Powered by Techcity

Nghệ nhân dân gian Thanh Loan: Hơn nửa thế kỷ theo đuổi bóng rỗi – địa nàng


Bóng rỗi – địa nàng là loại hình nghệ thuật tổng hợp dân gian được sử dụng trong thực hành tín ngưỡng thờ nữ thần ở Nam Bộ. Trải qua nhiều thăng trầm, đến nay những nghệ nhân giữ được nghề không còn nhiều.





Nghệ nhân dân gian Đinh Thị Thanh Loan (phải) đang làm mâm vàng, bạc chuẩn bị đi thực hành bóng rỗi – địa nàng tại các đình. Ảnh: L.Na

Tại Đồng Nai, mới đây Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam đã phong tặng danh hiệu nghệ nhân dân gian (NNDG) cho nghệ nhân Đinh Thị Thanh Loan – người có hơn nửa thế kỷ thực hành và truyền dạy bóng rỗi – địa nàng.

5 đời theo nghề bóng rỗi – địa nàng

Nghệ nhân Thanh Loan sinh ra và lớn lên trong gia đình có truyền thống nhiều đời theo nghiệp bóng rỗi – địa nàng. Từ khi còn rất nhỏ, bà thường xuyên đi theo bà ngoại và mẹ trong các dịp cúng lễ kỳ yên ở các miếu Bà hay các đám cầu an, cúng tổ… tại tư gia để xem cho bằng được.

Nhớ lại những ngày đầu mới bước chân vào nghề, nghệ nhân Thanh Loan chia sẻ: “Hồi nhỏ, mỗi lần đi theo bà ngoại, bà thấy tôi thích hát nên đã dạy tôi học bóng rỗi – địa nàng. Đến năm 14 tuổi, tôi chính thức ra nghề và theo đuổi nghề cho đến hôm nay. Hiện tại, 3 con gái của tôi và cả cháu ngoại cũng đang theo nghề bóng rỗi – địa nàng của gia đình”.

Theo NNDG Thanh Loan, bóng rỗi – địa nàng chính là môn nghệ thuật diễn xướng dân gian, gắn với nghi thức thờ cúng thần linh nhưng không hề “nhuốm màu” mê tín dị đoan hoặc liên quan đến sức mạnh thần thánh. Mỗi khi đến các miếu Bà để thực hành, các nghệ nhân sẽ làm lễ thỉnh Bà về rất long trọng. Bởi đây là nghi lễ gắn liền với tục thờ Mẫu nên đã thỏa mãn được nhu cầu tâm linh của cộng đồng, không những thế còn thể hiện được mơ ước của người dân về một cuộc sống an bình, khỏe mạnh, sung túc, mưa thuận gió hòa.

“Bóng rỗi – địa nàng gắn với các lễ hội vía Bà. Do đó, vào tháng 2, 3, 4 là thời điểm mà tôi đi thực hành nhiều nhất. Không chỉ ở Đồng Nai mà tôi đi hát bóng rỗi – địa nàng nhiều nơi, đến nhiều tỉnh, thành khác nhau như: Long An, Tây Ninh, Cần Thơ… Ngoài khoảng thời gian đó, vào các ngày rằm, mồng một hàng tháng hay các dịp lễ kỳ yên trong năm tôi vẫn tham gia” – bà Loan nói.

Để thực hành thành công một buổi diễn bóng rỗi – địa nàng, NNDG Thanh Loan phải chuẩn bị rất nhiều công đoạn, quan trọng nhất vẫn là luyện chất giọng khỏe. Sau đó, nghệ nhân phải chuẩn bị đầy đủ các “đồ nghề” như mâm vàng, mâm bạc, trang phục, áo mũ, quạt lông công, trống, phách… để thực hiện các nghi lễ. Đối với các mâm vàng, mâm bạc, nghệ nhân Thanh Loan thường tự tay làm, mang theo mỗi khi đi hát bóng rỗi – địa nàng.

