Trong số 54 bị cáo, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố: 21 bị cáo về tội “Nhận hối lộ” theo quy định tại điều 354 – Bộ luật Hình sự; 23 bị cáo về tội “Đưa hối lộ” theo quy định tại Điều 364 – Bộ luật Hình sự; 4 bị cáo về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo quy định tại Điều 356 – Bộ luật Hình sự; 4 bị cáo về tội “Môi giới hối lộ” theo quy định tại Điều 365 – Bộ luật Hình sự. Một bị cáo bị truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 174 – Bộ luật Hình sự. Một bị cáo bị truy tố về cả hai tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Đưa hối lộ”.
Trước ngày diễn ra phiên tòa, tổng cộng có gần 120 luật sư đăng ký tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo. Đây là một trong số ít các phiên tòa tại Tòa án nhân dân TP Hà Nội có số lượng kỷ lục luật sư tham gia bào chữa. Trong đó, bị cáo Vũ Hồng Quang (cựu Phó trưởng Phòng Vận tải Hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông vận tải) có nhiều luật sư bào chữa nhất (6 luật sư).
Bị cáo Trần Hồng Hà (Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn cung ứng nguồn nhân lực và thương mại Quốc tế Sao Việt) có 5 luật sư bào chữa. Bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan (sinh năm 1974, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao) có 4 luật sư bào chữa. Hai bị cáo Đỗ Hoàng Tùng (cựu Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao), Chử Xuân Dũng (cựu Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội) có 3 luật sư bào chữa. Bị cáo Tô Anh Dũng (cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao) có 2 luật sư bào chữa…
Để chuẩn bị cho phiên tòa, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã triệu tập khoảng 60 người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan và 40 người làm chứng đến phiên tòa. Trong đó, nhiều đơn vị, cá nhân có liên quan như: Công ty Cổ phần du lịch thương mại Lữ hành Việt, Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại du lịch và dịch vụ hàng không An Bình, Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại dịch vụ du lịch Bầu Trời Xanh, Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại và dịch vụ phòng vé hàng không Minh Ngọc, Công ty Cổ phần du lịch và dịch vụ ăn uống Nhật Minh, Công ty Trách nhiệm hữu hạn tư vấn và đầu tư ATA Việt Nam…
Cụ thể, trong vụ án này, 18 bị cáo: Tô Anh Dũng (sinh năm 1964, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao), Nguyễn Thị Hương Lan (sinh năm 1974, cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao), Đỗ Hoàng Tùng (sinh năm 1980, cựu Phó Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao), Nguyễn Quang Linh (sinh năm 1974, cựu Trợ lý Phó Thủ tướng), Chử Xuân Dũng (sinh năm 1973, cựu Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội), Trần Văn Tân (sinh năm 1979, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam), Trần Văn Dự (sinh năm 1961, cựu Phó Cục trưởng Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an), Nguyễn Thanh Hải (sinh năm 1971, cựu Vụ trưởng Vụ Quan hệ Quốc tế, Văn phòng Chính phủ), Lê Tuấn Anh (sinh năm 1982, cựu Chánh Văn phòng Cục Lãnh sự), Phạm Trung Kiên (sinh năm 1981, cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế), Vũ Anh Tuấn (sinh năm 1979, cựu cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an), Vũ Sỹ Cường (sinh năm 1986, cựu cán bộ Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an), Nguyễn Tiến Thân (sinh năm 1980, cựu chuyên viên Vụ Quan hệ Quốc tế, Văn phòng Chính phủ), Nguyễn Mai Anh (sinh năm 1976, cựu chuyên viên Vụ Quan hệ Quốc tế, Văn phòng Chính phủ), Nguyễn Hồng Hà (sinh năm 1964, cựu Tổng Lãnh sự Việt Nam tại Osaka, Nhật Bản), Vũ Hồng Quang (sinh năm 1977, cựu Phó trưởng Phòng Vận tải Hàng không, Cục Hàng không Việt Nam, Bộ Giao thông Vận tải), Vũ Hồng Nam (sinh năm 1963, cựu Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản), Ngô Quang Tuấn (sinh năm 1984, cựu chuyên viên Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Giao thông Vận tải) bị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố về tội “Nhận hối lộ” theo quy định tại Điều 354, khoản 4, điểm a – Bộ luật Hình sự.
Hai bị cáo: Vũ Ngọc Minh (sinh năm 1961, cựu Đại sứ Việt Nam tại Angola), Lưu Tuấn Dũng (sinh năm 1987, cựu Phó trưởng Phòng Bảo hộ công dân, Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao) bị truy tố về tội “Nhận hối lộ” theo quy định tại Điều 354, khoản 3, điểm a – Bộ luật Hình sự.
