Động thái tiếp theo của Nga và Ukraine
Cuộc giao tranh tại thành phố Bakhmut ở phía Đông Ukraine đã đi đến hồi kết. Sau 10 tháng pháo kích dữ dội cùng những cuộc tiến công, cả quân đội Nga và Ukraine đều đối mặt với thương vong đáng kể. Các đơn vị của Moskva hiện đã kiểm soát trung tâm công nghiệp này trong khi lực lượng của Kiev cố gắng gây sức ép ở các sườn thành phố.
Quân đội Ukraine khai hỏa ở Bakhmut ngày 12/5. (Ảnh: AP)
Hiện vẫn chưa rõ Nga sẽ làm gì tiếp theo. Moskva từng tuyên bố mục tiêu của nước này là kiểm soát toàn bộ khu vực Donbass ở phía Đông Ukraine. Nga được cho là có kế hoạch sử dụng Bakhmut làm bàn đạp để thực hiện các cuộc tiến công xa hơn về phía Tây, nhằm vào các thành phố như Kramatorsk và Sloviansk.
Giới quan sát đánh giá, nhìn chung Nga sẽ tập trung vào các cuộc tấn công quy mô nhỏ tại các thị trấn rải rác ở phía Đông, đồng thời tăng cường các tuyến phòng thủ, trong khi Ukraine huấn luyện các đội hình mới được trang bị vũ khí phương Tây để tiến hành cuộc tấn công được dự đoán từ lâu tại đâu đó trên tiền tuyến trải dài gần 1.000 km.
“Chúng ta có thể sẽ chứng kiến các cuộc tấn công chiến thuật ở quy mô địa phương nhiều hơn. Nga chủ yếu sẽ tập trung vào phòng thủ và chuẩn bị cho cuộc phản công của Ukraine”, Rob Lee – nhà phân tích quân sự tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại nhận định về bước tiếp theo của quân đội Nga.
Nga đã dành nhiều tháng mùa đông và mùa xuân để đào hào cũng như chuẩn bị cho cuộc phản công của Ukraine mặc dù một số đơn vị vẫn tấn công vào vài khu vực như Kreminna ở phía Bắc Bakhmut hay Avdiivka ở phía Nam.
Theo hình ảnh vệ tinh, tại phía Nam, nơi mà các nhà phân tích quân sự dự đoán là trọng tâm trong chiến dịch phản công của Ukraine, Nga đã xây dựng một mạng lưới hào chiến phức tạp và bố trí các bãi mìn để cản bước quân đội Ukraine.
Ở phía Tây Nam, Ukraine hiện đang kiểm soát thành phố cảng Kherson sau khi tuyên bố giành lại vào tháng 11 năm ngoái. Tuy nhiên, với việc sông Dnipro đóng vai trò như một ranh giới tự nhiên, các đơn vị pháo binh Nga có thể nã pháo vào thành phố này từ phía Đông với hầu như rất ít rủi ro bị lực lượng mặt đất của Ukraine tràn sang do những khó khăn khi vượt sông.
Cuộc giao tranh giành Bakhmut đã gây ra những tổn thất đáng kể cho Nga và Ukraine, cũng như sẽ chi phối đến những diễn biến tiếp theo. Theo ông Michael Kofman – Giám đốc nghiên cứu về Nga tại CNA – một viện nghiên cứu ở Arlington, Virginia: “Cuộc giao tranh giành Bakhmut ít quan trọng về lãnh thổ mà thay vào đó có tác động nhiều hơn đến cả hai lực lượng cũng như những điều nó tiết lộ về họ”.
Nga đứng trước các lựa chọn
Trong những ngày gần đây, Ukraine cho biết đã đạt được một số bước tiến nhỏ ở phía Bắc và phía Nam Bakhmut, đặt các lực lượng của họ ở vị trí tốt hơn nhằm ngăn cản quân đội Nga tiến công xa hơn. Người đứng đầu công ty quân sự tư nhân Wagner Yevgeny V. Prigozhin đã cam kết sẽ rút khỏi thành phố và chuyển giao nhiệm vụ phòng thủ thành phố sang cho quân đội Nga. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng hiện chưa rõ việc lực lượng Wagner rời Bakhmut tác động thế nào đến khả năng gây sức ép của Ukraine trong và ngoài Bakhmut.
“Wagner không thực sự được tổ chức cho các chiến dịch phòng thủ”, ông Lee cho hay.