Nghệ nhân ĐINH THỊ THANH LOAN sinh năm 1960, ngụ phường Trảng Dài, thành phố Biên Hòa. Hơn 50 năm tích cực gìn giữ và truyền nghề múa bóng rỗi – địa nàng, năm 2024 bà được Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam phong tặng danh hiệu nghệ nhân dân gian.

Nỗ lực truyền nghề

Tháng 8-2024, nghệ nhân Thanh Loan vinh dự được nhận kỷ niệm chương và danh hiệu NNDG của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam vì có thành tích cống hiến xuất sắc trong thực hành, truyền dạy diễn xướng nghệ thuật bóng rỗi – địa nàng – loại hình di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO công nhận. Đây vừa là niềm vui, hạnh phúc vừa là vinh dự với người nghệ nhân tâm huyết, dành hơn 50 năm cuộc đời với nghệ thuật.

NNDG Thanh Loan bộc bạch: “Với danh hiệu này, tôi thấy mình càng phải có trách nhiệm nhiều hơn trong việc bảo tồn, phát huy giá trị của bộ môn nghệ thuật dân gian bóng rỗi – địa nàng”.

Trong hành trình hơn 50 năm thực hành bóng rỗi – địa nàng, đã có những thời điểm, những thăng trầm của nghề khiến NNDG Thanh Loan cảm thấy chán nản. Vài thập kỷ trước, bóng rỗi – địa nàng ở Đồng Nai cũng như các tỉnh, thành Nam Bộ bị “đánh đồng” với các hủ tục mê tín dị đoan như: đồng bóng, bóng cốt, bóng xá… nên nhiều người có cái nhìn chưa đúng với nghề. Điều đó khiến bà rất buồn, có thời điểm đi diễn ít hơn. Tuy nhiên, hiện nay bóng rỗi – địa nàng đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể.

Cũng theo NNDG Thanh Loan, không gian thực hành bóng rỗi – địa nàng là tâm linh ở đình, miếu. Để có thể thành công trong nghề, người thực hành loại hình nghệ thuật này cần có duyên cùng sự tiếp lửa từ gia đình mới có thể bám trụ lâu dài. Bóng rỗi – địa nàng với nghệ nhân Thanh Loan là cái “nghiệp” mà cả cuộc đời bà theo đuổi, trân quý và đam mê.

Ở tuổi 65, bản thân NNDG Thanh Loan đã và đang truyền dạy kinh nghiệm của mình về bộ môn nghệ thuật bóng rỗi – địa nàng cho các con và cháu, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản. Bà nói rằng, bà may mắn khi có cả con gái và cháu gái dù còn rất nhỏ nhưng cũng rất thích học bóng rỗi – địa nàng. Bà luôn nhắc nhở con, cháu theo đuổi nghệ thuật truyền thống phải dày công luyện tập và trau dồi các kỹ năng, đồng thời cập nhật các kiến thức để phù hợp với thời điểm hiện tai, không bị tụt hậu, lỗi thời.

Nhắc đến NNDG Thanh Loan, nghệ nhân Phạm Lơ, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Đờn ca tài tử tỉnh Đồng Nai nhận xét: “Thanh Loan là NNDG đầu tiên của Đồng Nai được công nhân trên lĩnh vực bóng rỗi – địa nàng. Bà không chỉ đam mê mà còn rất kiên trì và quyết tâm theo nghề, truyền nghề cho nhiều người trẻ trong và ngoài tỉnh”.

 

Ly Na

 

 





Nguồn: https://baodongnai.com.vn/dong-nai-cuoi-tuan/202409/nghe-nhan-dan-gian-thanh-loan-hon-nua-the-ky-theo-duoi-bong-roi-dia-nang-d0c57f7/

Cùng chủ đề

Đại võ sư Lê Văn Ngói tái đắc cử Chủ tịch Liên đoàn Võ thuật cổ truyền tỉnh Đồng Nai khóa III

(ĐN)- Sáng 28-12, Liên đoàn Võ thuật cổ truyền (VTCT) tỉnh Đồng Nai tổ chức Đại hội đại biểu Liên đoàn VTCT tỉnh khóa III nhiệm kỳ 2024 - 2029 tại Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể dục thể thao tỉnh. Đến dự Đại hội có Phó giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và du lịch Bùi Thanh Nam; lãnh đạo Liên đoàn võ thuật cổ truyền các tỉnh bạn, Trung tâm Huấn luyện – thi đấu...