Bị cáo Lý Tiến Hùng (sinh năm 1969, cựu chuyên viên Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường, Bộ Giáo dục và Đào tạo) bị truy tố về tội “Nhận hối lộ” theo quy định tại Điều 354, khoản 2, điểm c – Bộ luật Hình sự.
Trong số 23 bị cáo bị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố về tội “Đưa hối lộ” theo quy định tại Điều 364 – Bộ luật Hình sự, có 19 bị cáo gồm: Nguyễn Thị Thanh Hằng (sinh năm 1972, Phó Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky), Lê Hồng Sơn (sinh năm 1975, Tổng Giám đốc Công ty Blue Sky), Hoàng Diệu Mơ (sinh năm 1980, Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại du lịch dịch vụ Hàng không An Bình), Nguyễn Tiến Mạnh (sinh năm 1970, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần thương mại du lịch Lữ hành Việt), Vũ Thùy Dương (sinh năm 1987, Giám đốc Công ty Cổ phần thương mại Lữ hành Việt), Hoàng Anh Kiếm (sinh năm 1978, trú tại tổ 6 phường Thanh Trì, quận Hoàng Mai, Hà Nội), Nguyễn Thị Tường Vy (sinh năm 1980, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên ATA Việt Nam), Võ Thị Hồng (sinh năm 1986, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại và dịch vụ Hàng không Minh Ngọc), Lê Văn Nghĩa (sinh năm 1960, Giám đốc Công ty Cổ phần du lịch và dịch vụ ăn uống Nhật Minh), Trần Thị Mai Xa (sinh năm 1988, Giám đốc Công ty MasterLife), Lê Thị Ngọc Anh (sinh năm 1984, cán bộ Ban Đối ngoại Trung ương Đảng), Nguyễn Thị Hiền (sinh năm 1987, trú tại phường Ngọc Lâm, quận Long Biên, Hà Nội), Đào Minh Dương (sinh năm 1971, Giám đốc Công ty Cổ phần Vijasun), Nguyễn Thị Dung Hạnh (sinh năm 1972, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn G19 Việt Nam), Phan Thị Mai (sinh năm 1984, Giám đốc Công ty Cổ phần Quốc tế Sao Hà Nội), Vũ Minh Thắng (sinh năm 1978, Giám đốc Công ty Đầu tư và Thương mại Thuận An), Nguyễn Thế Dũng (sinh năm 1980, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn du lịch thương mại Sang Trọng), Trần Hồng Hà (sinh năm 1972, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn cung ứng nguồn nhân lực và thương mại Quốc tế Sao Việt), Phạm Bích Hằng (sinh năm 1969, trú tại phường Hạ Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội) bị truy tố về tội “Đưa hối lộ” theo quy định tại Điều 364, khoản 4, điểm a – Bộ luật Hình sự.
Hai bị cáo: Trần Tiến (sinh năm 1981, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại và du lịch Phi Trường), Phạm Bá Sơn (sinh năm 1983, nhân viên Công ty Cổ phần Xây dựng Thái Hòa) bị truy tố về tội “Đưa hối lộ” theo quy định tại Điều 364, khoản 3, điểm a – Bộ luật Hình sự.
Hai bị cáo: Tào Đức Hiệp (sinh năm 1976, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn du lịch và dịch vụ Công đoàn Đường sắt), Đào Thị Chung Thúy (sinh năm 1982, trú tại phường Nguyễn Trãi, quận Hà Đông, Hà Nội) bị truy tố về tội “Đưa hối lộ” theo quy định tại Điều 364, khoản 2, điểm e – Bộ luật Hình sự.
Bốn bị cáo: Trần Việt Thái (sinh năm 1974, cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia), Nguyễn Lê Ngọc Anh (sinh năm 1988, cựu cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia), Nguyễn Hoàng Linh (sinh năm 1986, cựu cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia), Đặng Minh Phương (sinh năm 1985, cựu kế toán Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia) bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo quy định tại Điều 356, khoản 3 – Bộ luật Hình sự.
Bốn bị cáo: Nguyễn Anh Tuấn (sinh năm 1962, cán bộ Công an nghỉ hưu), Trần Quốc Tuấn (sinh năm 1973, Giám đốc Công ty Cổ phần xúc tiến thương mại và du lịch Việt Nam), Bùi Huy Hoàng (sinh năm 1988, cựu chuyên viên Phòng Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế), Phạm Thị Kim Ngân (sinh năm 1973, cán bộ Phòng Trị sự, Tạp chí Thanh tra) bị truy tố về tội “Môi giới hối lộ” theo quy định tại Điều 365, khoản 4 – Bộ luật Hình sự.
