Tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số

Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng vừa tổ chức Hội nghị toàn quốc về Đột phá phát triển khoa học, công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) quốc gia.

Lãnh đạo Công an tỉnh và Sở Thông tin và truyền thông tham quan khu vực triển lãm, trưng bày sản phẩm công nghệ số tại chuỗi hoạt động chào mừng Ngày Chuyển đổi số quốc gia năm 2024 tại thành phố Biên Hòa. Ảnh: H.Quân

Hội nghị nhằm đánh giá tình hình thực hiện các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư về phát triển KHCN; quán triệt, triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia, tạo sự chuyển biến mang tính đột phá về nhận thức và tổ chức thực hiện, góp phần đưa đất nước phát triển giàu mạnh.

Chính phủ ban hành chương trình hành động

Ngay sau khi Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị được ban hành, Chính phủ đã khẩn trương, lãnh đạo, chỉ đạo các bộ, cơ quan, địa phương tập trung xây dựng, rà soát, hoàn thiện để sớm ban hành Nghị quyết số 03/NQ-CP về chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia với các nhiệm vụ cụ thể nhằm hiện thực hóa mục tiêu đưa KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu. Trong đó, 7 nhóm nhiệm vụ cụ thể gồm: nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy; khẩn trương, quyết liệt hoàn thiện thể chế; tăng cường đầu tư hạ tầng cho KHCN, ĐMST và CĐS; phát triển, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài; đẩy mạnh CĐS, ứng dụng KHCN, ĐMST trong hoạt động của các cơ quan nhà nước; thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động KHCN, ĐMST và CĐS trong doanh nghiệp; tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển KHCN, ĐMST và CĐS.

Tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, KHCN, ĐMST và CĐS đóng vai trò then chốt, là động lực mạnh mẽ để Việt Nam phát triển tăng tốc, bứt phá, bền vững; giúp Việt Nam bắt kịp, tiến cùng các nước phát triển, tránh nguy cơ tụt hậu kinh tế, từng bước vượt lên, sánh vai cùng các cường quốc về công nghệ.

Đây là chìa khóa để nâng cao năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế, tạo ra sản phẩm, dịch vụ mới, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế. Đồng thời, tối ưu hóa quy trình sản xuất, kinh doanh, quản lý nhà nước; thúc đẩy phát triển kinh tế số, xã hội số, kinh tế xanh, phù hợp với xu thế chung của thế giới. Bên cạnh đó, còn góp phần bảo đảm tiến bộ, công bằng xã hội, an sinh xã hội, mang lại lợi ích thiết thực cho mọi người dân, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam phồn vinh, thịnh vượng…

Theo Thủ tướng Chính phủ, trong kỷ nguyên mới, KHCN, ĐMST gắn chặt với CĐS, đây là sự gắn bó khách quan, yêu cầu tất yếu. Trong đó, KHCN là nền tảng, ĐMST là động lực, CĐS là kết nối, con người là trung tâm, là chủ thể. Những tư tưởng này thể hiện rõ trong Nghị quyết số 57-NQ/TW. Để thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, có 3 việc rất quan trọng phải thực hiện nhanh, hiệu quả gồm: thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, con người thông minh; cùng các điều kiện khác và bảo đảm an ninh, an toàn mạng.

Đồng Nai ban hành kế hoạch thực hiện chuyển đổi số năm 2025

UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch thực hiện CĐS tỉnh Đồng Nai năm 2025. Kế hoạch này có 9 nhiệm vụ để thực hiện công tác CĐS trên địa bàn tỉnh.

