Làm lúa sạch thân thiện với môi trường

Với diện tích trồng lúa gần 3 ngàn hécta, nông dân huyện Vĩnh Cửu đã và đang thực hiện các giải pháp trồng lúa sạch, thân thiện môi trường nhưng vẫn giữ năng suất cao.

Chủ tịch Hội Tiểu nông Cuba Félix Duarte Ortega thăm ruộng lúa của nông dân xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu. Ảnh: N.Liên

Thực tế, trên địa bàn huyện đã có những cánh đồng lúa được nông dân áp dụng các giải pháp chăm sóc theo hướng hữu cơ. Sản phẩm lúa làm ra có giá trị kinh tế cao, được người tiêu dùng đón nhận.

Tiên phong làm lúa sạch

Hơn 10 năm trước, Vĩnh Cửu đã là huyện tiên phong trong thực hiện các giải pháp sản xuất nông nghiệp sạch, theo hướng hữu cơ, sử dụng các chế phẩm sinh học trong sản xuất để bảo vệ môi trường, sức khỏe người lao động. Từ đây, những cánh đồng lúa thân thiện môi trường, không sử dụng hóa chất dần hình thành và tăng diện tích. Những cánh đồng lúa ở các xã Bình Lợi, Bình Hòa, Tân An… trở thành những mô hình điểm, được người tiêu dùng nông sản đánh giá chất lượng tốt.

Để thay đổi tư duy, hướng dẫn cho người dân thực hiện chuyển đổi sản xuất theo hướng hữu cơ, thân thiện với môi trường với từng loại cây trồng là cả hành trình dài. Lãnh đạo huyện cũng như đội ngũ cán bộ cơ sở phải luôn đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nông dân cùng hiểu và tham gia hưởng ứng. Qua đó, từng bước tạo dựng nền nông nghiệp bền vững phù hợp với xu thế hiện nay, vừa bảo đảm năng suất ổn định, vừa bảo vệ sức khỏe người nông dân, tránh các tác hại của thuốc hóa học.

Tại cánh đồng lúa Đường Mỹ thuộc xã Bình Hòa có khoảng 200 hécta đã ứng dụng các giải pháp sản xuất sạch, thân thiện môi trường, nơi đây còn có khoảng 10 hécta lúa được bà con nông dân sản xuất theo hướng hữu cơ.

Ông Lê Minh Tốt, nông dân xã Bình Hòa, cho biết thời gian qua, huyện đã tuyên truyền, vận động người dân tham gia các lớp tập huấn, hội thảo về phương pháp sử dụng phân bón, chế tạo men vi sinh để làm phân bón cho cây lúa và những cây trồng khác. Nhiều nông dân đã quyết định chuyển qua trồng lúa sạch. Khi chuyển đổi, người dân được xã và ngành nông nghiệp huyện hỗ trợ, tạo điều kiện trong quá trình trồng trọt, chăm sóc. Hiện nay, năng suất cây lúa khá cao với trên dưới 6 tấn/hécta, chất lượng lúa được đánh giá cao.

Năm 2023, nông dân trồng lúa trên địa bàn huyện gặt hái thành công khi lúa được mùa, được giá. Theo các nông dân, làm lúa sạch phải tuyệt đối tuân thủ quy trình sản xuất, không sử dụng các loại thuốc, phân bón hoá học. Nếu hộ dân nào chăm sóc kỹ hơn thì năng suất sẽ cao hơn nữa, có thể lên hơn 7 tấn/hécta. Với giá bán lúa cao hơn, người lao động giảm ngày công và đảm bảo an toàn sức khỏe vì không sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ hóa học, diện tích lúa sạch ở Vĩnh Cửu đang tăng dần theo từng mùa vụ.

Ngoài cây lúa, người dân Vĩnh Cửu cũng đã đầu tư chuyển đổi cây bưởi, xoài và một số cây khác với hàng trăm hécta theo hướng hữu cơ thân thiện với môi trường. Đây đang là hướng đi đúng đắn đối với nông nghiệp huyện Vĩnh Cửu trong quá trình xây dựng các tiêu chí về môi trường và nông nghiệp trong xây dựng nông thôn mới nâng cao.

Hướng đến tăng diện tích lúa hữu cơ

Theo thống kê của UBND huyện Vĩnh Cửu, dự ước tổng diện tích gieo trồng cây hàng năm trên địa bàn huyện cuối năm 2023 khoảng 6,8 ngàn hécta, bằng 92% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, cây lúa trên 4,9 ngàn hécta, bằng 97% so với cùng kỳ năm trước, cây bắp 502 hécta, rau các loại 723 hécta. Diện tích gieo trồng cây hàng năm giảm so với cùng kỳ năm trước là do nông dân đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang cây ăn trái, lâm nghiệp và một số diện tích đất đã bị đô thị hóa.

Với diện tích lúa toàn huyện trên 4,9 ngàn hécta, diện tích lúa canh tác theo hướng hữu cơ ở Vĩnh Cửu vẫn còn khá khiêm tốn. Tuy nhiên, số nông dân làm lúa sạch, theo hướng hữu cơ vẫn tăng qua từng mùa vụ. Kết quả này cho thấy bà con nông dân đã nâng cao nhận thức, quan tâm đến chất lượng và quy trình sản xuất bền vững trên cây lúa. Cùng với sự động viên, hỗ trợ từ chính quyền địa phương các cấp, xuống tận nơi, chỉ tận tay, truyền tải những kiến thức, kỹ năng sản xuất lúa sạch đến từng bà con nông dân đã giúp người dân hiểu được giá trị của sản xuất lúa sạch, đồng thời khẳng định sản xuất lúa sạch là hướng đi phù hợp với xu thế phát triển.

Tham quan mô hình trồng lúa trên địa bàn huyện Vĩnh Cửu, Chủ tịch Hội Tiểu nông Cuba Félix Duarte Ortega đánh giá rất cao những kết quả trồng lúa của nông dân huyện Vĩnh Cửu. Theo ông Félix Duarte Ortega, nông dân trồng lúa ở Cuba hiện nay năng suất không cao, chỉ khoảng 2 tấn/hécta. Do đó, với những gì nông dân huyện Vĩnh Cửu đã làm, ông rất muốn được học hỏi kinh nghiệm và ứng dụng vào sản xuất lúa tại Cuba. Ông Félix Duarte Ortega hy vọng trong thời gian tới, Cuba sẽ được học hỏi nhiều hơn những kỹ thuật canh tác cũng như giải pháp ứng dụng công nghệ, phân bón, đặc biệt là tạo các phân bón sinh học từ men vi sinh trong trồng trọt đang rất hiệu quả của nông dân Đồng Nai.

Ngọc Liên