Chú trọng khen thưởng người lao động
Với tinh thần hướng về cơ sở, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 chú trọng khen thưởng tập thể ở cơ sở, công nhân, nông dân, người lao động trực tiếp, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang nhân dân, dân quân tự vệ; quan tâm khen thưởng vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo… Luật bổ sung đối tượng dân quân thường trực, dân quân tự vệ cơ động được xét tặng danh hiệu “Chiến sĩ tiên tiến”. Bổ sung đối tượng khen thưởng Huân chương Lao động các hạng, bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, bằng khen của bộ, ngành, tỉnh là nông dân, công nhân, người trực tiếp lao động, sản xuất, công tác, doanh nhân, doanh nghiệp, trí thức, nhà khoa học, cá nhân, tập thể có đóng góp lớn vào sự phát triển kinh tế, xã hội; ứng dụng tiến bộ khoa học – công nghệ; thực hiện công tác xã hội, từ thiện, nhân đạo. Bổ sung đối tượng được xét tặng danh hiệu “Nhà giáo Nhân dân”, “Nhà giáo ưu tú” cho đối tượng là cán bộ nghiên cứu, giáo dục; đối tượng xét tặng danh hiệu “Thầy thuốc Ưu tú”, “Thầy thuốc Nhân dân” cho đối tượng là “hộ sinh”. Bổ sung xét tặng danh hiệu “Nghệ sĩ Nhân dân”, “Nghệ sĩ Ưu tú” cho đối tượng là “người sáng tạo tác phẩm văn hóa nghệ thuật”. Bổ sung cách tính thời gian (nhân hệ số 2) làm tiêu chuẩn để xét tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước đối với cán bộ y tế, giáo dục công tác tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn.
Để giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong khen thưởng ở khu vực ngoài nhà nước và kinh tế tư nhân, luật quy định cụ thể đối tượng khen thưởng Huân chương Lao động các hạng, bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, bằng khen của bộ, ban, ngành, tỉnh cho đối tượng là doanh nhân, doanh nghiệp, trí thức, nhà khoa học. Bổ sung quy định nguyên tắc xét tôn vinh, trao tặng giải thưởng cho doanh nhân, doanh nghiệp, tổ chức kinh tế khác. Quy định cụ thể khen thưởng đối với người nước ngoài có nhiều đóng góp cho đất nước Việt Nam…
Luật cũng bỏ quy định đăng ký thi đua là căn cứ xét tặng danh hiệu thi đua. Bổ sung trách nhiệm của “người đứng đầu” cơ quan, tổ chức, đơn vị. Bổ sung danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu.
Phân cấp, phân quyền mạnh hơn
Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 đã phân cấp, phân quyền mạnh hơn trong công tác thi đua, khen thưởng như bổ sung quy định Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quy định thẩm quyền công nhận danh hiệu “Lao động tiên tiến”, “Chiến sĩ tiên tiến”, “Tập thể lao động tiên tiến”, “Đơn vị tiên tiến”. Thẩm quyền của bộ trưởng, thủ trưởng các bộ, ban, ngành tặng danh hiệu “Tập thể lao động tiên tiến”, “Chiến sĩ thi đua cơ sở”, “Lao động tiên tiến” hoặc ủy quyền công nhận danh hiệu “Tập thể lao động tiên tiến”, “Chiến sĩ thi đua cơ sở”, “Lao động tiên tiến” cho cá nhân, tập thể thuộc cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc bộ, ban, ngành không có tư cách pháp nhân. Thẩm quyền của người đứng đầu cơ quan được Ủy ban Thường vụ Quốc hội phân công tham mưu, giúp về thi đua, khen thưởng. Đặc biệt, luật đã bổ sung trách nhiệm người đứng đầu phát hiện cá nhân, tập thể, gia đình có thành tích để khen thưởng và đề nghị cấp trên khen thưởng; trách nhiệm của cơ quan làm công tác thi đua, khen thưởng; cơ quan báo chí.
Khắc phục “tích lũy, cộng dồn thành tích”
Theo Trưởng Ban Thi đua, khen thưởng tỉnh Bùi Văn Nam, Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 thể hiện rõ nguyên tắc thành tích đến đâu, khen đến đó và đề cao tính kịp thời của hình thức khen thưởng theo công trạng và thành tích đạt được; khắc phục tình trạng khen thưởng “tích lũy thành tích, cộng dồn thành tích” như trước đây. Đặc biệt, luật đã bổ sung quy định “hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ” là tiêu chuẩn có thể thay thế nếu không có sáng kiến, đề tài, đề án.
Nếu như Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003, Luật sửa đổi, bổ sung Luật Thi đua, khen thưởng năm 2005; 2013 quy định danh hiệu “Tập thể lao động tiên tiến” được xét cho các tập thể có trên 50% cá nhân trong tập thể đạt danh hiệu “Lao động tiên tiến” và không có cá nhân bị kỷ luật từ cảnh cáo trở lên thì Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 quy định phải có ít nhất 70% cá nhân trong tập thể đạt danh hiệu “Lao động tiên tiến” và không có cá nhân bị kỷ luật từ cảnh cáo trở lên. Điều này khẳng định luật mới chú trọng tới chất lượng của công tác thi đua, khen thưởng.
“Những đột phá của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 sẽ tạo chuyển biến mạnh mẽ trong tổ chức thực hiện phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng tại các cơ quan, đơn vị. Là cơ sở pháp lý để thi đua, khen thưởng đi vào thực chất, là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội”, Trưởng Ban Thi đua, khen thưởng tỉnh Bùi Văn Nam khẳng định.
HÀ VY
