Đồng Yên tăng giá và hàng loạt tác động tới nền kinh tế

Mới đây, trong cuộc họp Chính sách tiền tệ Nhật Bản tổ chức, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) quyết định tăng lãi suất với lãi suất cho vay qua đêm lên mức 0,25% từ khoảng 0 – 0,1% trước đó. Thống đốc Kazuo Ueda cũng bày tỏ quan điểm tích cực về việc tăng lãi suất hơn. Phản ứng lại, đồng Yên đã tăng lên mức cao nhất kể từ giữa tháng 3.

Thị trường chứng khoán chuyển biến tiêu cực. Hàng loạt cổ phiếu liên quan đến xuất khẩu bị bán tháo. Chỉ số chứng khoán Tokyo (TOPIX) giảm hơn 3% khi đóng cửa. Đây là mức giảm sâu nhất kể từ tháng 4.2020. Trong khi đó, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 2 năm tăng vọt lên mức cao nhất kể từ năm 2008 do lãi suất nhích lên.

Theo ông Kasumi Miyajima (Bộ Kinh tế Nhật Bản), khi lãi suất ngắn hạn tăng, lãi suất của các khoản thế chấp thay đổi, dự kiến số lượng người vay tăng. Lãi suất vay vốn của các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng tăng cao khiến hoạt động kinh doanh gặp khó khăn. Việc tăng lãi suất hiện tại sẽ tác động trực tiếp đến việc trả nợ sớm nhất là vào tháng 9 đối với các khoản vay mới và khoảng tháng 1.2025 đối với những người đi vay hiện tại.

Ngoài ra, điều này làm ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của các công ty vay tiền tại Nhật Bản nên ông Kasumi Miyajima cho rằng tác động sẽ càng lớn hơn nếu nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng hoặc không trở thành lực cản cho nền kinh tế.

Nhà chiến lược thị trường toàn cầu Tomoo Kinoshita của Công ty quản lý tài sản Invesco đánh giá việc đồng Yên tăng giá với tốc độ nhanh như vậy là một sự kiện hiếm hoi ngoài việc can thiệp vào tiền tệ và không được thị trường chứng khoán ưa chuộng. Ngoài sự sụt giảm của hàng hóa liên quan đến xuất khẩu do đồng Yên tăng, các lĩnh vực được cho là không bị ảnh hưởng đã giảm và được bán rộng rãi.

Mặc dù đồng Yên mạnh là lực cản trong ngắn hạn, vị chuyên gia vẫn lạc quan về triển vọng đối với chứng khoán Nhật Bản. Chỉ số Nikkei trung bình có thể sẽ tăng lên khoảng 43.000 điểm vào cuối năm nay. Đồng thời, sự tăng giá nhanh chóng của đồng Yên dự kiến ​​sẽ sớm giảm xuống.

Riêng với Việt Nam, việc tăng lãi suất và đồng Yên được đánh giá cũng sẽ có tác động nhất định. Theo Khối nghiên cứu từ Công ty Chứng khoán BIDV (BSC), nợ công thực của Việt Nam tăng là sự ảnh hưởng đầu tiên, sau đó có thể khiến đầu tư trực tiếp (FDI), đầu tư gián tiếp (FII) từ Nhật Bản giảm. Hơn nữa, đồng Yên tăng giá sẽ có tác động tích cực đến các doanh nghiệp xuất khẩu và có tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa từ thị trường Nhật Bản. Đồng thời, cũng tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp sử dụng nợ vay bằng đồng Yên.

Dòng kiều hối từ Nhật Bản cũng bị ảnh hưởng. Người lao động Việt Nam tại Nhật sẽ được hưởng lợi nếu đồng Yên tăng giá bởi có thể nhận được mức lãi suất tiền gửi cao hơn khi gửi tiền ở Nhật Bản và có thu nhập cao hơn khi quy đổi sang USD/VND.