Bị cáo Hoàng Văn Hưng (sinh năm 1980, cựu cán bộ Công an) bị truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 174, khoản 4, điểm a – Bộ luật Hình sự.
Bị cáo Trần Minh Tuấn (sinh năm 1978, Giám đốc Công ty Cổ phần xây dựng Thái Hòa) bị truy tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 174, khoản 4, điểm a – Bộ luật Hình sự và tội “Đưa hối lộ” theo quy định tại Điều 364, khoản 3, điểm a – Bộ luật Hình sự.
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, khi dịch Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước để phòng, chống dịch. Chính phủ đã giao cho Văn phòng Chính phủ, Tổ công tác của một số bộ, ngành, địa phương thực hiện quy trình cấp phép chuyến bay và cho chủ trương cách ly.
Thực hiện chủ trương này, trong quá trình cấp phép các chuyến bay, phê duyệt cách ly tại địa phương và giải quyết vụ án, từ tháng 9/2020 đến tháng 12/2022, có 25 cá nhân đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao để nhận hối lộ tổng cộng gần 165 tỷ đồng và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gây thiệt hại hơn 10 tỷ đồng. Trong vụ án này, Viện Kiểm sát xác định 23 cá nhân là đại diện các doanh nghiệp đã đưa hối lộ hơn 226 tỷ đồng, 4 cá nhân môi giới hối lộ hơn 74 tỷ đồng và lừa đảo chiếm đoạt số tiền gần 25 tỷ đồng.
Cụ thể, Bộ Ngoại giao đã phân công đơn vị, cá nhân thực hiện việc tham mưu cấp phép các chuyến bay theo quy trình: Tại nước ngoài, các cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam tập hợp công dân Việt Nam có nhu cầu đăng ký về nước báo cáo về Phòng Bảo hộ công dân ở trong nước để lập kế hoạch tổ chức đón về; hỗ trợ công dân ở nước ngoài về thông tin, thủ tục mua vé máy bay về nước, làm thủ tục xuất cảnh tại nước sở tại. Ở trong nước, Phòng Bảo hộ công dân thuộc Cục Lãnh sự do Lưu Tuấn Dũng làm Phó Trưởng phòng là đầu mối tiếp nhận báo cáo của các Cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài và tiếp nhận hồ sơ xin tổ chức chuyến bay của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp. Sau đó tập hợp, dự thảo kế hoạch tổ chức các chuyến bay giải cứu, combo theo tháng, quý trình lãnh đạo Cục Lãnh sự duyệt để trình Tô Anh Dũng (cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao) ký văn bản gửi Tổ công tác 4 Bộ liên quan.
Trên cơ sở ý kiến của các Bộ, ngành, Bộ Ngoại giao tập hợp trình Chính phủ phê duyệt. Từ tháng 4.2020 đến tháng 1.2022, Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao đã tập hợp, đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt tổ chức thực hiện 772 chuyến bay đưa công dân về nước bao gồm 400 chuyến bay giải cứu, 372 chuyến bay Combo.
Quá trình được giao thực hiện nhiệm vụ trên, bị cáo Tô Anh Dũng được phân công phụ trách, chỉ đạo Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao. Cục Lãnh sự là đầu mối tiếp nhận hồ sơ từ các doanh nghiệp tham gia thực hiện chuyến bay đưa công dân Việt Nam về nước trong thời gian dịch Covid-19, ký văn bản xin ý kiến 4 Bộ (Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, Bộ Giao thông Vận tải) và ký đề xuất gửi Lãnh đạo Chính phủ phê duyệt kế hoạch đưa công dân về nước.
Biết được vai trò của Tô Anh Dũng, từ tháng 5.2020 đến tháng 1.2022, 13 cá nhân đại diện doanh nghiệp đã tiếp cận, đặt vấn đề nhờ Tô Anh Dũng giải quyết cấp phép chuyến bay và được Tô Anh Dũng đồng ý.
Viện Kiểm sát xác định, quá trình cấp phép các chuyến bay combo cho các doanh nghiệp, từ tháng 12/2020 đến tháng 1/2022, bị cáo Tô Anh Dũng đã nhận hối lộ 37 lần của 13 doanh nghiệp với tổng số nhận hối lộ 21,5 tỷ đồng. Quá trình điều tra vụ án, Tô Anh Dũng và gia đình đã tự nguyện nộp 2 tỷ đồng cho Cơ quan điều tra để khắc phục hậu quả vụ án.