Nhiệm vụ thứ nhất đó là tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành; kiểm tra, giám sát hoạt động CĐS. Nhiệm vụ thứ hai liên quan đến thể chế số, chính sách số. UBND yêu cầu tập trung xây dựng và ban hành một số chính sách quan trọng phục vụ phát triển CĐS năm 2025. Bên cạnh đó là các nhiệm vụ về hoàn thiện, phát triển hạ tầng số; phát triển nhân lực số; phát triển dữ liệu số; đảm bảo an toàn thông tin mạng; nhiệm vụ về chính quyền số; kinh tế số và xã hội số; nâng cao nhận thức, tuyên truyền, truyền thông và các giải pháp khác đẩy mạnh CĐS, đảm bảo an toàn thông tin…

Khẩn trương hoàn thiện thể chế, chính sách

Tại hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã trình bày báo cáo chuyên đề “Chủ trương, giải pháp về thể chế pháp luật để đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia”. Báo cáo chuyên đề tập trung vào 2 phần chính: chủ trương của Đảng, Nhà nước về KHCN, ĐMST và CĐS; những mặt được, ưu điểm và những mặt hạn chế, vướng mắc trong thực tiễn của hệ thống văn bản pháp luật hiện nay trong lĩnh vực KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia.

Trong đó, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chia sẻ, về hệ thống pháp luật về KHCN, ĐMST, có 4 Luật liên quan trực tiếp đến lĩnh vực KHCN gồm: Luật Khoa học và công nghệ, Luật Công nghệ cao, Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Sở hữu trí tuệ. Ngoài ra có 12 luật, 42 nghị định, 131 thông tư khác có liên quan. Hệ thống pháp luật về CĐS, có 8 luật liên quan trực tiếp và nhiều văn bản luật khác liên quan; 4 nghị quyết của Chính phủ và hơn 160 nghị định, quyết định, thông tư hướng dẫn thi hành.

Từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa 15 đến nay, Quốc hội đã thông qua 8 luật liên quan đến nội dung này. Đặc biệt, 29 luật và 41 nghị quyết Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 7 và 8 đã giải quyết nhiều vấn đề cấp bách của thực tiễn. Đồng thời trong đó có những luật quy định về việc tạo lập cơ sở dữ liệu số; phương thức quản lý, cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù liên quan đến ứng dụng KHCN, CĐS; cho phép triển khai cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các hoạt động nghiên cứu sản xuất sản phẩm, dịch vụ, các loại hình kinh doanh mới…

Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội sẽ phối hợp với Chính phủ, các cơ quan của Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức rà soát hệ thống pháp luật có liên quan; thể chế đầy đủ, kịp thời, đồng bộ theo đúng yêu cầu của Nghị quyết số 57-NQ/TW. Đồng thời, tổ chức phân công theo dõi, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát, báo cáo việc thực hiện Nghị quyết; chỉ rõ những kết quả đã làm được, việc chưa làm được, việc chưa đạt yêu cầu, giải pháp khắc phục và cá thể hóa trách nhiệm. Trước mắt là khẩn trương phối hợp chuẩn bị, tích cực triển khai chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh 8 nhiệm vụ, giải pháp giúp đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia. Cụ thể gồm: thống nhất nhận thức và hành động; khẩn trương hoàn thiện thể chế, chính sách; khẩn trương sắp xếp lại bộ máy về KHCN; ưu tiên bố trí ngân sách cho KHCN xứng tầm là quốc sách đột phá; nhanh chóng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ, bao gồm công nghệ số; tập trung mũi nhọn vào các ngành có lợi thế và tiềm năng, tránh dàn trải; đẩy mạnh hợp tác và tận dụng tri thức quốc tế.

Trong đó, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu phải khẩn trương hoàn thiện thể chế, chính sách. Trong năm 2025, càng sớm càng tốt phải hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các quy định pháp luật, cơ chế chính sách, tháo gỡ các điểm nghẽn, rào cản để phát triển KHCN, ĐMST và CĐS, giải phóng tối đa sức sáng tạo, khuyến khích dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm… Khuyến khích người năng động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm trước hết phải bằng chính các quy định của pháp luật, tạo không gian cho người quản lý quyết định và chịu trách nhiệm…            

Hải Quân