Để tăng cường công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản (TNKS), nâng cao hiệu lực, hiệu quả, giảm thiểu rủi ro, nguy cơ thất thoát tài nguyên, huyện Hà Trung đã triển khai nhiều giải pháp, kịp thời ngăn chặn các hành vi vi phạm trong hoạt động khoáng sản, góp phần phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo an ninh trật tự (ANTT), an toàn xã hội trên địa bàn.
Hoạt động khai thác khoáng sản của Công ty TNHH Xây dựng – Thương mại Tân Hải, thôn Quan Tương, xã Hà Tân.
Là địa phương có nguồn tài nguyên phong phú, đa dạng về chủng loại, hàng năm công tác quản lý TNKS trên địa bàn huyện Hà Trung đã được quan tâm chỉ đạo quyết liệt và từng bước đi vào nền nếp. Ý thức chấp hành pháp luật của các doanh nghiệp hoạt động khai thác khoáng sản (KTKS) được nâng lên rõ rệt.
Hà Tân là xã có nguồn tài nguyên đá vôi, tập trung ở khu vực núi Quan Tương và đồi Đá Chăn thuộc địa phận 2 thôn Quan Tương và Nam Thôn, với diện tích 79,5 ha. Tại khu vực này hiện có 15 mỏ, trong đó có 9 mỏ khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường và 6 mỏ đá spilit (đá bazan) đá khối sản xuất đá ốp lát, với 13 doanh nghiệp được cấp phép khai thác. Ông Trương Văn Huấn, Chủ tịch UBND xã Hà Tân, cho biết: UBND xã là đơn vị trực tiếp thực hiện các biện pháp bảo vệ TNKS, giám sát việc chấp hành pháp luật về TNKS của các đơn vị hoạt động khai thác trên địa bàn. Để thực hiện nhiệm vụ này, cùng với việc đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm trong KTKS cho các tổ chức, cá nhân biết, chấp hành nghiêm pháp luật về đất đai, khoáng sản, xã đã thành lập tổ quản lý thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản của các đơn vị, tránh tình trạng khai thác quá trữ lượng, chở quá tải.
Theo số liệu thống kê của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hà Trung, trên địa bàn huyện có 40 mỏ được cấp phép KTKS đang còn hiệu lực, với diện tích trên 452 ha, trong đó có 19 mỏ khai thác đá vôi làm vật liệu xây dựng thông thường; 8 mỏ đá spilit và 3 mỏ đá bazan đá khối sản xuất đá ốp lát; 2 mỏ sét và 1 mỏ đá vôi làm nguyên liệu sản xuất xi măng; 2 mỏ đất sét làm nguyên liệu sản xuất gạch tuynel và 5 mỏ đất làm vật liệu san lấp được cấp phép cho 32 doanh nghiệp hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản tại các xã: Hà Tân, Hà Long, Hà Bình, Hà Đông, Hà Sơn, Hà Vinh, Hà Lĩnh, Hà Tiến, Hà Lai và Yến Sơn.
Để quản lý hoạt động khai thác TNKS trên địa bàn, trên cơ sở quy định của Luật Khoáng sản 2010, Chỉ thị 38/CT-TTg ngày 29-9-2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp tục tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với các hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng và xuất khẩu khoáng sản và các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, Huyện ủy, UBND huyện Hà Trung đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường công tác quản lý Nhà nước về TNKS, môi trường trên địa bàn, trong đó giao nhiệm vụ cho các phòng, ban, ngành, UBND các xã, thị trấn và các tổ chức, cá nhân có liên quan tổ chức thực hiện, kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm; chỉ đạo các đơn vị khai thác, chế biến khoáng sản tuân thủ đúng các quy định của pháp luật trong hoạt động KTKS, đất đai, bảo vệ môi trường, đảm bảo ANTT, an toàn lao động, sử dụng vật liệu nổ; đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về Luật Khoáng sản cho UBND cấp xã và các đơn vị hoạt động KTKS trên địa bàn. Bên cạnh đó, phối hợp với thanh tra Sở Tài Nguyên và Môi trường, lực lượng công an huyện kiểm tra việc chấp hành pháp luật về khoáng sản đối với các đơn vị đang hoạt động KTKS nhằm ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng khai thác, vận chuyển khoáng sản trái phép.
