Làm pháo tự chế, thành người tàn phế

Với tâm lý tò mò, ưa khám phá, đua đòi bạn bè, cộng với việc mua nguyên liệu trên mạng quá dễ dàng, nhiều thanh, thiếu niên đã tự chế tạo pháo nổ dẫn đến hậu quả rất nghiêm trọng.

Bác sĩ kiểm tra sức khỏe cho bệnh nhân bị tai nạn pháo nổ bỏng 45% diện tích cơ thể. Ảnh: Hạnh Dung

Nhiều trường hợp đã trở thành tàn phế, mất ngón tay, mất bàn tay, bỏng khắp mặt, khắp cơ thể, phải nằm viện điều trị trong thời gian dài và để lại hậu quả nặng nề.

Hối hận muộn màng

Trong 2 ngày qua, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai liên tục tiếp nhận 2 trường hợp cấp cứu do tai nạn pháo nổ.

Trường hợp đầu tiên là nam bệnh nhân N.H.H., 14 tuổi, ngụ huyện Hàm Tân, tỉnh Bình Thuận. Bệnh nhân được người nhà đưa đến Bệnh viện Đa khoa khu vực Long Khánh cấp cứu rồi chuyển thẳng lên Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai.

Người nhà cho biết, bệnh nhân tự mua đồ chế tạo pháo trên mạng xã hội rồi một mình chế tạo pháo tại nhà, đang nhồi thuốc thì phát nổ.

Bác sĩ Hồ Quốc Bảo, Khoa Phẫu thuật gây mê hồi sức, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai cho biết, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng bỏng độ 2-3 (độ 4 là nặng nhất) khoảng 45% diện tích cơ thể (gồm vùng đầu mặt, thân mình, 2 tay, 2 chân, bộ phận sinh dục, bỏng mi mắt và bỏng giác mạc độ 1). Bệnh nhân được chuyển đến phòng mổ để cắt lọc vết bỏng dập nát 2 bàn tay, cẳng tay, 2 chân và vùng môi.

Do tình trạng bệnh rất nặng nên bệnh nhân được chuyển đến phòng hồi sức để được chăm sóc đặc biệt. Hiện tại, bệnh nhân đang tiếp tục được điều trị bù dịch tích cực, dùng kháng sinh chống nhiễm trùng, giảm đau, chăm sóc vết bỏng. Các bác sĩ tiên lượng tình trạng bệnh nặng. Do diện tích bỏng rộng nên khả năng nhiễm trùng cao, mất nước.

Bàn tay trái bị dập nát do pháo nổ cụt mấy 2,5 ngón. Ảnh: P.Khương

Theo bác sĩ Bảo, các bác sĩ đang theo dõi sát sao diễn tiến của bệnh nhân. Khả năng bệnh nhân sẽ phải nằm viện điều trị dài ngày. Sau này nếu bệnh nhân xuất viện cũng sẽ để lại sẹo, co rút cơ do bỏng sâu, diện tích bỏng rộng, ảnh hưởng lớn đến thẩm mỹ và chức năng vận động của bệnh nhân tùy vùng cơ co rút.

Tối 21-12, bệnh nhân P.N.K., 14 tuổi, ngụ xã Gia Canh, huyện Định Quán cũng phải nhập viện cấp cứu do tai nạn pháo nổ. Một số ngón tay trên bàn tay phải của bệnh nhân dập nát, tổn thương mô mềm.

Trước đó, bệnh nhân N.V.S., 14 tuổi, ngụ xã Sông Trầu, huyện Trảng Bom cũng phải nhập viện cấp cứu do tai nạn pháo nổ. Đây được xem là trường hợp nghiêm trọng vì bệnh nhân bị pháo nổ dập nát bàn tay, cụt 2,5 ngón tay của bàn tay trái kèm theo vết thương bụng, ngực.

Từ đầu năm 2024 đến nay, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai đã tiếp nhận, cấp cứu và điều trị hơn 10 trường hợp bị tai nạn pháo nổ, tai nạn hỏa khí với nhiều mức độ nặng, nhẹ khác nhau.

