Giải bài toán vốn cho nông nghiệp công nghệ cao

Trong chiến lược kinh doanh, Agribank xác định, nông nghiệp ứng dụng CNC là lĩnh vực được ưu tiên và luôn dành nhiều ưu đãi cho khách hàng vay vốn qua việc đồng bộ triển khai nhiều giải pháp để tạo nguồn vốn cho tăng trưởng tín dụng và hỗ trợ khách hàng. Theo đó, Agribank cải tiến quy trình, rút gọn thời gian thẩm định dự án, phương án vay vốn, tiết giảm chi phí để mở rộng vốn cho đầu tư tín dụng, giúp khách hàng tiếp cận vốn vay một cách nhanh chóng. Đồng thời, tích cực thực hiện chính sách về thúc đẩy ngân hàng xanh, áp dụng tiêu chuẩn ESG và tích hợp vào chiến lược kinh doanh để góp phần xanh hóa hoạt động ngân hàng, bảo vệ môi trường và hỗ trợ cộng đồng, đóng góp vào thực hiện các cam kết quốc tế tại Việt Nam.

Ứng dụng CNC đang gặp nhiều rào cản, đặc biệt là vấn đề nguồn vốn đầu tư

Ngay khi NHNN ban hành Quyết định số 813/QĐ-NHNN chỉ đạo các NHTM triển khai chương trình cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch. Agribank đã hưởng ứng mạnh mẽ triển khai ngay lập tức gói tín dụng 50.000 tỷ đồng và là ngân hàng có mức cam kết cho vay cao nhất trong các NHTM đăng ký tham gia. Tuy nhiên, ông Tuấn cho biết, vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình cho vay vốn thực hiện nông nghiệp CNC. Cụ thể, chính sách liên quan đến phát triển nông nghiệp CNC còn nhiều bất cập như việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản trên đất nông nghiệp, tạo điều kiện hỗ trợ khách hàng làm thủ tục thế chấp vay ngân hàng còn gặp nhiều khó khăn; tiêu chí xác định chương trình, dự án nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch còn chung chung, chưa quy định cơ quan nào xác nhận các tiêu chí của dự án, nên NHTM thiếu căn cứ để xác định cho vay theo Chương trình.

Theo thống kê của Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường, đầu tư cho nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ (KHCN) còn hạn chế, chưa hiệu quả. Hiện nay ngân sách nhà nước đầu tư chung cho KHCN chỉ chiếm 0,6% GDP, còn KHCN mới được khoảng 0,21% trong tổng số đầu tư cho nông nghiệp. Trong khi đó, tỷ lệ đầu tư ngoài ngân sách cho nông nghiệp còn thấp, chưa có giải pháp hữu hiệu để huy động được các nguồn lực của doanh nghiệp cho KHCN trong nông nghiệp…

Ông Đặng Kim Sơn, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp Nông nghiệp ứng dụng CNC cho biết, trong phát triển nông nghiệp CNC, nguồn vốn là một yếu tố rất quan trọng. Bởi chi phí đầu tư cho xây dựng hạ tầng, xử lý môi trường, đầu tư giống, đào tạo lao động theo mô hình CNC thường khá tốn kém. Đơn cử như để xây dựng được một trang trại chăn nuôi quy mô vừa theo mô hình CNC, cần khoảng 140-150 tỷ đồng (gấp 4-5 lần so với trang trại chăn nuôi truyền thống); hay hệ thống tưới nước nhỏ giọt của Israel được ứng dụng tự động cũng có mức đầu tư cả tỷ đồng…

Cùng chung quan điểm này, ông Hoàng Quang Phòng, Phó chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, để phát triển nông nghiệp CNC, trước tiên phải có vốn đầu tư lớn để xây dựng kết cấu hạ tầng, xử lý môi trường, đầu tư giống cây trồng, vật nuôi, máy móc, công nghệ, đào tạo người lao động, giới thiệu và tiêu thụ sản phẩm… nhưng thực tế hiện nay đang còn thiếu và khó thu hút nhà đầu tư do sản xuất nông nghiệp hiện nay vẫn còn rất manh mún. Nhất là khung pháp lý, quy định và hướng dẫn liên quan tới lĩnh vực nông nghiệp CNC, tài chính xanh nhằm khơi thông “hành lang” cho các doanh nghiệp cũng như tổ chức tài chính trong và ngoài nước tham gia vào thị trường nông nghiệp CNC, tài chính xanh chưa hoàn thiện và đủ sức hấp dẫn.

Theo đánh giá của các chuyên gia, mặc dù mô hình nông nghiệp CNC đã bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế thiết thực và đang dần trở thành hướng phát triển chủ yếu của ngành nông nghiệp, tuy nhiên, quá trình ứng dụng CNC trên phạm vi vùng, rộng hơn là cả nước đang gặp phải nhiều rào cản, đặc biệt là vấn đề về nguồn vốn đầu tư. Nguyên nhân chính của tình trạng này là do hiện nay vẫn còn thiếu những chính sách ưu đãi đủ để hấp dẫn, thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực CNC.

Hiện, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng CNC mới dừng lại ở miễn giảm thuế, phí và cung cấp một phần cơ sở hạ tầng theo quy hoạch của địa phương. Nhất là, chưa có chính sách cụ thể khuyến khích về đầu tư mạo hiểm trong nghiên cứu. Do đó, các chuyên gia cho rằng, cần tăng cường đầu tư ngân sách cho nghiên cứu và chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp của Việt Nam đạt mức tương đương với các nước trong khu vực, khoảng 0,84% GDP nông nghiệp; thí điểm thực hiện cơ chế hợp tác công – tư để huy động nguồn lực từ khu vực kinh tế tư nhân trong hoạt động KHCN, đổi mới hoạt động của các tổ chức nghiên cứu khoa học công lập theo hướng nâng cao tính tự chủ… Chính vì vậy, muốn thu hút nguồn lực đổ vào lĩnh vực nông nghiệp CNC trước tiên cần phải “cởi bỏ” được “nút thắt” này.