Đầu năm gặp gỡ người đàn ông ở Đồng Nai ‘quyết không bỏ phí’, biến rác thải thành tiền

Sau khi xuất ngũ, ông Bùi Xuân Hùng, quê tỉnh Hà Tĩnh đã vào Đồng Nai làm công nhân, buôn bán phế liệu, và gầy dựng công ty chuyên xử lý rác thải công nghiệp mang tên Công ty TNHH MTV Thanh Tùng 2, huyện Vĩnh Cửu.

Ông Bùi Xuân Hùng kiểm tra sản phẩm làm từ rác nhựa do chính công ty ông sản xuất. Ảnh: Bích Nhàn

Đặc biệt, những năm gần đây, thay vì đốt bỏ, hàng tấn rác nhựa, bùn từ các doanh nghiệp, nhà máy thải ra, ông Hùng đã tái chế thành nhiều sản phẩm hữu ích và đưa đi xuất khẩu.

Nuôi giấc mơ từ… “2 bàn tay trắng”

Sau khi xuất ngũ vào năm 1993, trở về quê hương ở Hà Tĩnh, ông Hùng tiếp tục làm ruộng rồi lập gia đình. Năm 1998, ông Hùng quyết định đưa vợ con vào Đồng Nai mưu sinh.

Ở vùng đất mới, ông Hùng bắt đầu công việc đầu tiên là làm công nhân vào ban ngày, còn buổi tối học thêm tiếng Nhật với mong muốn đi lao động nước ngoài.

Sau 2 năm làm công nhân, ông Hùng bỏ việc đi buôn bán phế liệu. Từ khi tiếp xúc với rác công nghiệp, ông Hùng đã từ bỏ ý định xuất khẩu lao động và mơ về thành lập một nhà máy xử lý rác công nghiệp.

Theo thống kê của Sở Tài nguyên và môi trường, trung bình mỗi ngày, Đồng Nai phát sinh khoảng 120-140 tấn rác thải nhựa. Rác thải nhựa bao gồm các vật dụng đã qua sử dụng như: ly, muỗng, bao bì, túi nilon hay các sản phẩm nhựa gia dụng khó phân hủy.

Tỉnh đã quy hoạch 7 khu xử lý chất thải nhựa với mục tiêu phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường bền vững thì việc hạn chế chôn lấp, nâng tỷ lệ tái chế rác thải chính là giải pháp tối ưu mà tỉnh đang hướng tới. Điều này cần sự đóng góp cộng đồng của doanh nghiệp, nhất là những đơn vị có nguồn lực về kinh tế và kỹ thuật.

Ông Hùng bồi hồi nhớ lại: “Năm 2001, tôi bắt đầu thu mua phế liệu công nghiệp và thấy rằng chỉ cần phân loại, nguồn rác này đã đem lại lợi nhuận nhưng nếu chỉ dừng lại ở việc mua bán phế liệu thì đơn giản quá và khó phát triển hơn. Do đó, tôi bắt đầu tìm hiểu về rác thải nhựa từ việc xử lý rồi tái tạo tuần hoàn để làm sao “biến rác thành tiền” và bắt đầu nuôi mộng xây dựng nhà máy xử lý rác thải công nghiệp”.

Khởi nghiệp từ “2 bàn tay trắng”, trong khi lập nhà máy cần số vốn rất lớn như: mua đất, xây dựng… do vậy, 2 vợ chồng ông vừa làm, vừa tiết kiệm và lên kế hoạch chi tiết cho giấc mơ của mình. Đến 2008, ông Hùng bắt đầu tìm mua đất để xây dựng nhà máy thu gom, tái chế rác thải.

Sản xuất gạch từ bùn thải công nghiệp tại Công ty TNHH MTV Thanh Tùng 2, huyện Vĩnh Cửu. Ảnh: Bích Nhàn

Sau 10 năm trong ngành phế liệu công nghiệp, khi có đủ đất, ông Hùng làm thủ tục và xây dựng nhà máy ngay và đến năm 2012, ông Hùng chính thức biến “mộng ước” thành sự thật. Dù nhà máy đã có, ông Hùng lại mày mò tìm hiểu, vừa làm vừa học về lĩnh vực tái chế từ nhựa, dầu nhớt, dầu hỏa, bùn thải công nghiệp…

“Tôi không có bằng đại học mà chỉ học hết cấp 3. Trong hành trình lập nghiệp, tôi thấy mình may mắn vì có những người bạn, người đồng nghiệp để học hỏi, chia sẻ và có “công cụ” rất hữu dụng là intenet. Tôi thấy tất cả đều có trên mạng, quan trọng là mình có muốn học hay không?” – ông Hùng tâm sự.

