Với sự phát triển của các công nghệ mới, điện toán đám mây, kinh tế số, ứng dụng số…, tội phạm về rửa tiền cũng có sự biến chuyển, trở nên tinh vi và phức tạp hơn. Vì vậy, cần có sự kiểm soát chặt chẽ hơn đối với giao dịch trên các nền tảng số, bắt đầu từ khâu tự kiểm soát tại tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán, chuyển tiền điện tử.
 |
| Nhân viên một chi nhánh ngân hàng thương mại ở TP.Biên Hòa tư vấn, hướng dẫn khách hàng sử dụng các dịch vụ ngân hàng số, chuyển tiền trực tuyến. Ảnh: H.Quân |
Cuối tháng 7 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam vừa ban hành Thông tư số 09/2023/TT-NHNN (gọi tắt là Thông tư 09) hướng dẫn một số điều của Luật Phòng, chống rửa tiền.
* Nhiều quy định liên quan đến giao dịch trực tuyến
Theo NHNN Việt Nam chi nhánh Đồng Nai, Thông tư 09 quy định về tiêu chí, phương pháp đánh giá rủi ro về rửa tiền và phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro về rửa tiền; quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền; chế độ báo cáo giao dịch đáng ngờ; giao dịch chuyển tiền điện tử; chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử; hình thức và thời hạn báo cáo dữ liệu điện tử. Việc xây dựng và ban hành thông tư góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống rửa tiền; phù hợp với các yêu cầu, chuẩn mực quốc tế về phòng, chống rửa tiền mà Việt Nam có nghĩa vụ thực hiện.
Theo Thông tư 09, với giao dịch trong nước, tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán phải báo cáo Cục Phòng, chống rửa tiền (NHNN) từng giao dịch chuyển tiền điện tử trong nước có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên hoặc ngoại tệ có giá trị tương đương. Quy định này cũng được áp dụng với chuyển tiền điện tử quốc tế ra vào Việt Nam, trị giá từ 1 ngàn USD trở lên hoặc bằng ngoại tệ khác có giao dịch tương đương. Quy định này sẽ có hiệu lực từ ngày 1-12-2023.
Phó giám đốc NHNN Việt Nam chi nhánh Đồng Nai Phạm Quốc Bảo chia sẻ, Thông tư 09 quy định nội dung báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử tối thiểu gồm các thông tin về tổ chức tài chính khởi tạo và thụ hưởng bao gồm: tên giao dịch của tổ chức, hoặc chi nhánh giao dịch; địa chỉ trụ sở chính (hoặc mã ngân hàng đối với giao dịch chuyển tiền điện tử trong nước, mã SWIFT đối với chuyển tiền điện tử quốc tế); quốc gia nhận và chuyển tiền.
Thông tin về khách hàng là cá nhân tham gia giao dịch chuyển tiền điện tử: họ và tên, ngày tháng năm sinh; số chứng minh nhân dân, hoặc số căn cước công dân, hoặc số định danh cá nhân, hoặc số hộ chiếu; số thị thực nhập cảnh (nếu có); địa chỉ đăng ký thường trú, hoặc nơi ở hiện tại khác (nếu có); quốc tịch (theo chứng từ giao dịch).
Thông tin về khách hàng là tổ chức tham gia giao dịch chuyển tiền điện tử: tên giao dịch đầy đủ và viết tắt (nếu có); địa chỉ trụ sở chính; số giấy phép thành lập, hoặc mã số doanh nghiệp (DN), hoặc mã số thuế; quốc gia nơi đặt trụ sở chính. Thông tin về giao dịch: số tài khoản (nếu có); số tiền; loại tiền; số tiền được quy đổi sang VNĐ (nếu loại tiền giao dịch là ngoại tệ); lý do, mục đích giao dịch; mã giao dịch; ngày giao dịch. Thông tin khác theo yêu cầu của cơ quan thực hiện chức năng, nhiệm vụ phòng, chống rửa tiền để phục vụ công tác quản lý nhà nước về phòng chống rửa tiền trong từng thời kỳ.
