Thiếu khu lưu trú, nhà ở cho chuyên gia nước ngoài

Đồng Nai hiện có gần 1,6 ngàn dự án có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang hoạt động. Các doanh nghiệp (DN) này có lượng lớn lao động kỹ thuật, chuyên gia người nước ngoài đảm nhận những công việc quan trọng, trực tiếp làm việc tại Đồng Nai. Do đó, nhu cầu về nhà ở, khu lưu trú chất lượng là rất lớn.

Topaz Twins là một trong số ít các tòa nhà ở Biên Hòa có đủ chất lượng dịch vụ cho chuyên gia nước ngoài lưu trú. Ảnh: V.Gia

Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh hiện có rất ít khu dân cư, nhà ở có chất lượng dịch vụ tốt để đáp ứng nhu cầu của chuyên gia. Một số DN bố trí khu lưu trú riêng biệt với nơi sản xuất để thuận lợi cho các chuyên gia, song về lâu dài cần có giải pháp hữu hiệu hơn để phù hợp với các quy định của pháp luật.

Gặp khó khi thiếu nhà ở và khu lưu trú

Hàn Quốc là một trong những quốc gia có vốn đầu tư lớn nhất vào Đồng Nai.

Theo Chủ tịch Hiệp hội DN Hàn Quốc (KOCHAM) tại Đồng Nai Kim Young Hwan, các chuyên gia Hàn Quốc thường chọn sống ở các khu vực có trường quốc tế thuận lợi cho con học như quận 7, thành phố Thủ Đức của Thành phố Hồ Chí Minh. Khoảng cách từ nơi sinh sống đến các nhà máy ở Đồng Nai rất xa, việc di chuyển khó khăn do kẹt xe.

Tại nhiều nhà máy, việc sản xuất diễn ra 24/24 giờ nên cần có chuyên gia ở tại chỗ để xử lý các trường hợp khẩn cấp khi có sự cố. Tuy nhiên, Nghị định số 35/2022/NĐ-CP (Nghị định 35) yêu cầu chuyên gia nước ngoài phải ở tại nơi tập trung của khu công nghiệp. Điều này gây khó khăn cho DN, vì Đồng Nai hiện chưa có có khu lưu trú tập trung cho các chuyên gia nước ngoài. Do đó, DN phải thuê chỗ ở bên ngoài nhà máy cho chuyên gia, dẫn đến tốn kém chi phí.

Theo ông Kim Young Hwan, để thực hiện theo đúng quy định, cần sớm có các khu lưu trú tập trung cho chuyên gia nước ngoài. Trong thời gian chờ xây dựng các khu lưu trú, cần kéo dài thời gian cho chuyên gia ở tại nhà máy để giải quyết khó khăn cho DN.

Tương tự, tại Hội nghị Gặp gỡ DN FDI do UBND tỉnh tổ chức mới đây, Công ty TNHH Điện và điện tử YOW GUAN (Khu công nghiệp Hố Nai, huyện Trảng Bom) thông tin, ký túc xá trong công ty đang có người nước ngoài tạm trú. Đây là khu vực biệt lập, tách biệt với khu vực sản xuất. Ký túc xá có cơ sở vật chất, trang thiết bị đầy đủ, đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy; trồng nhiều cây xanh xung quanh để tạo môi trường xanh. Công ty TNHH Điện và điện tử YOW GUAN đề xuất UBND tỉnh hướng dẫn hoàn thành thủ tục để các nhà quản lý và chuyên gia được ở lại ký túc xá của công ty mà không trái với quy định mới của Nhà nước. Bởi vì, nếu người lao động nước ngoài không được lưu trú tại công ty sẽ kéo theo các khó khăn như: không có phương tiện đi lại, kẹt xe, không giải quyết được việc cấp bách hay khi có sự cố tại nhà máy…

Tính toán giải pháp đầu tư khu nhà ở cho chuyên gia nước ngoài

Tại Đồng Nai, lao động đến từ nước ngoài đa số làm giám đốc điều hành, quản lý, chuyên gia trong các DN, còn lại là lao động kỹ thuật. Qua khảo sát, dịch vụ nhà ở, căn hộ cho chuyên gia ở Đồng Nai cũng còn rất thiếu. Ngoài số ít các tòa nhà như: TTC Plaza Đồng Nai, Amber Court… tại thành phố Biên Hòa, các căn hộ chung cư còn lại chủ yếu phục vụ phân khúc bình dân, nhà ở xã hội, không phù hợp với các chuyên gia nước ngoài.

Thực hiện Nghị định 35, từ năm 2022, việc sắp xếp cho các chuyên gia, lao động kỹ thuật ở lại trong ký túc xá của DN gặp khó khăn hơn. Từ thực tế trên, ngày 17-11-2023, UBND tỉnh đã có Văn bản số 12357/UBND-KTN về việc thực hiện quy định về lưu trú, tạm trú trong khu công nghiệp của lao động nước ngoài theo Nghị định số 35.

Theo đó, trường hợp DN bố trí lao động nước ngoài tạm trú tại các khu vực biệt lập, tách biệt với các khu vực khác của DN thì được tiếp tục bố trí tạm trú cho đến hết ngày 31-12-2024. Đối với việc tạm trú của người lao động nước ngoài tại khu công nghiệp sau thời điểm Nghị định 35 có hiệu lực thi hành (từ ngày 15-7-2022) thì phải tuân thủ quy định tại nghị định này và pháp luật về nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.

Mới đây, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng đã làm việc với các sở, ngành để bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho việc lưu trú của lao động, chuyên gia nước ngoài tại các khu công nghiệp. Lãnh đạo tỉnh yêu cầu việc quản lý lao động nước ngoài phải tuân thủ Văn bản số 12357/UBND-KTN mà UBND tỉnh đã ban hành.

Cũng theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng, tỉnh giao nhiệm vụ cho Ban Quản lý các khu công nghiệp Đồng Nai, các địa phương, đơn vị liên quan rà soát lại tình hình thực tế tại các khu công nghiệp về nhu cầu lưu trú, nhà ở. Từ đó làm việc với DN đầu tư hạ tầng nhằm tìm ra giải pháp hữu hiệu, tính toán quỹ đất thu hút xây dựng các khu nhà ở cho chuyên gia, lao động nước ngoài. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng bởi trong tương lai, khi Sân bay quốc tế Long Thành hoạt động, số lượng chuyên gia tăng nhanh, nhu cầu về nhà ở và những dịch vụ tiện ích đi kèm là rất lớn.     

Văn Gia