Đối ngoại nhân dân – nâng tầm vị thế Hội Nhà báo Việt Nam

Tăng số lượng, chú trọng chất lượng, hiệu quả, nội dung

+ Thưa ông, năm 2024 là năm sôi nổi với rất nhiều các hoạt động, trong đó có hoạt động đối ngoại nhân dân của Hội Nhà báo Việt Nam. Xin ông chia sẻ cụ thể hơn về hoạt động này?

– Nhà báo Nguyễn Đức Lợi: Trong hoạt động ngoại giao, đối ngoại của Việt Nam có 3 lĩnh vực: đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân, trong đó hoạt động đối ngoại của HNBVN là một trong những hoạt động quan trọng của đối ngoại nhân dân… Năm 2024 ghi nhận sự sôi động với các chuyến công tác của lãnh đạo Hội cũng như nhiều đoàn báo chí quốc tế đến thăm và làm việc.

Theo đó, chúng ta triển khai 18 hoạt động đối ngoại, quan hệ song phương, đa phương giữa HNB Việt Nam với các đối tác quan trọng, bạn bè truyền thống tiếp tục được duy trì và giữ liên hệ chặt chẽ. Trong đó, điển hình là vào tháng 9/2024, Hội Nhà báo Việt Nam đã tổ chức đoàn công tác sang thăm và làm việc tại Cuba, sang thăm và làm việc tại Lào…

Đặc biệt, vào tháng 8/2024, đại diện lãnh đạo Hội Nhà báo Việt Nam tham gia tháp tùng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm thăm Trung Quốc và ký kết Bản ghi nhớ về “Chương trình trao đổi báo chí – truyền thông giữa Hội Nhà báo Việt Nam và Hội Nhà báo toàn quốc Trung Quốc giai đoạn năm 2024-2029” trước sự chứng kiến của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Nằm trong thoả thuận hợp tác giữa hai bên, Hội Nhà báo Việt Nam đã cử đại diện tham dự Chương trình “Vành đai và con đường” và sự kiện “Hoạt động trao đổi của Liên minh hợp tác các thành phố du lịch Lan Thương – Mekong năm 2024” tại Trung Quốc.

Ngoài ra, câu lạc bộ các Nhà báo Campuchia có chuyến thăm và làm việc chính thức tại Việt Nam từ ngày 13-17/5/2024. Đoàn đại biểu Hội Nhà báo Hàn Quốc là đoàn quốc tế đầu tiên sang thăm và làm việc với Hội Nhà báo Việt Nam trong năm 2024 (từ ngày 08-12/4/2024). Đây cũng là chuyến thăm chính thức đầu tiên tới Việt Nam của Chủ tịch Hội Nhà báo Hàn Quốc mới đắc cử.

Ngoài ra, nhận lời mời của Hội Nhà báo Hàn Quốc, Hội Nhà báo Việt Nam đã cử đại biểu tham dự Hội nghị Nhà báo Thế giới 2024 với chủ đề “Vai trò của Báo chí trong đưa tin Chiến tranh và Hòa bình Thế giới” tại Hàn Quốc từ ngày 21-26/4/2024. Từ ngày 12-16/8/2024, đoàn đại biểu Hội Nhà báo Thái Lan gồm 6 thành viên do bà Norrinee Ruangnoo, Chủ tịch Hội Nhà báo Thái Lan làm Trưởng đoàn, thăm và làm việc tại Việt Nam. Trong tháng 11/2024, đoàn đại biểu Hội Nhà báo Việt Nam gồm 5 thành viên thăm chính thức Vương quốc Thái Lan.

Nhận lời mời của Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Hội Nhà báo Indonesia đã có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam từ ngày 21-26/4/2024. Từ ngày 07-11/10/2024, Liên hiệp Nhà báo quốc gia Malaysia (NUJ) cử đoàn đại biểu sang thăm và làm việc tại Việt Nam. Hội Nhà báo Việt Nam và Liên hiệp Nhà báo quốc gia Malaysia đã thảo luận, trao đổi về việc đẩy mạnh hơn nữa việc cử các đoàn công tác báo chí trao đổi chuyên môn nghiệp vụ giữa hai bên… Ngoài ra, các cơ quan báo chí chủ lực của Nhà nước như Thông tấn xã Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Báo Nhân Dân… cũng tích cực giao lưu, mở rộng hợp tác với báo chí quốc tế.

+ Mở rộng hợp tác, đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, nâng cao uy tín của Hội trên trường quốc tế, đặc biệt trong Cộng đồng ASEAN… cho thấy những nỗ lực của Hội Nhà báo Việt Nam trong việc nâng tầm vị thế của Hội trong khu vực. Thưa ông, trong hoạt động này, thời gian qua, Hội Nhà báo Việt Nam đã đạt được hiệu quả như thế nào?

– Nhà báo Nguyễn Đức Lợi: Đối ngoại nhân dân tạo cơ hội để Hội Nhà báo Việt Nam tham gia vào các diễn đàn quốc tế, góp phần định hình các quy chuẩn báo chí toàn cầu. Điều này giúp nâng cao tiếng nói và uy tín của Việt Nam trong lĩnh vực truyền thông. Có thể nói, một không khí hợp tác quốc tế, chủ động và có hiệu quả, tiếp tục củng cố, tăng cường có chiều sâu quan hệ với các đối tác chiến lược như Lào, Trung Quốc, Thái Lan, Hàn Quốc, Cuba… đã giúp vị thế của Hội Nhà báo Việt Nam được nâng cao.

