“Chúng tôi cũng thiết kế các điều luật xác định rõ trách nhiệm để không đẩy việc lên Chính phủ, vì thực tế bây giờ đẩy việc lên Chính phủ rất nhiều”, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nói, cho hay phân cấp, phân quyền, ủy quyền là vấn đề cốt lõi của hai dự luật.

Hiện có 177 luật quy định thẩm quyền của bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ; 152 luật quy định thẩm quyền của Thủ tướng; 141 luật quy định thẩm quyền HĐND, UBND; 92 luật quy định thẩm quyền 3 cấp chính quyền địa phương. Các quy định chồng chéo này khiến khó phân quyền, ủy quyền theo nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

VN (theo VnExpress)