Tổng kết giai đoạn 1 và khởi động giai đoạn 2 Học kỳ doanh nghiệp dành cho sinh viên

(ĐN) – Sáng 28-12, tại Trường đại học công nghệ Đồng Nai, Hội Sinh viên tỉnh và Hội Doanh nhân trẻ tỉnh đã phối hợp tổ chức tổng kết giai đoạn 1 Học kỳ doanh nghiệp tỉnh Đồng Nai lần thứ IV năm 2024. Các đại biểu trao học bổng cho 5 học viên tiêu biểu. Ảnh: Nga Sơn Phó bí thư thường trực Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên tỉnh Võ Văn Trung cho biết, Học kỳ doanh nghiệp...

Cần phải đổi mới tư duy trong hoạt động thanh tra

(ĐN)- Đó là chỉ đạo của Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình tại Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác thanh tra năm 2024 vào sáng 28-12. Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Sơn Hùng, dự hội nghị tại điểm cầu Đồng Nai. Các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Đồng Nai. Ảnh: Trần Danh Theo Thanh tra Chính phủ, năm 2024, Thanh tra Chính phủ và thanh tra...

Nâng cao hiệu quả giao dịch và kiến thức pháp lý trong thương mại điện tử

(ĐN) - Ngày 28-12, Sở Công thương và Trường đại học Lạc Hồng tổ chức hội thảo Giao dịch thương mại trên sàn giao dịch thương mại điện tử và các vấn đề pháp lý quan trọng. Phó giám đốc Sở Công thương Trần Dương Hùng phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: Hải Quân Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó giám đốc Sở Công thương Trần Dương Hùng chia sẻ, hội thảo nhằm mục đích phổ biến các giải...

Báo Người Lao động khánh thành ‘Đường cờ Tổ quốc’, trao học bổng cho học sinh nghèo tại Đồng Nai

(ĐN)- Ngày 28-12, Sở Văn hoá, thể thao và du lịch Đồng Nai, UBND thành phố Biên Hòa, Báo Người Lao động (Thành phố Hồ Chí Minh) đã phối hợp tổ chức lễ khánh thành công trình “Đường cờ Tổ quốc” trên địa bàn phường Tân Hạnh và trao học bổng hỗ trợ học sinh - sinh viên dân tộc thiểu số, học sinh nghèo. Đại diện Sở Văn hóa, thể thao và du lịch, thành phố Biên Hòa và Báo...

Cùng tác giả

AMATA City Long Thành: Kết nối hoàn hảo, phát triển bền vững

AMATA City Long Thành: Kết nối hoàn hảo, phát triển bền vững – biểu tượng của tương lai Hòa chung nhịp độ khẩn trương của dự án sân bay quốc tế Long Thành, không khí tại Khu công nghiệp Công nghệ cao Long Thành (hay còn gọi là AMATA City Long Thành) đang vô cùng sôi động. Với định hướng của khu công nghiệp thế hệ mới, tập trung thu hút các ngành công nghiệp hiện đại, tập thể...

Đại võ sư Lê Văn Ngói tái đắc cử Chủ tịch Liên đoàn Võ thuật cổ truyền tỉnh Đồng Nai khóa III

(ĐN)- Sáng 28-12, Liên đoàn Võ thuật cổ truyền (VTCT) tỉnh Đồng Nai tổ chức Đại hội đại biểu Liên đoàn VTCT tỉnh khóa III nhiệm kỳ 2024 - 2029 tại Trung tâm Huấn luyện và thi đấu thể dục thể thao tỉnh. Đến dự Đại hội có Phó giám đốc Sở Văn hóa, thể thao và du lịch Bùi Thanh Nam; lãnh đạo Liên đoàn võ thuật cổ truyền các tỉnh bạn, Trung tâm Huấn luyện – thi đấu...

