Quy định số 142-QĐ/TW có một số nội dung mới rất đáng quan tâm. Cụ thể, căn cứ chủ trương của cấp có thẩm quyền, tại bước 1 của quy trình nhân sự theo điều 21, Quy định số 80-QĐ/TW của Bộ Chính trị về phân cấp quản lý cán bộ và bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử, người đứng đầu được giới thiệu nhân sự như sau: Trường hợp nhân sự từ nguồn tại chỗ: Người đứng đầu căn cứ số lượng, cơ cấu, tiêu chuẩn, điều kiện, yêu cầu nhiệm vụ và danh sách nhân sự trong quy hoạch lựa chọn, giới thiệu 1 nhân sự cho 1 chức danh để cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị xem xét đưa vào danh sách, tiến hành các bước tiếp theo. Trường hợp nhân sự từ nguồn ở nơi khác: Người đứng đầu căn cứ số lượng, cơ cấu, tiêu chuẩn, điều kiện, yêu cầu nhiệm vụ giới thiệu 1 nhân sự cho 1 chức danh để cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị xem xét tiến hành quy trình nhân sự.
Ngoài ra, người đứng đầu còn được quyền xem xét bổ nhiệm, miễn nhiệm cấp trưởng của tổ chức, cơ quan, đơn vị ở cấp hành chính do mình trực tiếp quản lý theo quy định…
Việc ban hành Quy định số 142-QĐ/TW là sự cụ thể hóa của Bộ Chính trị đối với một số chủ trương, quy định đã được nêu trong Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ và Kết luận số 21-KL/TW ngày 25/10/2021 về đẩy mạnh xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
Thời gian qua, việc giới thiệu nhân sự để bổ nhiệm, bầu cử là thẩm quyền của tập thể (cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo cơ quan, đơn vị, địa phương). Người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, tập thể lãnh đạo cũng có vai trò, thẩm quyền trong việc định hướng, gợi ý, đề xuất song chưa thực sự rõ ràng và quyền quyết định cuối cùng là của tập thể.
Việc thí điểm giao quyền, trách nhiệm cho người đứng đầu trong công tác cán bộ theo Quy định số 142-QĐ/TW sẽ tăng quyền hạn và trách nhiệm cho người đứng đầu, được kỳ vọng góp phần giảm thủ tục, tầng nấc trong quy trình cán bộ, cải cách hành chính trong Đảng. Quyền hạn của người đứng đầu tăng lên, rõ rệt hơn, song đi kèm là trách nhiệm cũng rõ, nặng hơn.
Quy định số 142-QĐ/TW có nhiều nội dung chặt chẽ nhằm kiểm soát quyền lực của người đứng đầu, bảo đảm nguyên tắc công tâm, khách quan, công khai, minh bạch và phòng chống tình trạng lạm quyền, lộng quyền, độc quyền. Đó là người đứng đầu phải bảo đảm về tiêu chuẩn, điều kiện, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực công tác của nhân sự do mình giới thiệu; thực hiện nghiêm các quy định về công tác cán bộ, quy định về kiểm soát quyền lực và phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ. Người đứng đầu chịu trách nhiệm về quyết định của mình kể cả khi đã chuyển công tác hoặc nghỉ hưu trong các trường hợp: Giới thiệu cán bộ để bầu cử, bổ nhiệm thiếu công tâm, thiếu khách quan, không bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, năng lực công tác; miễn nhiệm cán bộ không bảo đảm căn cứ, thủ tục theo quy định…
Quy định số 142-QĐ/TW nêu rõ: Người đứng đầu có thể thực hiện hoặc không thực hiện thẩm quyền được giao theo quy định này và chịu trách nhiệm về quyết định của mình. Thời gian thực hiện thí điểm là 5 năm kể từ ngày ban hành quy định.
Nhiều cán bộ, đảng viên, người dân hy vọng việc thực hiện thí điểm sẽ mang lại những kết quả, kinh nghiệm tốt để tìm được lời giải hay cho “bài toán” về mối quan hệ giữa tập thể với cá nhân người đứng đầu, giữa quyền hạn và trách nhiệm trong công tác cán bộ.
NINH TUÂN
