Giá cà phê ngắt đà tăng mạnh, giảm đồng loạt 3 con số, chuyện gì đang xảy ra?

Giá cà phê hôm nay 30/11/2024

Giá cà phê thế giới giảm đồng loạt 3 con số trong phiên giao dịch cuối tuần, sau nhiều ngày tăng mạnh liên tục. Sau 7 phiên tăng liên tiếp đẩy giá arabica lên mức cao nhất trong gần nửa thế kỷ.

Giá cà phê trong nước hiện đang giao dịch trong khoảng 130.700 – 131.500 đồng/kg. Đang giữa mùa thu hoạch nhưng giá cà phê thu mua trong nước vẫn tăng vùn vụt khi các sàn giao dịch quốc tế, giá cà phê robusta và arabica liên tục lập các kỷ lục mới. Không chỉ được mùa mà giá còn cao chót vót, giá cà phê trong nước đang thẳng tiến đến cột mốc lịch sử 135.000 đồng/kg, cao gấp 2 – 3 lần các năm trước.

Theo phân tích của các chuyên gia và doanh nghiệp, giá cà phê biến động mạnh thời gian gần đây do nhiều yếu tố: Các lo ngại về nguồn cung hạn chế do biến đổi khí hậu, như thời tiết, đặc biệt là biến đổi khí hậu ở Brazil, căng thẳng chính trị ở nhiều nơi; đồng USD mạnh lên; chính sách kinh tế tài chính của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump là một phần nguyên nhân và đặc biệt là quy định chống phá rừng của châu Âu (EUDR) vẫn chưa có phán quyết cuối cùng.

Nhưng có lẽ thị trường lo ngại nhất chính là quy định chống phá rừng của EU. Châu Âu là một trong những thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất thế giới nên EUDR sẽ tác động nhiều đến giá cà phê trong thời gian tới.

Tuy mới đây Nghị viện châu Âu đã đồng ý với đề xuất hoãn áp dụng thêm 12 tháng nhưng nó chưa phải là phán quyết cuối cùng của EU. “Phán quyết cuối cùng sẽ được đưa ra trong tháng 12 tới; nếu EU vẫn áp dụng EUDR từ 30/12/2024 thì giá cà phê sẽ còn tăng mạnh, nếu hoãn thêm 12 tháng như đề xuất gần đây thì giá có thể hạ nhiệt. Nếu áp dụng thì Việt Nam sẽ là nước được hưởng lợi nhiều nhất ở thị trường EU. Vì chúng ta là nước tích cực nhất trong việc tuân thủ quy định này.

Hãng tư vấn StoneX dự đoán sản lượng cà phê Brazil trong niên vụ 2025-2026 giảm 0,4% so với vụ hiện tại, chủ yếu do sự sụt giảm của cà phê arabica dưới ảnh hưởng từ khô hạn kéo dài đúng giai đoạn ra hoa quan trọng. Như vậy, sản lượng càphê arabica vụ tới của quốc gia Nam Mỹ giảm 10,5% so với vụ trước, về còn 40 triệu bao loại 60 kg.

Giá cà phê trong nước ngày 29/11 tiếp tục tăng rất mạnh 3.000 – 3.300 đồng/kg tại một số địa phương thu mua trọng điểm. (Nguồn: YouTube)

Ghi nhận của Thế giới & Việt Nam, chốt phiên giao dịch cuối tuần này (ngày 29/11), giá cà phê robusta trên sàn ICE Futures Europe London quay đầu giảm mạnh, kỳ hạn giao hàng tháng 1/2025 giảm 156 USD, giao dịch tại 5.409 USD/tấn. Kỳ hạn giao hàng tháng 3/2025 giảm 151 USD giao dịch tại 5.377 USD/tấn. Khối lượng giao dịch trung bình.

Giá cà phê arabica trên sàn ICE Futures US New York quay đầu, kỳ hạn giao hàng tháng 3/2025 giảm 5 Cent, giao dịch tại 318,05 Cent/lb. Trong khi, kỳ hạn giao tháng 5/2025 giảm 5,2 Cent, giao dịch tại 310,50 Cent/lb. Khối lượng giao dịch cao.

Đại diện Hiệp hội Cà phê-ca cao Việt Nam (Vicofa) cũng phải thốt lên rằng, “giá tăng cao quá. Thật sự tôi cũng không hiểu nổi. Lịch sử chưa từng có”. Diễn biến bất thường của thị trường cà phê trong nước đang được cho là có rất nhiều nguyên nhân nhưng cơ bản vẫn là cung nhỏ hơn cầu.

Sự thiếu hụt nguồn cung là có thật. Lượng cà phê tồn kho trên các sàn giao dịch quốc tế không nhiều. Có thể thấy bắt nguồn từ giá cà phê arabica trên sàn New York tăng liên tục. Vì thị trường này lo ngại sự thiếu hụt nguồn cung từ Brazil, do tình trạng khô hạn kéo dài ở nhiều vùng trồng. Bên cạnh đó là các chính sách vĩ mô của chính phủ mới.

Cơn sốt từ sàn New York lan sang cả sàn London. Khi giá càng tăng thì nông dân trồng cà phê lại càng hạn chế bán ra nên tình trạng thiếu hàng càng trầm trọng.

Cơn sốt giá cà phê trên các sàn quốc tế đẩy giá cà phê tại các tỉnh Tây Nguyên bất ngờ tăng khoảng 10.000 đồng/kg so với tuần trước. Mấy hôm nay giá thế giới tăng mạnh nên giá trong nước cũng tăng dựng đứng. So với cùng kỳ năm ngoái, giá hiện tại đã cao hơn ít nhất là 2,5 lần. Đây là mức giá cao chưa từng có trong mùa thu hoạch cà phê ở Việt Nam.

Ngoài ra, theo các chuyên gia trong ngành, những năm gần đây, nhờ áp dụng canh tác theo quy trình quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), tăng sử dụng các loại phân bón hữu cơ, sinh học nên cây khỏe, ít bệnh, giúp giảm chi phí đầu tư nhưng năng suất vẫn ổn định trên 4 tấn/ha. Trong khi đó, cà phê được mùa, lại trúng giá nhưng nhiều bà con cũng không vội bán. Do trước đó các lại cây trồng xen như hồ tiêu cũng trúng giá, nên nhiều người không bị áp lực kinh tế phải bán cà phê non như trước kia.

Lý giải cho đợt tăng giá này, những người trong ngành còn cho biết, đầu năm nắng hạn gay gắt, cuối năm mưa kéo dài nên vụ thu hoạch đến muộn hơn trung bình nhiều năm khoảng 2 – 3 tuần. Vào thời điểm hiện tại, diện tích thu hoạch mới khoảng 10 – 20%. Do không lo giá giảm như những năm trước nên nhiều người cũng không vội thu hoạch sớm mà để cà phê chín đều mới hái, phơi và tích trữ.

Thêm vào đó, do hiện nay cà phê có giá trị cao nên người dân không ký gửi cho các đại lý như trước mà tự cất trữ ở nhà, thậm chí những hộ có tiền còn mua thêm của các hộ xung quanh để trữ nên lượng hàng giao dịch trên thị trường rất ít. Nguồn cung Việt Nam không có hàng giao khiến giá thế giới sốt và ngược lại.