Tổng kết giai đoạn 1 và khởi động giai đoạn 2 Học kỳ doanh nghiệp dành cho sinh viên

(ĐN) – Sáng 28-12, tại Trường đại học công nghệ Đồng Nai, Hội Sinh viên tỉnh và Hội Doanh nhân trẻ tỉnh đã phối hợp tổ chức tổng kết giai đoạn 1 Học kỳ doanh nghiệp tỉnh Đồng Nai lần thứ IV năm 2024. Các đại biểu trao học bổng cho 5 học viên tiêu biểu. Ảnh: Nga Sơn Phó bí thư thường trực Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên tỉnh Võ Văn Trung cho biết, Học kỳ doanh nghiệp...

Cần phải đổi mới tư duy trong hoạt động thanh tra

(ĐN)- Đó là chỉ đạo của Ủy viên Bộ Chính trị, Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình tại Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác thanh tra năm 2024 vào sáng 28-12. Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Sơn Hùng, dự hội nghị tại điểm cầu Đồng Nai. Các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Đồng Nai. Ảnh: Trần Danh Theo Thanh tra Chính phủ, năm 2024, Thanh tra Chính phủ và thanh tra...

Nâng cao hiệu quả giao dịch và kiến thức pháp lý trong thương mại điện tử

(ĐN) - Ngày 28-12, Sở Công thương và Trường đại học Lạc Hồng tổ chức hội thảo Giao dịch thương mại trên sàn giao dịch thương mại điện tử và các vấn đề pháp lý quan trọng. Phó giám đốc Sở Công thương Trần Dương Hùng phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: Hải Quân Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó giám đốc Sở Công thương Trần Dương Hùng chia sẻ, hội thảo nhằm mục đích phổ biến các giải...

Cùng chuyên mục

Văn học Đồng Nai – một năm

2024 được xem là một năm thành công của văn nghệ sĩ Đồng Nai. Không chỉ liên tiếp đoạt các giải thưởng văn học nghệ thuật (VHNT) trong và ngoài nước, văn nghệ sĩ Đồng Nai còn ra mắt nhiều tác phẩm mới có giá trị, gần gũi với cuộc sống. Nhiều tác phẩm văn học của hội viên Hội Văn học nghệ thuật Đồng Nai ấn hành trong năm 2024. Trong dòng chảy đó, lĩnh vực văn học của Đồng...

Diễn báo cáo vở cải lương Hào khí Hoan Châu

(ĐN) - Chiều 27-12, Nhà hát Nghệ thuật Đồng Nai đã tổ chức buổi diễn báo cáo Hội đồng Nghệ thuật Sở Văn hóa, thể thao và du lịch vở cải lương Hào khí Hoan Châu (tác giả kịch bản: Nghệ sĩ Nhân dân Quế Anh; đạo diễn: Nghệ sĩ Nhân dân Giang Mạnh Hà). Một cảnh trong vở cải lương Hào khí Hoan Châu. Ảnh: My Ny Hào khí Hoan Châu là vở cải lương đề tài lịch sử, kể...

Quan tâm tu bổ, tôn tạo di tích xuống cấp

Nhiều hạng mục ở các di tích cấp quốc gia, cấp tỉnh trên địa bàn Đồng Nai hiện nay đã xuống cấp, hư hỏng, chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu phục vụ du khách, người dân. Dãy nhà cấp 4 (bên phải và cuối cùng) xung quanh Di tích Nhà hội Bình Trước hiện đã xuống cấp, được đề xuất UBND tỉnh chấp thuận chủ trương tháo dỡ. Ảnh: L.Na Trước thực trạng trên, Sở Văn hóa, thể thao và...