Mặc dù, công tác quản lý Nhà nước về TNKS trên địa bàn huyện Hà Trung trong những năm gần đây được quan tâm chỉ đạo quyết liệt và từng bước đi vào nền nếp. Qua công tác thanh tra, kiểm tra các đơn vị được cấp phép KTKS trên địa bàn đã có ý thức tuân thủ và chấp hành các quy định của pháp luật và các quy định của tỉnh, của địa phương, đảm bảo ANTT và an toàn lao động. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư xây dựng các công trình, mở rộng quy mô, công suất, thiết bị hiện đại, công nghệ khai thác có hiệu quả và tiết kiệm tài nguyên… Tuy nhiên, vẫn còn một số đơn vị KTKS chưa thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, như: khai thác vượt ra ngoài mốc giới được cấp phép; khai thác không đúng trình tự, phương pháp, chưa đúng thiết kế mỏ đã được thẩm định, phê duyệt; tình trạng các phương tiện vận chuyển khoáng sản quá trọng tải gây hư hỏng đường giao thông; một số đơn vị chưa thực hiện đầy đủ các giải pháp bảo vệ môi trường trong quá trình khai thác, vận chuyển gây ô nhiễm môi trường…
Năm 2022, UBND huyện Hà Trung đã phối hợp với các sở, ngành liên quan, UBND các xã có mỏ khoáng sản kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động khai thác TNKS của các đơn vị, như: việc chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạt động khai thác, việc thực hiện giám sát sản lượng khai thác và thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường trong khai thác, vận chuyển và công tác an toàn, vệ sinh lao động… đã phát hiện, xử lý vi phạm hành chính 11 trường hợp vi phạm, xử phạt trên 1,63 tỷ đồng. Ngày 21-12-2022, cơ quan cảnh sát điều tra, Công an tỉnh đã khởi tố bị can, khám xét nơi ở, nơi làm việc, bắt tạm giam đối với bị can Nguyễn Xuân Phương, Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng – Thương mại Tân Hải, có địa chỉ tại thôn Quan Tương, xã Hà Tân về tội “vi phạm về nghiên cứu, thăm dò và khai thác tài nguyên”, khai thác đá trái phép với tổng khối lượng 480.617,9m3, trị giá trên 33,6 tỷ đồng. Hiện vụ án đang được điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật.
Để tăng cường công tác quản lý Nhà nước và bảo vệ TNKS trên địa bàn huyện, thời gian tới, ngoài việc tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các doanh nghiệp và người dân về Luật Khoáng sản và các văn bản pháp luật có liên quan, huyện Hà Trung tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động thăm dò, khai thác, vận chuyển trái phép khoáng sản và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Yêu cầu các xã, thị trấn nâng cao trách nhiệm quản lý Nhà nước trong hoạt động KTKS theo đúng quy hoạch được UBND tỉnh phê duyệt. Đồng thời phối hợp với các phòng, đơn vị liên quan tổ chức kiểm tra, giám sát việc thăm dò, khai thác, vận chuyển khoáng sản; phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời hoạt động khai thác TNKS trái phép; bảo đảm ANTT, an toàn xã hội tại các khu vực có khoáng sản. Yêu cầu các đơn vị KTKS đầu tư thiết bị máy móc hiện đại, áp dụng công nghệ phục vụ cho hoạt động khai thác, chế biến nhằm tiết kiệm TNKS và bảo vệ môi trường; đảm bảo an toàn lao động, nâng cao ý thức chấp hành kỷ luật lao động…
Bài và ảnh: Công Quang
