Trong bối cảnh sự phục hồi kinh tế ở khu vực Eurozone còn chưa chắc chắn vì nhiều lý do, từ chính sách tiền tệ thắt chặt đến căng thẳng địa chính trị và các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt…, thì gánh nặng nhà ở hộ gia đình đang đè nặng lên 11 nền kinh tế lớn nhất khu vực đồng EUR.
Theo nghiên cứu vừa công bố của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), dự kiến sẽ có nhiều người châu Âu thu nhập thấp chậm thanh toán các hóa đơn quan trọng trong những tháng tới do lãi suất, tiền thuê nhà và chi phí tiện ích đều tăng. Con số này thậm chí lên đến hơn 1/4 số hộ gia đình có thu nhập thấp.
Nghiên cứu của ECB đã cung cấp một cái nhìn tổng quan về “gánh nặng nhà ở hộ gia đình” ở 11 nền kinh tế lớn trong khu vực đồng EUR, theo đó các nhà nghiên cứu nhận định: “Khả năng các hộ gia đình đáp ứng các chi phí liên quan đến nhà ở và thanh toán tiền vay thế chấp là một vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt đối với các hộ gia đình có thu nhập thấp”.
Kể từ khi ECB bắt đầu tăng lãi suất vào tháng 7-2022, chi phí cho nhà ở tổng thể đã tăng 6% đối với chủ sở hữu hoàn toàn, nhưng lần lượt lên 12% đối với người vay thế chấp để mua và 9% đối với người thuê nhà. Báo cáo cho thấy, vào tháng 1 -2024, các hộ gia đình phải trả trung bình 765 EUR/tháng cho tổng chi phí liên quan đến nhà ở. Chi phí nhà ở chiếm khoảng 40% thu nhập của người thuê nhà, 35% đối với người vay thế chấp và 20% đối với chủ sở hữu hoàn toàn.
Trong số này, những người thuê nhà có thu nhập thấp nhất phải đối mặt với khoản tiền thuê chiếm phân nửa tiền lương hàng tháng. Không chỉ người thuê nhà, những người chủ sở hữu hoàn toàn đang hướng tới mức chi phí 500 EUR/tháng, chủ yếu do chi phí bảo trì nhà tăng, trong khi chi phí tiện ích gần đây đã giảm bớt.
Trong số 11 nền kinh tế lớn nhất EU, chi phí nhà ở có vẻ cao nhất là ở Ireland, khoảng 900 EUR/tháng, không tính các khoản vay thế chấp. Kế đến là Đức và Áo, xếp thứ hai và thứ ba, khoảng trên và dưới 750 EUR. Người dân ở Hy Lạp và Bồ Đào Nha có chi phí nhà ở thấp nhất trong số 11 quốc gia. Nếu chi phí nhà ở được xem xét theo tỷ lệ thu nhập của một hộ gia đình, thì Áo dường như là quốc gia đắt đỏ nhất, với 29% thu nhập phải trả cho những chi phí đó. Thu nhập hộ gia đình tăng đã phải bù đắp phần lớn cho sự gia tăng chi phí nhà ở đã kéo dài trong vài năm qua.
Tuy nhiên, các chỉ số hướng tới tương lai của ECB hiện cho thấy tình hình sẽ trở nên tồi tệ hơn trong những tháng tới. Tỷ lệ hộ gia đình có thu nhập thấp thanh toán chậm các chi phí tiện ích hoặc tiền thuê nhà trong 3 tháng tới dự kiến sẽ tăng đáng kể, lên hơn 20% từ mức 15% và tăng gần gấp đôi lên 30% đối với các khoản thanh toán trễ khoản vay thế chấp.
Để chi phí vay giảm và nền kinh tế phục hồi ở nhiều nước châu Âu, điều quan trọng là ECB và Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) phải hạ lãi suất cơ bản vì lĩnh vực bất động sản châu Âu chủ yếu dựa vào vay nợ. Trong bối cảnh lạm phát đang có chiều hướng giảm ở khu vực Eurozone, nhiều người kỳ vọng ECB sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất cao lịch sử vào tháng 6 tới, cho phép thúc đẩy đầu tư bất động sản, vay thế chấp và chi phí thuê sẽ giảm bớt, từ đó mang lại nhiều lựa chọn nhà ở hơn.
HẠNH CHI
