Vụ phun trào dung nham bắt đầu ngay trước 8 giờ hôm 14.1 (15 giờ cùng ngày giờ VN). Đến trưa theo giờ địa phương, khe hở thứ hai xuất hiện với bề ngang hơn 800 m và ngày càng mở rộng. Kế đến, dòng dung nham đỏ rực trào ra khe hở này và chảy về hướng những ngôi nhà ở phía cực bắc thị trấn Grindavik, cách thủ đô Reykjavik khoảng 40 km.
Cảnh tượng rùng rợn
Dòng dung nham nóng chảy đã vượt qua những rào chắn bằng đất, đá nhằm ngăn chặn dung nham tiếp cận thị trấn Grindavik. Hậu quả là đến rạng sáng qua (giờ VN), một số tòa nhà ở thị trấn đã bốc cháy ngùn ngụt.
Cảnh tượng dung nham phun trào ngày 14.1
“Theo những hình ảnh ban đầu do trực thăng do thám của Tuần duyên Iceland thực hiện, một khe hở đã mở rộng ở cả hai bên rào chắn ở phía bắc Grindavik”, AFP dẫn thông báo của Văn phòng Khí tượng Iceland. Video clip của Tuần duyên Iceland cho thấy những bãi dung nham khổng lồ và một hàng rào lửa bốc lên trong màn đêm.
Áp lực từ dung nham buộc giới hữu trách phải tiến hành sơ tán lần hai trong chưa đầy 1 tháng. Người dân nhanh chóng tháo chạy, bỏ lại nhà cửa và gia súc. Ông Víðir Reynisson, Giám đốc Văn phòng Cảnh sát Quốc gia, xác nhận với truyền thông địa phương rằng “không ai được phép tiến vào Grindavik cho đến khi chúng tôi chắc chắn rằng mọi thứ đều an toàn”.
Núi lửa phun trào ở Iceland, đe dọa “nuốt chửng” 1 thị trấn
Tính đến ngày 14.1 (giờ địa phương) hoạt động hàng không dân dụng của Iceland chưa bị ảnh hưởng, và phi trường Keflavik vẫn mở cửa bình thường. Tuy nhiên, dòng dung nham tiếp tục tràn vào thị trấn Grindavik và dự kiến có thêm nhiều nhà cửa cùng công trình bị đe dọa.
Nguy cơ đang gia tăng
Bà Lovísa Mjöll Guðmundsdóttir, một chuyên gia về thiên tai của Văn phòng Khí tượng Iceland, cảnh báo không loại trừ nguy cơ sẽ có thêm những khe hở xuất hiện. “Dữ liệu vệ tinh cho thấy ngày càng có thêm nhiều dung nham nạp vào đường hầm và có khả năng sẽ xuất hiện thêm nhiều khe hở phun trào dung nham”. Giám đốc cảnh sát Reynisson cũng dẫn thông tin từ Văn phòng Khí tượng Iceland để cảnh báo dung nham có nguy cơ tiếp tục phun trào nhiều hơn nữa trong những giờ tới.
Trong khi nhiều người dân Grindavik được sơ tán vào 3 giờ sáng 14.1 (giờ địa phương), khoảng 200 trong số gần 4.000 dân thị trấn quyết định ở lại bất chấp cảnh báo. Vào khuya 14.1 và rạng sáng 15.1, Cảnh sát Quốc gia Iceland ghi nhận 200 trận động đất và Grindavik cúp điện từ 5 giờ sáng (giờ địa phương).
Tại cuộc họp báo, Thủ tướng Iceland Katrin Jakobsdottir gọi 14.1 là “ngày đen tối cho Grindavik và tất cả người dân Iceland. Thế nhưng mặt trời sẽ tiếp tục mọc một lần nữa”. Và trong thông điệp gửi đến toàn dân cùng ngày, Tổng thống Guðni Th. Jóhannesson kêu gọi người dân phải giữ hy vọng.
Trong khi đó, tờ Morgunblaðið số báo ngày 15.1 đã đăng hình ảnh dung nham đang “nuốt chửng” thị trấn. Người dân địa phương cũng bị sốc trước cảnh tượng tàn phá ở thị trấn. “Tại một thị trấn nhỏ như thế này, chúng tôi như một đại gia đình, chúng tôi biết rõ nhau như người thân, và thật sự bi kịch khi phải chứng kiến cảnh tượng đó”, AFP dẫn lời ông Ari Gudjonsson, 55 tuổi, làm việc trong ngành đánh cá.
Xem dòng dung nham nhấn chìm nhà cửa trong sự kiện núi lửa phun trào ở Iceland
Iceland có đến 33 hệ thống núi lửa trong trạng thái hoạt động, cao nhất châu Âu. Đợt phun trào ngày 14.1 là sự kiện thứ 5 trong vòng 2 năm, với lần gần nhất là vào ngày 18.12.2023 ở cùng khu vực. Khi ấy, đợt phun trào bắt đầu từ hệ thống núi lửa Svartsengi và ập đến Grindavik sau khi toàn bộ cư dân được sơ tán an toàn.
Đợt phun trào núi lửa nghiêm trọng nhất trong thời gian qua là sự kiện núi lửa Eyjafjallajokull hoạt động năm 2010, tạo nên những đám mây tro bụi bao phủ khí quyển và gây gián đoạn hoạt động hàng không trên diện rộng ở châu Âu.
