Đẩy mạnh phân quyền, phân cấp cho chính quyền địa phương khi sửa luật

(ĐN)- Ngày 13-2, tiếp tục chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV, Quốc hội thảo luận ở tổ về Dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Đại biểu Lê Hoàng Hải, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai. Ảnh: CTV

* Cần rà soát lại các quy định về thẩm quyền

Tại phiên thảo luận tổ, đại biểu Lê Hoàng Hải, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai cho biết, cần rà soát lại thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Tại khoản 2, Điều 10 dự thảo luật quy định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính huyện, cấp xã.

Theo đó, dự thảo luật thiếu chữ “cấp” trước chữ “huyện”, phải là “đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã” mới chính xác, chứ quy định như khoản 2 thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ có thẩm quyền quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính huyện.

Đại biểu đặt vấn đề, với trường hợp quận, thành phố thuộc thành phố, thành phố thuộc tỉnh thì cơ quan nào có thẩm quyền quyết định thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới?

Về trình tự, thủ tục thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính theo Điều 11 của dự thảo luật thì chưa thấy có vai trò của HĐND cấp tỉnh đối với đề án thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã. Trong khi đó, tại điểm k, khoản 1, Điều 16 quy định HĐND không qua đề án thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính, đổi tên đơn vị hành chính ở địa phương. Như vậy, các đề án này phải được trình tại phiên họp của HĐND cấp tỉnh và phải được HĐND cấp tỉnh thông qua.

Đại biểu Lê Hoàng Hải đề nghị cần bổ sung vào khoản 1, Điều 11 cụm từ “trình HĐND cấp tỉnh trước khi” và chỉnh lý lại là Chính phủ tổ chức xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính cấp tỉnh trình Quốc hội; UBND cấp tỉnh tổ chức xây dựng đề án thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, trình HĐND cấp tỉnh trước khi trình Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

* Rà soát kỹ lưỡng để bảo đảm tính phù hợp

Tại khoản 1, Điều 50 của dự thảo luật quy định cơ chế giao Chính phủ ban hành nghị định để phân định lại nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương, đại biểu cho rằng, để kịp thời đẩy mạnh phân quyền, phân cấp cho chính quyền địa phương trong bối cảnh chưa kịp sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật có nội dung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương thì việc quy định cơ chế nêu trên là giải pháp tạm thời để hạn chế các vướng mắc có thể xảy ra về phân định nhiệm vụ giữa các cấp chính quyền địa phương.

Tuy nhiên, việc giao Chính phủ ban hành nghị định để phân định lại nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương là chưa phù hợp với thẩm quyền và hình thức văn bản đã được quy định của Hiến pháp năm 2013. Như vậy, quy định này cũng chưa phù hợp với nội dung được ban hành nghị định hiện đang được quy định trong dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi). Do đó, đại biểu đề nghị rà soát kỹ lưỡng để bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp của quy định nêu trên.

Ngoài ra, đại biểu Lê Hoàng Hải đề nghị chỉnh sửa lại khoản 2, Điều 50 của dự thảo luật theo hướng, trong thời gian cơ quan có thẩm quyền chưa ban hành văn bản quy phạm pháp luật để điều chỉnh nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương trong các ngành, lĩnh vực phù hợp với quy định tại luật này. Các quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật được ban hành trước ngày luật này có hiệu lực liên quan đến trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương được tiếp tục thực hiện cho đến khi các văn bản quy phạm pháp luật này được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế.

Vì nếu chỉ quy định các quy định hiện hành liên quan đến trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương là chưa rõ ràng, cụ thể về thời điểm của quy phạm pháp luật được áp dụng thực hiện, có thể gây khó khăn trong quá trình tổ chức thực hiện.

Thanh Hải (ghi)