Thu hút và giữ chân độc giả
Với sự phổ biến của các nền tảng truyền thông xã hội và truyền thông số, độc giả có thể tìm kiếm thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, họ chuyển sang đọc tin tức trên các nền tảng này thay vì đọc trên các loại hình báo chí. Điều này đặt ra thách thức cho báo chí truyền thống trong việc thu hút và giữ chân độc giả của mình.
Các chuyên gia đưa ra nhận định, trong tương lai, báo chí truyền thống sẽ phải thích nghi với sự thay đổi của ngành truyền thông và tìm cách cung cấp nội dung chất lượng cao. Các nhà xuất bản và các tờ báo có thể tìm cách sử dụng các nền tảng truyền thông xã hội và truyền thông số để tiếp cận độc giả mới và giữ chân độc giả cũ của mình.
Trên thế giới, nhiều cơ quan báo chí cho biết, định hướng của họ là tập trung vào “giá trị của nghề báo”. Trong nghiên cứu gần đây của Hiệp hội truyền thông tin tức quốc tế (INMA) nhận thấy, hầu hết các cơ quan báo chí (72%) bắt đầu phát triển các sản phẩm nhấn mạnh tới tầm quan trọng và giá trị của nghề báo. Tờ La Vanguardia ở Tây Ban Nha nêu bật slogan “sự thực là nạn nhân chiến tranh đầu tiên” khi thu hút người dùng trả phí. Vox Media nhấn mạnh đến sứ mệnh tăng sức mạnh cho thông tin. The Guardian khẳng định quan điểm báo chí độc lập và không sợ hãi – cung cấp những gói giá trị cao để giữ chân người dùng.
Ông Lê Quốc Minh – Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam trình bày tham luận trong một Hội nghị diễn ra vào giữa tháng 4/2023. (Ảnh: Sơn Hải)
“Những người trả phí gói sản phẩm sẽ chi nhiều tiền hơn trong một khoảng thời gian và ít có khả năng huỷ thuê bao” – đây là lời khuyên của Tổng giám đốc New York Time – đang là mô hình đạt thành công lớn về mặt thu hút thuê bao. Họ dự kiến trong khoảng thời gian ngắn sắp tới sẽ đạt mức thu là 800 triệu USD trên các nền tảng digital.
Bàn về vấn đề định hướng sản phẩm, ông Lê Quốc Minh – Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam nhận định, những cơ quan báo chí ở Việt Nam vẫn sản xuất liên tục những tin, bài, ảnh, phóng sự như đã làm nhiều năm qua, trong khi rất ít những sản phẩm mới mẻ. Trên thế giới, nhiều tờ báo đã tập trung tạo ra những sản phẩm mới để thu hút người dùng.
“Báo chí thế giới có xu hướng đi theo báo chí giải thích, báo chí kiến tạo. Ở Báo Nhân Dân cũng đang đi theo hướng này, chúng tôi tạo ra mục “Báo chí chuyên sâu” bao gồm những bài viết chuyên sâu có thể là câu chuyện về nhân vật, về đơn vị, địa danh hay sản phẩm. Chỉ số cho thấy lượng người xem những nội dung này ngày càng tăng và thời gian họ ở trên trang báo lâu hơn”, ông Lê Quốc Minh nói.
Theo ông Minh, báo chí thường xuyên muốn nhắc đến những gì tiêu cực, tuy nhiên xu hướng hiện nay công chúng muốn đọc tin tích cực nhiều hơn. Để phục vụ và giữ chân người dùng, nhiều cơ quan báo chí đã tích hợp những công cụ có các tính năng cho phép người dùng lựa chọn để xem hoặc xóa phần tin tức tiêu cực ít đi. Trong thiết kế mới, Pink News có một nút kiểm soát tâm trạng như một phần của các lựa chọn cá nhân hoá. Tạp chí dành cho giới LGBTQ+ này cho biết trong một cuộc điều tra gần đây, khoảng 25% độc giả của họ bày tỏ mong muốn chỉ đọc những nội dung tích cực. Các độc giả có thể lựa chọn để tắt những thông tin tiêu cực khi cần.
Để cạnh tranh với những kênh truyền thông mới, nhiều tờ báo trên thế giới và Việt Nam định hướng nội dung tập trung vào “giá trị của nghề báo”.
“Tin tức nên tập trung vào con người, nhiều cơ quan báo chí đang tìm cách nhấn mạnh đến những câu chuyện nhân văn, đi tìm những nhân vật truyền cảm hứng, đó là việc nên làm, vấn đề ở đây là kỹ năng kể chuyện của các nhà báo mà thôi”, ông Lê Quốc Minh cho biết.