Ông Lê Thanh Tùng (P.Hiệp Hòa, TP.Biên Hòa) cho hay, những sản phẩm, dịch vụ của các ngân hàng với tốc độ số hóa nhanh và mạnh mẽ đã góp phần thúc đẩy và thu hút số lượng người dùng chuyển từ ngoại tuyến lên trực tuyến, sử dụng nhiều phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. Do đó, các loại tội phạm rửa tiền, trốn thuế có sự biến chuyển, trở nên tinh vi và phức tạp hơn.
|
Phó giám đốc NHNN Việt Nam chi nhánh Đồng Nai PHẠM QUỐC BẢO chia sẻ, trong thời gian sắp tới, khi Thông tư 09 được triển khai thực hiện đồng bộ, chi nhánh dự kiến sẽ tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các tổ chức là đối tượng thực hiện thông tư; và xác định đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện để góp phần đảm bảo sự phát triển ổn định, bền vững của thị trường tài chính trên địa bàn tỉnh nói riêng và trong cả nước nói chung.
Đồng thời, NHNN Việt Nam chi nhánh Đồng Nai sẽ tiếp tục tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về thông tư này, phối hợp với Công an tỉnh và các cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống tội phạm rửa tiền, đẩy lùi tham nhũng và tội phạm kinh tế.
|
“Theo tôi, việc phải khai báo thông tin với những giao dịch chuyển tiền điện tử trên 500 triệu đồng hoặc ngoại tệ có giá trị tương đương là vô cùng cần thiết, minh bạch giữa thị trường giao thương, hội nhập như hiện nay, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống rửa tiền, ngày càng củng cố thêm niềm tin của người dân” – ông Tùng chia sẻ.
* Không kiểm soát hay hạn chế giao dịch tài chính hợp pháp
Ngoài ra, Thông tư 09 cũng quy định rõ trường hợp cá nhân có giao dịch trên 500 triệu đồng nhưng không phải báo cáo với cơ quan nhà nước là người thụ hưởng trong giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế từ Việt Nam ra nước ngoài; người khởi tạo trong giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế từ nước ngoài về Việt Nam.
Thông tư này cũng chỉ rõ các giao dịch chuyển tiền điện tử không cần phải báo cáo với cơ quan nhà nước gồm: giao dịch chuyển tiền bắt nguồn từ giao dịch sử dụng thẻ ghi nợ, thẻ tín dụng hoặc thẻ trả trước để thanh toán tiền hàng hóa dịch vụ; giao dịch chuyển tiền và thanh toán giữa các tổ chức tài chính mà người khởi tạo và người thụ hưởng đều là các tổ chức tài chính.
Lãnh đạo NHNN Việt Nam chi nhánh Đồng Nai nhấn mạnh, các quy định của Thông tư 09 được áp dụng không nhằm mục đích kiểm soát hay hạn chế giao dịch tài chính hợp pháp của người dân, DN, mà chỉ nhằm theo dõi những giao dịch không bình thường, giao dịch có mục đích bất hợp pháp. Cơ quan nhà nước sẽ sử dụng các thông tin thu thập được để phục vụ cho công tác phòng, chống rửa tiền; hoàn toàn không cản trở đến hoạt động thanh toán, tài chính hay công bố số liệu được báo cáo.
Đối tượng báo cáo phải gửi báo cáo giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo, báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử trước 16 giờ ngày làm việc tiếp theo ngay sau ngày phát sinh giao dịch. Nếu ngày gửi báo cáo trùng với ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, hoặc ngày nghỉ cuối tuần thì ngày gửi báo cáo là ngày làm việc tiếp theo ngay sau ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, hoặc ngày nghỉ cuối tuần đó.
Hải Quân
.
