Nỗ lực xây dựng môi trường văn hóa cơ sở

Với mục tiêu xây dựng văn hóa, con người Đồng Nai phát triển toàn diện, hướng đến chân – thiện – mỹ, những năm qua, ngành văn hóa, thể thao và du lịch (VHTTDL) đã phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, địa phương nỗ lực xây dựng môi trường văn hóa cơ sở.

Mô hình Câu lạc bộ Dân ca tại huyện Trảng Bom thường xuyên biểu diễn phục vụ người dân trong các thiết chế văn hóa, thể thao. Ảnh: L.Na

Sau 3 năm (2022-2024) triển khai xây dựng môi trường văn hóa cơ sở, trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện nhiều mô hình điểm góp phần giữ gìn và lan tỏa lối sống đẹp, phát huy giá trị văn hóa trong cộng đồng.

Nhiều mô hình điểm được triển khai

Phó giám đốc Sở VHTTDL Nguyễn Thị Mộng Bình cho hay, hiện Đồng Nai đã xây dựng và duy trì trên 200 mô hình khu nhà trọ văn hóa. Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả, nhân rộng hơn nữa mô hình, sở đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các chủ nhà trọ đăng ký tham gia. Hàng năm, tổ chức các sân chơi, các diễn đàn giúp chủ nhà trọ, người ở trọ giao lưu, chia sẻ để cùng hiểu nhau, yên tâm làm việc, mưu sinh.

Mô hình Ngôi nhà trí tuệ được triển khai tại huyện Vĩnh Cửu đã và đang tập trung vào việc tạo dựng, duy trì và phát triển những cộng đồng học tập suốt đời hoàn toàn miễn phí. Đây là địa chỉ để mọi người dân, nhất là học sinh ở vùng nông thôn, có không gian học tập, đọc sách, tham gia các câu lạc bộ (CLB)… Hiện huyện Vĩnh Cửu duy trì hiệu quả 46 mô hình, trong đó có 16 mô hình ở thiết thế văn hóa và 30 mô hình tại các trường học, thu hút trung bình hơn 100 người/ngày/ngôi nhà đến sinh hoạt. Qua đó, phát huy tối đa công năng thiết chế văn hóa cơ sở.

Ngoài triển khai không gian sách tại công viên Biên Hùng, thành phố Biên Hòa đã nhân rộng thêm mô hình Mỗi đơn vị một tủ sách nhằm lan tỏa văn hóa đọc trong cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và các tầng lớp nhân dân. Bên cạnh đó, tại một số địa phương như: phường Tân Vạn, phường Tân Phong còn xây dựng mô hình Không gian văn hóa Chủ tịch Hồ Chí Minh với các tư liệu, hình ảnh và câu chuyện liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của Bác Hồ.

Phó chủ tịch UBND thành phố Biên Hòa Nguyễn Xuân Thanh cho biết, trong thời gian tới, mô hình Mỗi đơn vị một tủ sách sẽ tiếp tục được thành phố nhân rộng tại tất cả các đơn vị hành chính chứ không chỉ ở các phường, xã. Qua đó tạo sự đồng bộ, thúc đẩy việc tự học, tự nghiên cứu, xây dựng thói quen đọc sách của mỗi cá nhân, cộng đồng.

Tại huyện Cẩm Mỹ, nhiều năm nay đã duy trì hiệu quả mô hình CLB Hát then, đàn tính ở xã Sông Ray. Hay từ tháng 10-2024 đến nay, tại huyện Định Quán đã thành lập một số mô hình CLB văn nghệ – thể thao trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số như CLB Sinh hoạt văn hóa truyền thống nhạc cụ dân tộc Khmer tại khu phố Hiệp Nhất (thị trấn Định Quán) gồm 8 thành viên, do ông Kim Hùng Hiếu làm chủ nhiệm…

Tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh có 99,30% cơ quan, đơn vị đạt chuẩn văn hóa; 84,51% doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa và 672.835/680.053 hộ đạt chuẩn Gia đình văn hóa, đạt tỷ lệ 99,22%.

Xây dựng môi trường văn hóa đi vào chiều sâu

Theo Phó giám đốc Sở VHTTDL Nguyễn Thị Mộng Bình, công tác xây dựng môi trường văn hóa cơ sở trên địa bàn tỉnh đã đi vào đời sống, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong việc thực hiện nếp sống văn minh, đời sống văn hóa. Việc đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và các thiết chế văn hóa phục vụ cho hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao trong tỉnh đã được đẩy mạnh.

Bên cạnh những thuận lợi, công tác tuyên truyền, vận động xây dựng môi trường văn hóa cơ sở ở một số địa phương còn thiếu chiều sâu. Hoạt động của các thiết chế văn hóa thể thao còn gặp khó khăn, nhiều thiết chế đã xuống cấp cần được đầu tư nâng cấp. Nhiệm vụ xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở thông qua Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa có nơi còn hình thức. Công tác đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực trong lĩnh vực văn hóa, nhất là ở cơ sở, chưa đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Để tiếp tục xây dựng môi trường văn hóa cơ sở phong phú, lành mạnh, đi vào chiều sâu, theo Sở VHTTDL, trong thời gian tới sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, tăng cường công tác quản lý nhà nước, thanh – kiểm tra trên lĩnh vực VHTTDL. Qua đó, đảo đảm các hoạt động văn hóa, thể thao diễn ra hiệu quả, an toàn, phù hợp với nếp sống văn minh, truyền thống văn hóa dân tộc và thuần phong mỹ tục, tập quán tốt đẹp của địa phương.

Trong báo cáo tổng kết 3 năm xây dựng môi trường văn hóa cơ sở gửi Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL), Sở VHTTDL đã đề nghị các ban, bộ, ngành trung ương ban hành cơ chế, chính sách, hướng dẫn việc thực hiện công tác xã hội hóa, liên doanh, liên kết tại thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở. Xã hội hóa nhằm tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân đầu tư, khai thác có hiệu quả cơ sở vật chất của các thiết chế, tránh lãng phí và đáp ứng được nhu cầu của các tầng lớp nhân dân.

Ly Na