Giữ gìn nghề thêu trang phục truyền thống dân tộc Dao Khâu

Phụ nữ Dao Khâu ở xã Tả Phìn có kỹ năng thêu thủ công rất đẹp và được chị em duy trì, phát triển. Tuy nhiên, hầu như chỉ dừng lại ở việc may thêu trang phục cho các thành viên trong gia đình.

Thành viên Tổ liên kết, hợp tác thêu trang phục truyền thống.

Lưu giữ những nét văn hóa đặc sắc; hướng tới phát triển dịch vụ hàng hóa (sản phẩm quần, áo, túi, khăn, trang trí áo dài truyền thống) nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập cho hội viên, Hội LHPN huyện tuyên truyền, vận động và thành lập Tổ liên kết, hợp tác giữ gìn, phát huy nghề thêu trang phục truyền thống dân tộc Dao Khâu. Khởi đầu với 23 thành viên chủ yếu ở bản Tầm Choong và Tả Phìn.

Đến thời điểm này, các sản phẩm bước đầu được giới thiệu, quảng bá và bán tại chợ trung tâm thị trấn Sìn Hồ cũng như du khách đến tham quan, trải nghiệm tại các điểm du lịch của xã. Đặc biệt, số thành viên tham gia tăng lên 33 chị em.

Khẳng định hiệu quả bước đầu của việc thành lập Tổ liên kết tại xã, chị Tẩn Mý Chài – Chủ tịch Hội LHPN xã Tả Phìn đưa chúng tôi đến gia đình bà Chẻo Diêu Mẩy ở bản Tầm Choong – địa chỉ quen thuộc các thành viên của tổ thường tập trung để thêu thùa trang phục truyền thống.

Được biết, những năm gần đây, chị em còn trẻ tuổi rất ít ở nhà, đều đi buôn bán ở chợ huyện hoặc tại các tỉnh, thành phố trong cả nước. Vậy nên, thành viên của Tổ liên kết, hợp tác hầu hết là hội viên, phụ nữ đã lớn tuổi hoặc bận việc gia đình không thể đi làm ăn xa. Đối với người Dao nói chung, dân tộc Dao Khâu ở Tả Phìn nói riêng, từ trang phục truyền thống đến trang sức luôn được coi là tài sản và truyền qua nhiều đời. Bởi, nó chứa đựng niềm tin tâm linh và nét văn hóa đặc trưng.

Đồng bào Dao Khâu quan niệm giá trị di sản không nằm ở chất liệu hay kim loại quý mà đó là tài sản được trao truyền, mang nhiều câu chuyện, nhiều lớp người sử dụng và niềm tin trao gửi trong đó. Do vậy, mỗi người già trong từng gia đình luôn nhắc nhở các thành viên, đặc biệt là thế hệ trẻ phải bảo tồn, lưu giữ bản sắc của dân tộc. Đó cũng là lí do, dù ở đâu, làm gì thì chị em luôn ý thức việc giữ gìn bản sắc truyền thống là rất quan trọng.

Hôm nay, tại nhà của bà Chẻo Diêu Mẩy có cả chục thành viên trong Tổ liên kết, hợp tác đang thêu trang phục. Theo lời bà Mẩy, bộ trang phục truyền thống của bà con nơi đây rất khác biệt so với các ngành Dao khác trong vùng. Trang phục của người Dao Khâu chia làm 2 loại: thường phục và lễ phục.

Để làm một bộ trang phục của nữ giới, phải dùng vải bông và vải chàm, thêu hoa văn từng phần, sau đó cắt may ghép lại thành bộ. Các nét hoa văn rất sặc sỡ với nhiều họa tiết phong phú như hình cỏ cây, hoa lá, chim chóc hay bất cứ vật dụng nào người dân cảm thấy gần gũi trong sinh hoạt. Thời gian hoàn thành trang phục của nữ giới rất dài; với người chăm chỉ và khéo tay cũng phải 6 tháng.

Một bộ trang phục truyền thống của đồng bào Dao Khâu ở Tả Phìn làm kỳ công, tinh tế, thể hiện rõ bản sắc văn hóa dân tộc, từ thế hệ này qua thế hệ khác, bà con luôn nhắc nhở nhau gìn giữ và phát triển.

Một bộ trang phục của nữ giới dân tộc Dao Khâu may thêu rất kỳ công, đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ.

Chính vì lẽ đó, ngay khi được vận động thành lập Tổ liên kết, hợp tác, hội viên, phụ nữ trong bản Tầm Choong nói riêng, các bản của xã nói chung rất hào hứng tham gia. Tổ xây dựng quy chế hoạt động. Tại các buổi sinh hoạt định kỳ, các thành viên chia sẻ, trao đổi, lựa chọn sản phẩm và hình thức may thêu phù hợp với thị hiếu khách hàng. Giao cho các thành viên kinh doanh dịch vụ giới thiệu, quảng bá và liên kết tiêu thụ sản phẩm.

Hiện, Tổ liên kết, hợp tác cũng đã có các sản phẩm bán, trưng bày, giới thiệu. Đảm bảo phát triển bền vững, Hội LHPN huyện định hướng các thành viên của tổ đa dạng các sản phẩm thêu thủ công; tìm đầu ra thông qua kêu gọi sự hỗ trợ quảng bá, giới thiệu của tổ chức hội các cấp trong và ngoài huyện, liên hệ với các cửa hàng bán, giới thiệu sản phẩm đặc trưng trên địa bàn tỉnh.