Thúc đẩy các biện pháp giảm phát thải
Những năm qua, Lào Cai đã thúc đẩy các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính thông qua chống mất rừng, suy thoái rừng. Cùng với đó, các ngành chuyên môn đã thực hiện tốt chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, tăng khả năng hấp thụ khí nhà kính của các hệ sinh thái.
Theo báo cáo của Sở TN&MT Lào Cai, UBND tỉnh đã có chính sách khuyến khích người dân áp dụng công nghệ thích hợp để giảm phát thải khí nhà kính như xử lý chất thải bằng hầm biogas để tận dụng làm khí đốt.
Từ năm 2014, Lào Cai đã thực hiện Dự án Khí sinh học cho ngành chăn nuôi với 4.700 công trình bể khí sinh học xử lý chất thải bằng biogas được hỗ trợ xây dựng. Hiệu quả thiết thực từ dự án đã được người dân nhân rộng trên địa bàn toàn tỉnh Lào Cai với khoảng 7.000 công trình bể biogas được xây dựng, góp phần giảm phát thải, bảo vệ môi trường và biến chất thải chăn nuôi, chất thải nông nghiệp thành tài nguyên.
Ngoài ra, tỉnh Lào Cai đã đầu tư xây dựng nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt đô thị thành phố Lào Cai (công suất hơn 100 tấn/ngày) thành phân hữu cơ. Bên cạnh đó, tham gia nghiên cứu các mô hình xử lý rác thải thành điện; lắp đặt các hệ thống điện mặt trời, bình nước nóng năng lượng mặt trời tại các hộ và khu công sở, khách sạn, nhà hàng, góp phần giảm thiểu lượng điện tiêu thụ.
Hiện tại, đối với hệ thống điện mặt trời mái nhà, có 154 gia đình và doanh nghiệp trong toàn tỉnh Lào Cai lắp đặt với công suất thiết kế/lắp đặt 1,993 MW, sản lượng điện năng đã ký hợp đồng mua bán điện và hòa lưới điện là 1.250.310 kWh.
Trong lĩnh vực giao thông, Lào Cai khuyến khích đổi mới công nghệ để sử dụng năng lượng tiết kiệm trong giao thông vận tải, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới, sử dụng năng lượng tái tạo, nhiên liệu ít phát thải khí nhà kính. Các mô hình vận tải xe ô tô điện trên địa bàn thị xã Sa Pa, thành phố Lào Cai từng bước được nhân rộng. Ngành giao thông – vận tải cũng quan tâm phát triển giao thông công cộng theo hướng “xanh hóa”, vận hành tuyến xe buýt công cộng và nhiều loại hình xe khách công cộng khác.
Lào Cai có 14 cơ sở thuộc danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải kiểm kê, trong đó có 12 cơ sở thuộc các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp và 2 cơ sở thuộc lĩnh vực giao thông – vận tải. Theo quy định, việc kiểm kê cụ thể sẽ được thực hiện trong giai đoạn tới. Trước mắt, các ngành chuyên môn tuyên truyền, đôn đốc các cơ sở chuẩn bị các điều kiện để thực hiện việc kiểm kê.
Nỗ lực cân bằng lượng phát thải
Bên cạnh việc giảm phát thải, Lào Cai cũng quan tâm bảo vệ, nâng cao chất lượng rừng để tăng cường khả năng hấp thụ khí nhà kính cân bằng giữa lượng phát thải và lượng hấp thu.
Theo kịch bản do các chuyên gia tính toán tại Báo cáo REDD+: Giai đoạn 2021-2030, Phương án giảm thải do quốc gia tự quyết định tổng lượng giảm phát thải sẽ là 1,32 triệu tấn, nếu có sự hỗ trợ của quốc tế thì sẽ là 3,70 triệu tấn các – bon. Như vậy, với giả định như trên, Lào Cai sẽ có 3,7 triệu tấn các – bon thương mại, tương đương với 18,5 triệu đô la từ bán các – bon rừng.
Là tỉnh miền núi, biên giới với diện tích đất lâm nghiệp có rừng là 414.930 ha (theo niên giám thống kê tỉnh Lào Cai năm 2022), thời gian qua, Lào Cai đã triển khai hiệu quả công tác rà soát, quy hoạch 3 loại rừng thống nhất với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và thực hiện theo dõi, cập nhật kịp thời diễn biến rừng, các biến động về tài nguyên rừng, đất lâm nghiệp. Thiết lập quản lý và bảo vệ toàn bộ diện tích rừng hiện có, quản lý chặt chẽ diện tích rừng tự nhiên.
Đồng thời, tăng cường kiểm tra, kiểm soát các khu vực trọng điểm, vùng giáp ranh có nguy cơ xâm hại rừng cao. Đến nay, tỉnh Lào Cai đã phê duyệt Phương án quản lý rừng bền vững của 12 chủ rừng với diện tích trên 200.000 ha.
Về trồng rừng, giai đoạn 2021-2023, toàn tỉnh Lào Cai trồng rừng đạt 19.832,84 ha, trong đó: năm 2021 thực hiện trồng được 9.579,9 ha, năm 2022 trồng được 8.075,84 ha, tính đến tháng 7/2023 trồng được 2.247,1 ha.
Ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025” trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Tính đến nay đã thực hiện trồng 6.113.357 cây xanh.
Theo ông Lưu Đức Cường, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh Lào Cai, việc nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính đang được tập trung tuyên truyền cho các đối tượng thuộc tất cả các lĩnh vực có phát thải ứng dụng khoa học – công nghệ mới. Lào Cai đang đề xuất với các bộ, ban, ngành Trung ương ban hành thông tư hướng dẫn cụ thể cách thức thực hiện việc thí điểm chi trả dịch vụ hấp thụ và lưu giữ các-bon của rừng đối với những diện tích rừng có đủ điều kiện. Cùng với đó, xây dựng phương án bán tín chỉ các-bon (căn cứ đánh giá năng lực hấp thụ khí nhà kính) phù hợp với điều kiện của tỉnh, lộ trình của Việt Nam và thế giới để đẩy mạnh phát triển kinh tế đồi rừng.
Bên cạnh những giải pháp nêu trên, trong thời gian tới, Lào Cai sẽ huy động các nguồn lực để thực hiện chi trả dịch vụ hấp thụ và lưu trữ các-bon của rừng trên địa bàn tỉnh, trong đó có sự hỗ trợ từ Dự án Quản lý tài nguyên thiên nhiên bền vững và bảo tồn đa dạng sinh học tỉnh Lào Cai (VFBC). Hiện nay, Lào Cai đã đề xuất chương trình hợp tác quốc tế mới với các tổ chức: WB, JICA KOICA, GEAT… để hỗ trợ bảo vệ và phát triển rừng, nâng cao đời sống cho cộng đồng dân cư.