Các nhà phân tích quân sự, cơ quan tình báo phương Tây và các quan chức Ukraine đã nhiều lần đặt câu hỏi về tầm quan trọng việc giành Bakhmut trong nhiều tháng qua. Họ cho rằng Moskva lẽ ra có thể đầu tư nguồn lực sang những mặt trận khác thay vì dồn quân và đạn dược giành một vài km lãnh thổ. Trong khi đó, Kiev lẽ ra có thể rút quân sớm hơn để bảo toàn lực lượng và chuẩn bị cho các cuộc tấn công trong tương lai.
Hiện nay, Moskva sẽ phải quyết định liệu họ có tiến công về phía Tây Bakhmut hay không. Tại thị trấn Chasiv Yar nằm cách đó một vài km, quân đội Ukraine có thể đưa quân tới khu đất cao ở giữa và tấn công các lực lượng Nga đang tiến công. Nhiều khả năng, Nga sẽ tập trung vào việc bảo vệ Bakhmut cũng như các lối vào thành phố.
Nick Reynolds, học giả nghiên cứu về chiến tranh mặt đất tại Viện Các quân chủng thống nhất Hoàng gia Anh (RUSI) nhận định, Bakhmut là “một giao lộ nhỏ của các địa điểm khác nhau. Nhưng thực tế là nó chỉ là một thị trấn trong số nhiều thị trấn ở phía Đông Ukraine”.
Một số nhà quan sát phương Tây và Ukraine cho rằng các lực lượng của Nga đã bị hao hụt và nếu lực lượng Wagner rút quân hoặc Moskva phải xoay vòng lực lượng nhiều hơn, Nga sẽ ở vị thế dễ tổn thương.
Cuộc phản công của Ukraine đã được dự đoán trong nhiều tuần qua và không thể nói chính xác liệu Bakhmut có nằm trong kế hoạch của Kiev hay không. Nếu Nga phải tăng cường lực lượng ở Bakhmut, điều đó sẽ tạo ra một vài điểm dễ tổn thương trong hàng rào phòng thủ được củng cố vững chắc của nước này. Ukraine đã đặt cược rằng chiến thắng của Nga ở Bakhmut sẽ rất tốn kém và tình thế của Moskva có nguy cơ trở nên tồi tệ hơn.
Ukraine đổi chiến thuật
Trong khi Nga tăng cường chiến dịch càn quét đẩy lùi các binh lính Ukraine còn lại khỏi Bakhmut thì một quan chức cấp cao của Kiev cho biết các chỉ huy của Ukraine đang tìm cách dịch chuyển trọng tâm từ trong thành phố ra khu vực ngoại ô. Chỉ huy Bộ binh Ukraine Oleksandr Syrsky thừa nhận vào cuối tuần trước rằng chỉ còn một số lượng nhỏ binh lính Ukraine trong Bakhmut. Theo Tướng Syrsky, những binh lính này sẽ tiếp tục cố thủ tại các vị trí của mình để sẵn sàng “cơ hội tiến vào thành phố trong trường hợp hoàn cảnh thay đổi”.
Những bình luận trên đã cho thấy sự dịch chuyển trong kế hoạch chiến đấu của Ukraine sau khi Nga đạt được thắng lợi lớn đầu tiên từ mùa hè năm ngoái. Trong nhiều tháng qua, thậm chí cả khi chỉ kiểm soát một vài tòa nhà ở phía Tây, Ukraine vẫn tập trung vào các cuộc giao tranh ác liệt nhằm ngăn Nga kiểm soát thành phố. Các quan chức Ukraine dường như thừa nhận rằng trọng tâm của họ thay đổi từ bảo vệ Bakhmut sang gây khó cho nỗ lực kiểm soát Bakhmut của Nga.
Nga đã tuyên bố chiến thắng ở Bakhmut – cuộc giao tranh dài nhất và đẫm máu nhất trong cuộc xung đột ở Ukraine cho đến nay. Dù vậy, Kiev khẳng định, việc mất đi Bakhmut sẽ không chấm dứt nỗ lực đẩy lùi quân đội Nga khỏi lãnh thổ của nước này.
Bakhmut có thể là chương cuối của một giai đoạn xung đột nhưng cũng đồng thời mở ra một giai đoạn mới với nhiều điều khó lường và những tính toán thận trọng của các bên.