Chào đón năm mới 2025, drone hỏa thuật kết hợp pháo hoa sẽ “thắp sáng” bầu trời Biên Hòa

Chương trình nghệ thuật countdown đón chào năm mới 2025 với điểm nhấn là màn trình diễn ánh sáng nghệ thuật đặc sắc bằng drone hỏa thuật sẽ được Biên Hòa tổ chức tại công viên Dương Tử Giang vào đêm 31-12-2024. Đây cũng là lần đầu tiên loại hình trình diễn ánh sáng này xuất hiện tại khu vực miền Nam. Màn trình diễn ánh sáng nghệ thuật đặc sắc bằng drone hỏa thuật sẽ được Biên Hòa tổ...

Biệt đội tí hon – Báo Đồng Nai điện tử

Dàn nhân vật tí hon nổi tiếng của tộc người tí hon Elfkins từng xuất hiện trong Tí hon hậu đậu (The Elfkins - Baking a Difference) vào năm 2020 trở lại với phần tiếp theo mang tên Biệt đội tí hon(The Super Elfkins).   Giống như phần đầu, Biệt đội tí hon vẫn do Ute von Münchow-Pohl đạo diễn, gây ấn tượng ở những nhân vật tí hon đầy dí dỏm và lí lắc với phương châm “chiều cao có...

Sẽ trao Giải thưởng văn học nghệ thuật Đồng Nai năm 2024 trước Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025

(ĐN) - Sáng 25-12, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Sơn Hùng chủ trì buổi làm việc với các sở, ngành và đơn vị liên quan về Giải thưởng văn học nghệ thuật (VHNT) tỉnh Đồng Nai năm 2024. Phó chủ tịch UBND tỉnh chủ trì buổi làm việc về Giải thưởng văn học nghệ thuật tỉnh Đồng Nai năm 2024. My Ny Báo cáo của Hội VHNT Đồng Nai, năm 2024 Hội đã xây dựng kế hoạch, thông báo giải...

Động lực mới từ nền tảng văn hóa

Sau gần 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025, cùng với phát triển kinh tế - xã hội, sự nghiệp phát triển văn hóa Đồng Nai đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Phong trào Văn nghệ quần chúng trên địa bàn tỉnh hoạt động sôi nổi, thu hút các tầng lớp nhân dân tham gia. Đặc biệt, Đồng Nai đã quan tâm đầu tư xây dựng, phát...

Niềm vui mùa Giáng sinh

Hôm nay, ngày 24-12, gần 1,2 triệu đồng bào tín đồ Công giáo, Tin Lành tại tỉnh Đồng Nai đón mừng thánh lễ Chúa Giáng sinh năm 2024. Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh trò chuyện cùng giám mục Chính tòa Giáo phận Xuân Lộc Đỗ Văn Ngân. Khi đến thăm, chúc mừng Giáng sinh. Ảnh: Huy Anh Ngoài mừng ngày Chúa ra đời, đồng bào Công giáo, Tin Lành tại Đồng Nai còn đón nhận...

Nhân lên giá trị nhân văn từ lễ hội sách

Hoạt động chưa đầy một tuần song Lễ hội Sách thành phố Biên Hòa lần thứ I-2024 đã trở thành điểm đến sinh hoạt văn hóa, phục vụ công chúng và những người yêu sách Đồng Nai. Đại tá Đoàn Hoài Trung, Chủ tịch Hội Nhiếp ảnh Thành phố Hồ Chí Minh (thứ 4, từ trái qua), trao tặng sách tại Lễ hội Sách thành phố Biên Hòa năm 2024. Ảnh: L.Na Không chỉ là cơ hội để người dân và...

Giới thiệu tour tham quan thực tế ảo 360 Đền thờ, mộ Nguyễn Hữu Cảnh

Bảo tàng Đồng Nai vừa phối hợp với Công ty CP Số hóa Thăng Long thực hiện tour tham quan thực tế ảo 360 Di tích quốc gia Đền thờ, mộ Nguyễn Hữu Cảnh (ở phường Hiệp Hòa, thành phố Biên Hòa). Tour tham quan mô phỏng nghe nhìn về di tích cho phép du khách được nghe thuyết minh, nhìn xung quanh theo mọi hướng, giống như trong đời thực. Các hình ảnh về đền thờ, nhà khách, lăng...

Tin nổi bật

Tin mới nhất