Human Journalism Network là một mạng lưới chia sẻ toàn cầu về những câu chuyện mang nhiều cảm hứng và có ảnh hưởng lớn. Các nhà sáng lập hy vọng việc chia sẻ các câu chuyện này ở nhiều quốc gia và nhiều ngôn ngữ sẽ tạo sức lan toả lớn và tiết kiệm chi phí trong bối cảnh cử phóng viên tới hiện trường gặp nhiều khó khăn. Tổ chức này được lập ra năm 2021, ban đầu là Mỹ Latinh, nhưng sẽ mở ra toàn cầu vào đầu năm 2023, với nội dung bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, được Trung tâm Báo chí Độc lập hỗ trợ.
Thu hút quảng cáo
Một thách thức khác của báo chí truyền thống là sự cạnh tranh với các kênh truyền thông mới trong việc thu hút quảng cáo. Các nền tảng truyền thông xã hội và truyền thông số cung cấp cho các doanh nghiệp nhiều cách tiếp cận khác nhau để quảng bá sản phẩm của mình, và đây là một cách để các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí quảng cáo. Điều này đòi hỏi báo chí truyền thống phải tìm cách cải thiện các dịch vụ quảng cáo của mình để thu hút các doanh nghiệp.
Lâu nay các cơ quan báo chí thường phàn nàn việc các công ty công nghệ lớn chiếm hết doanh thu. Giờ đây việc chấm dứt hỗ trợ cookie của bên thứ 3 sẽ càng làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn. Những thay đổi liên quan đến quyền riêng tư đe doạ làm giảm doanh thu hơn nữa trong ngắn hạn nhưng đang thúc đẩy các cơ quan báo chí bắt đầu tự thu thập dữ liệu (first – party data) và đây có thể là cơ sở cho một tương lai bền vững hơn.
Hiện nay rất nhiều tờ báo đã áp dụng cách thức “quảng cáo cao cấp” và tập trung vào các chương trình quảng cáo đặc biệt để thu hút doanh nghiệp.
Ông Lê Quốc Minh cho biết, để thu hút quảng cáo thì rất nhiều trang web, ngay cả những trang web về báo chí cũng gắn rất nhiều mã của google extension, của ad networks và trải nghiệm của người dùng khi vào trang đó với quá nhiều những quảng cáo vụn, nhiều khi rất phản cảm – thực sự là trải nghiệm rất khó chịu.
Theo ông Minh, hiện nay rất nhiều tờ báo đã áp dụng cách thức “quảng cáo cao cấp”. Dự kiến sẽ có nhiều cơ quan báo chí theo bước Bloomberg News – từ bỏ toàn bộ quảng cáo tự động (từ tháng 1/2023) và tập trung vào bán quảng cáo trực tiếp. Cách tiếp nhận “độc giả là trên hết” là sự thừa nhận rằng việc đăng quá nhiều quảng cáo và trải nghiệm người dùng tệ hại góp phần gây ra khó khăn cho báo chí vì khiến người dùng không thoải mái và làm xói mòn niềm tin.
Một ví dụ khác của việc chuyển sang quảng cáo cao cấp là việc hãng GE có bước đi lịch sử khi bao trọn quảng cáo trên The New York Time dù là báo in, dù là báo điện tử với một chiến dịch đa phương tiện.
Nhiều tờ báo trên thế giới cũng đã tập trung vào việc phát triển sản phẩm quảng cáo đa dạng và tạo ra các chương trình quảng cáo đặc biệt để thu hút doanh nghiệp. Họ cũng sử dụng công nghệ để cải tiến trải nghiệm quảng cáo cho doanh nghiệp và đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin quảng cáo.
Chương trình quảng cáo “Times Auto Awards” của The Times of India là một ví dụ. Đó là chương trình quảng cáo đặc biệt dành cho các doanh nghiệp trong ngành ô tô. Chương trình này bao gồm các giải thưởng và sự kiện liên quan đến ô tô. Các doanh nghiệp trong ngành ô tô có thể đăng ký tham gia chương trình này và sử dụng nó để tăng cường sự hiện diện của mình trên thị trường và quảng bá các sản phẩm và dịch vụ của mình đến khách hàng tiềm năng.
Có thể thấy, truyền thông xã hội và truyền thông số đang phát triển mạnh mẽ trong thời gian gần đây, điều này đã tác động đến hoạt động của báo chí truyền thống. Song, báo chí truyền thống vẫn đóng vai trò quan trọng trong xã hội, đặc biệt là trong việc cung cấp thông tin chính xác và chất lượng cao, đồng thời giữ vai trò của người giám sát và kiểm soát quyền lực.
Để khai thác tốt lợi thế của mình, báo chí truyền thống cần phải thích nghi với thời đại mới bằng cách sử dụng công nghệ và phát triển các sản phẩm kỹ thuật số cũng như tập trung vào việc cung cấp nội dung chất lượng cao và độc đáo, khai thác những lợi thế của mình về chuyên môn và giá trị của nghề báo để thu hút độc giả và quảng cáo.
Hoà Giang