4 năm tìm “công thức” biến bùn công nghiệp thành gạch

Hơn 10 năm đi vào hoạt động, công suất xử lý rác thải công nghiệp của Công ty TNHH MTV Thanh Tùng 2 là 131 tấn/ngày. Không chỉ dừng lại ở đó, thay vì đốt bỏ, hàng tấn rác nhựa từ các doanh nghiệp, nhà máy thải ra, rác đã được tái chế thành các sản phẩm hữu ích như: bàn ghế học sinh, bàn ăn 3D ghế, thùng rác, gạch… và mang đi xuất khẩu.

Trong các đơn hàng xử lý chất thải công nghiệp, Công ty TNHH MTV Thanh Tùng 2 có nhiều đối tác cần xử lý bùn thải. Đây cũng là vấn đề nan giải vì trong bùn thải không chỉ là bùn đất đơn thuần mà là cặn hóa chất, vi sinh. Và để xử lý loại “rác” này là không dễ dàng. Quyết không bỏ phí “rác”, ông Hùng tiếp tục mày mò, tìm công thức tạo thành gạch.

“Tôi gọi điện cho nhiều chuyên gia trong lĩnh vực địa chất để hỏi nhưng vẫn không có công thức. Tiếp tục tìm kiếm, tôi đọc tài liệu của GS-TS Trần Kim Thạch – một chuyên gia về địa chất thấy rằng, GS-TS Trần Kim Thạch dùng thạch cao, vôi, muối biển, mật mía đường… biến đất thành gạch.

Và ông Hùng đã biến bùn thải công nghiệp thành những viên gạch bê tông tự chèn (còn gọi gạch con sâu, gạch vỉa hè), có độ cứng tương đương như bê tông phù hợp quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng. Đây là loại gạch thường dùng cho các công trình công cộng như: lát vỉa hè đường giao thông, lát sân trường, khuôn viên công viên…

Mong muốn giảm rác thải, giảm tác hại đến môi trường

Ông Tống Văn Nga, Chủ tịch Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho hay, xu hướng hiện nay là kinh tế tuần hoàn. Rác thải của ngành này lại là nguyên liệu cho ngành công nghiệp khác, nhất là vật liệu xây dựng. Nhưng việc tận dụng nó như thế nào là câu chuyện không dễ dàng.

Gạch bê tông tự chèn (còn gọi gạch con sâu, gạch vỉa hè) của công ty này đã đạt độ cứng tương đương như bê tông phù hợp quy chuẩn kỹ thuật quốc gia. Ảnh: Bích Nhàn

“Tôi thấy rằng, các sản phẩm do công ty này đã góp phần bảo vệ môi trường vì biến phế thải thành các sản phẩm hữu ích, đưa được vào cuộc sống với giá phù hợp, thậm chí là rẻ hơn các sản phẩm cùng loại khác. Tôi đánh giá cao công nghệ, cách làm của doanh nghiệp khi tận dụng được nguồn rác thải khổng lồ mỗi ngày” – ông Tống Văn Nga nhận định.

Đến nay, tất cả các sản phẩm của doanh nghiệp này đã được phân phối toàn quốc với nhiều vật dụng gần gũi như: bàn ghế, gạch lát, tấm che, ngói lợp, thùng rác 3 ngăn khử mùi hôi và trồng hoa…

Ông Huỳnh Phước Lộc, Giám đốc điều hành Nhà máy Công ty TNHH MTV Thanh Tùng 2 cho hay, từ năm 2021 đến nay, công ty đã trao tặng hơn 500 bộ bàn ghế được làm từ rác thải nhựa công nghiệp nhiều trường học trên cả nước.

Do độ bền cao, chống thấm và chịu nhiệt tốt, các sản phẩm như: gói, gạch và bàn ghế của công ty rất phù hợp với vùng mưa lũ như miền Trung, miền Bắc, các tỉnh vùng núi…

“Ngoài thương mại hóa và xuất khẩu, chúng tôi làm nhiều sản phẩm tặng cho nhiều tỉnh thành trong cả nước. Chúng tôi mong muốn khi sử dụng sản phẩm tái chế sẽ góp phần giảm khai thác tài nguyên rừng, giảm hiệu ứng nhà kính, qua đó bảo vệ môi trường, tầng ozon” – ông Huỳnh Phước Lộc chia sẻ.

Bích Nhàn