Hợp tác để phát triển vững mạnh

Hai năm qua, vùng Đông Nam Bộ (ĐNB) có nhiều thỏa thuận hợp tác chung, song phương giữa các địa phương. Sự hợp tác này giúp các bên thực hiện tốt hơn mục tiêu chung, giải quyết vấn đề phát sinh ngoài khả năng của một địa phương. 

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức phát biểu tại Hội nghị Hợp tác vùng Đông Nam Bộ năm 2025. Ảnh: H.Lộc

Phát huy kết quả đã đạt được, năm nay, 6 tỉnh, thành trong vùng ĐNB tiếp tục các chương trình hợp tác, đồng thời mở rộng với tỉnh Long An.

Khơi thông nhiều vấn đề

Trong năm 2023 và 2024, vùng ĐNB thống nhất 10 nội dung hợp tác chung. Trong đó, đáng chú ý là các nội dung: trình thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư Dự án Đường vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh; triển khai Đề án Phòng ngừa khai thác cát trái phép và bảo vệ môi trường; đề xuất định hướng quy hoạch ven sông Sài Gòn, Đồng Nai; đề xuất kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực vùng phục vụ chuyển đổi số…

Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi cho biết, thời gian qua, các tỉnh, thành vùng ĐNB có sự liên kết chặt chẽ, hành động hiệu quả trong thực hiện các nội dung hợp tác. Đến hết năm 2024, có 6/10 nội dung hợp tác đã hoàn thành, còn lại đã hoàn thành một phần và đang thực hiện. Trong các nội dung đã hoàn thành, có nhiều vấn đề mang ý nghĩa quan trọng, cấp thiết đối với sự phát triển chung của cả vùng, nhất là trong lĩnh vực giao thông kết nối, phát triển thương mại dịch vụ, du lịch…

Cũng theo Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh, sự hợp tác này có ý nghĩa không chỉ với từng địa phương, cả vùng, mà còn cho sự phát triển kinh tế – xã hội của cả nước. Do đó, thời gian tới, các địa phương tiếp tục đẩy mạnh hợp tác chung để cùng làm, cùng giải quyết những vấn đề phát sinh.

Hạ tầng giao thông là điểm nghẽn cần tập trung khắc phục ở vùng Đông Nam Bộ. Trong ảnh: Thi công thảm bê tông nhựa Dự án đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, đoạn qua địa bàn xã An Phước, huyện Long Thành. Ảnh: Phạm Tùng

Đối với Đồng Nai, ngoài 10 nội dung hợp tác chung của vùng, tỉnh có 11 nội dung hợp tác song phương với Thành phố Hồ Chí Minh. Đến nay, 5 nội dung đã hoàn thành, còn lại hoàn thành một phần và đang triển khai.

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức đánh giá cao kết quả thực hiện thỏa thuận hợp tác phát triển kinh tế – xã hội giữa các địa phương trong vùng, giữa Thành phố Hồ Chí Minh với tỉnh. Thời gian tới, Đồng Nai tiếp tục hợp tác, liên kết vì sự phát triển chung. Có 4 lĩnh vực tỉnh cần tăng cường liên kết, hợp tác để phát huy tiềm năng, lợi thế của Sân bay Long Thành, sông Đồng Nai là: hạ tầng giao thông, nhân lực, du lịch và bảo vệ môi trường.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Võ Văn Minh cho rằng, các dự án thành phần của đường vành đai 3 cơ bản đáp ứng tiến độ theo chỉ đạo của Chính phủ một phần nhờ sự hợp tác, liên kết chặt chẽ giữa các tỉnh: Bình Dương, Đồng Nai, Long An và Thành phố Hồ Chí Minh. Phát huy kết quả này, thời gian tới, tỉnh Bình Dương tiếp tục hợp tác với các địa phương, đặc biệt là Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai trong triển khai các dự án đường cao tốc, quốc lộ, kéo dài tuyến đường sắt đô thị số 1 và một số ga.

Lập quỹ để giải quyết “điểm nghẽn” hạ tầng

Hiện nay, các tỉnh: Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước và Thành phố Hồ Chí Minh đều cho rằng, hạ tầng giao thông kết nối vùng là “điểm nghẽn” lớn nhất của vùng ĐNB. Trong điều kiện nguồn ngân sách dành cho các công trình, dự án mang tính chất liên vùng còn hạn hẹp thì việc thành lập quỹ phát triển hạ tầng và tạo cơ chế để quỹ này thu hút được các thành phần kinh tế, tổ chức trong và ngoài nước tham gia là giải pháp được các địa phương thống nhất.

Hạ tầng giao thông, một trong những điểm nghẽn cần tập trung tháo gỡ ở vùng Đông Nam Bộ. Trong ảnh: Đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây đoạn qua Đồng Nai. Ảnh minh họa: H.Lộc

Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức thống nhất với đề xuất thành lập quỹ phát triển hạ tầng để đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án giao thông kết nối. Trước mắt, một số dự án tỉnh cần sự hỗ trợ, hợp tác để triển khai là: Đường vành đai 3 – Thành phố Hồ Chí Minh, Đường vành đai 4 – Thành phố Hồ Chí Minh, cầu Cát Lái, mở rộng tuyến đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây… nhằm từng bước hoàn thiện hạ tầng vùng, tạo môi trường sống tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp, giải quyết bài toán giao thông kết nối cho Cảng hàng không quốc tế Long Thành khi đi vào hoạt động năm 2026.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố Hồ Chí Minh Trương Minh Huy Vũ cho rằng, để đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số của toàn vùng, có 2 cách là tăng quy mô đầu tư và tăng hiệu quả đầu tư. Việc thành lập quỹ phát triển hạ tầng vùng là cần thiết để tăng quy mô lẫn hiệu quả đầu tư. Viện đề xuất thành lập quỹ với 2 giai đoạn: từ 2024-2026 là nâng cấp, mở rộng phạm vi hoạt động của các quỹ đầu tư phát triển các địa phương; từ 2026-2030, nghiên cứu, xây dựng một định chế tài chính mới cho vùng ĐNB.

Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi cho rằng, trong năm 2025 và giai đoạn tới vùng cần phát triển các dự án hạ tầng chiến lược. Cụ thể là quốc lộ, đường vành đai, đường sắt, cầu kết nối; đường ống dẫn xăng dầu, khí… Trong đó, đường vành đai 3 cần tập trung để trong quý II-2026 hoàn thành; đường vành đai 4 phấn đấu trình Quốc hội tại kỳ họp giữa năm 2025; đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây mở rộng hoàn thành trong năm 2026…

Liên quan đến quỹ phát triển hạ tầng vùng, ông Mãi cho biết, cần tiếp cận theo hướng thành phố đề xuất thành lập quỹ dựa trên cơ chế Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24-6-2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách phát triển Thành phố Hồ Chí Minh. Việc hình thành quỹ chung trên cơ sở quỹ đầu tư phát triển của từng địa phương là để đóng góp nguồn lực cho phát triển hạ tầng toàn vùng.

Nhất trí phương án thành lập quỹ, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu Nguyễn Công Vinh đề nghị các tỉnh tiếp tục kiến nghị ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho vùng. Đồng thời, xây dựng kế hoạch và quy chế phối hợp triển khai đầu tư đường ven biển để phục vụ phát triển các cảng biển lớn trong vùng. Cùng với đó, thực hiện đường ống dẫn dầu, khí từ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu qua Đồng Nai đến Thành phố Hồ Chí Minh và Long An.

Hoàng Lộc