Cảnh báo tình trạng mua bán pháo, đồ chế pháo quá dễ dàng

Bác sĩ chuyên khoa II Phạm Văn Khương, Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình – bỏng, Bệnh viện Nhi đồng Đồng Nai cho biết, nhiều năm trước, tai nạn pháo nổ thường xảy ra vào những ngày trước, trong và sau Tết Nguyên đán. Nhưng khoảng 3-4 năm trở lại đây, tai nạn pháo nổ xảy ra quanh năm, cao điểm là những ngày cận Tết, trong, sau Tết.

Bác sĩ Khương cho biết, hậu quả của vết thương hỏa khí khá nghiêm trọng, thường sẽ mất chi, chi còn lại cũng mất nhiều chức năng, để lại nhiều di chứng. Điều trị tại bệnh viện mới là điều trị bước đầu cho lành vết thương, sau khi xuất viện, bệnh nhân còn phải tập vật lý trị liệu, tái tạo vết thương để sau này bàn tay có được chức năng. Tổng thời gian điều trị phải tính bằng tháng, bằng năm tùy mức độ.

Qua công tác cấp cứu và điều trị, các bác sĩ nhận thấy hầu hết bệnh nhân nhập viện do pháo nổ là nam giới, độ tuổi từ 10-18, nhiều nhất là từ 12-16 tuổi. Đây là độ tuổi mà các em rất tò mò, muốn làm một điều gì đó để chứng tỏ bản thân. Nếu một em đã chế tạo được pháo sẽ đi khoe “chiến tích” với bạn bè, chỉ nhau cách mua đồ chế tạo pháo rồi về nhà tự chế pháo.

Hình ảnh pháo được rao bán tràn lan trên mạng xã hội. Ảnh chụp màn hình

Một điều đáng lo ngại nữa là hiện nay có thể mua các đồ chế pháo rất dễ dàng trên mạng xã hội. Chỉ cần gõ cụm từ “Đam mê chế pháo nổ”, trên mạng xã hội Facebook lập tức hiện lên rất nhiều nhóm kín, nhóm công khai khác nhau. Riêng nhóm kín Đam mê chế pháo nổ đang có gần 50 ngàn thành viên. Nhóm công khai Đam mê chế pháo 2025 có hơn 4,1 ngàn thành viên. Trên những nhóm này, các bài đăng về mua bán hóa chất, dụng cụ chế tạo pháo hiện lên với mật độ dày đặc.

Sau khi mua được hóa chất, chỉ cần lên Google gõ từ khóa tìm kiếm cách làm pháo là hàng loạt kết quả được hiển thị. Nhiều video mô tả công thức chế tạo pháo nổ chi tiết gồm các hợp chất lưu huỳnh, kali clorat với mức độ sát thương khác nhau.

Các mức xử phạt liên quan đến hành vi tự ý chế pháo nổ

Điều 5, Nghị định 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo nêu rõ nghiêm cấm các hành vi như: Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ; nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép pháo hoa, thuốc pháo; giao pháo hoa nổ, thuốc pháo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện theo quy định; hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện cách thức chế tạo, sản xuất, sử dụng trái phép pháo dưới mọi hình thức.

Tùy thuộc vào tính chất và mức độ vi phạm, hành vi tự ý chế tạo pháo nổ trái phép có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Điều 11, Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định về Xử lý vi phạm về quản lý sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ, pháo và đồ chơi nguy hiểm bị cấm quy định phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với hành vi: trao đổi, cho, tặng, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố vũ khí, công cụ hỗ trợ, pháo hoa nổ, pháo hoa nhập lậu hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép; chi tiết, cụm chi tiết vũ khí, công cụ hỗ trợ hoặc phế liệu, phế phẩm vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; sử dụng các loại pháo, thuốc pháo trái phép.

Phạt tiền từ 10-20 triệu đồng đối với hành vi vận chuyển, tàng trữ trái phép pháo, thuốc pháo hoặc nguyên liệu, phụ kiện để sản xuất pháo.

Điều 190, Bộ Luật Hình sự quy định cũng quy định rõ ràng các mức phạt tiền và phạt tù đối với các hành vi vi phạm liên quan đến pháo nổ.

Bác sĩ PHẠM VĂN KHƯƠNG khuyến cáo các bậc phụ huynh, nhà trường cần chỉ bảo các con về tác hại của chơi pháo nổ. Đồng thời theo dõi sát sao con để tránh những hậu quả đáng tiếc do chế tạo pháo, chơi pháo nổ.

Hạnh Dung