Chúng ta liên tục đón các đoàn báo chí bạn đến giao lưu, trao đổi kinh nghiệm nghề nghiệp, từ đó duy trì và thúc đẩy mạnh mẽ mối quan hệ đối ngoại. Chúng ta không chỉ tăng cường số lượng các đoàn đến thăm mà còn đặc biệt chú trọng đến chất lượng, hiệu quả, nội dung các chuyến thăm. Chúng ta không chỉ thăm xã giao, thăm đối ngoại mà còn tổ chức các cuộc hội đàm, thảo luận về nghiệp vụ báo chí trong dòng chảy của chuyển đổi số, báo chí số…

Những chuyến thăm và làm việc, hội đàm giữa các Hội Nhà báo đều có ý nghĩa rất quan trọng, là cơ hội để gặp gỡ trực tiếp, trao đổi về những vấn đề chung của xu hướng báo chí thế giới. Sự phối hợp tổ chức các hoạt động hội thảo, hội nghị đã thắt chặt quan hệ hợp tác và tăng cường sự hiểu biết giữa các nước. Nổi bật trong hoạt động đối ngoại của Hội là hội thảo năm 2023 “Hội thảo báo chí quốc tế “Quản trị toà soạn báo chí số: Lý luận, thực tiễn, kinh nghiệm tại khu vực ASEAN” – lần đầu tiên tổ chức được một hội thảo thuần tuý về nghiệp vụ chuyên môn với nội dung sát sườn, sát thực tế với hoạt động báo chí, với sự tham gia của 7 nước, nhiều chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực này.

Hội thảo này được đồng nghiệp quốc tế đánh giá rất cao, đã kết nối, trao đổi, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm trong chuyển đổi số báo chí giữa các nước ASEAN, góp phần gợi mở giải pháp xây dựng các cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại; đổi mới hiệu quả trải nghiệm của độc giả; tạo nguồn thu mới; thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp nội dung số…

Lan toả thông điệp của từng đất nước đến với công chúng, với xã hội

+ Thưa ông, được biết, thông qua hoạt động đối ngoại, chúng ta không chỉ lan toả được những thông điệp về nghề nghiệp mà còn góp phần quan trọng vào nhiệm vụ chung, lan tỏa mạnh mẽ “phiên bản Việt Nam độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác, hữu nghị, phát triển, phồn vinh, hạnh phúc”, tạo nguồn cảm hứng, khơi dậy khát vọng phát triển phồn vinh, hạnh phúc trên toàn thế giới…?

– Nhà báo Nguyễn Đức Lợi: Đúng là như vậy. Trên bình diện đối ngoại nhân dân, Hội Nhà báo Việt Nam đã bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước giúp cộng đồng quốc tế hiểu rõ hơn về quan điểm, đường lối đối ngoại Việt Nam.

Đặc biệt, chúng ta cũng dành nhiều thời gian để trao đổi tình hình hoạt động báo chí của từng nước, qua đó có trao đổi kinh nghiệm, rút ra những bài học tác nghiệp phù hợp trong tình hình mới. Giới thiệu với bạn bè quốc tế những hình ảnh đẹp về con người hiền hòa, mến khách, yêu chuộng hoà bình, cảnh quan thiên nhiên đặc sắc của các địa phương nói riêng và Việt Nam nói chung; bên cạnh đó là tiềm năng, thành tựu, sự phát triển của đất nước…

Chẳng hạn như với Thái Lan, ngoài việc chia sẻ kinh nghiệm chuyên môn trong thời kỳ chuyển đổi số báo chí, các chuyến thăm và làm việc giữa hai bên đã đưa hình ảnh, đất nước con người Việt Nam đến với Thái Lan và ngược lại, góp phần thúc đẩy các mối quan hệ hợp tác thương mại, du lịch, dịch vụ.

Có thể thấy, hoạt động đối ngoại của báo chí nói chung và hoạt động đối ngoại của Hội Nhà báo Việt Nam nói riêng không chỉ trong nội bộ của giới báo chí mà còn qua hoạt động này, qua các cơ quan báo chí sẽ có sự lan toả thông điệp của từng đất nước đến với công chúng, với xã hội.

Trên thực tế, sau những chuyến công tác hay đón đoàn chúng tôi đều theo dõi tin tức của các nước bạn và có rất nhiều những bài báo tốt, tích cực về Việt Nam. Những người làm báo không chỉ làm đối ngoại với nhau mà qua những tác phẩm báo chí còn thúc đẩy, tăng cường hơn nữa mối quan hệ hợp tác hữu nghị giữa các nước, giữa chính quyền và nhân dân của các nước với nhau. Hoạt động đối ngoại của giới báo chí có tính lan toả cao… Đó là nét đặc trưng của chúng ta!

+ Như ông đánh giá, hoạt động đối ngoại của báo chí thực sự có sức lan toả mạnh mẽ, không chỉ là trong giới báo chí mà còn mang tầm quốc gia, dân tộc. Điều đó, trong bối cảnh hiện nay đã được đánh giá, ghi nhận như thế nào, thưa ông?

– Nhà báo Nguyễn Đức Lợi: Chủ trương, phương châm của Việt Nam là muốn làm bạn và đối tác tin cậy với các nước, bạn bè quốc tế. Việt Nam là đất nước cởi mở, đất nước mở cửa… Hội Nhà báo Việt Nam, báo chí Việt Nam cũng tích cực tham gia, thúc đẩy xu hướng này. Việc tăng cường mối quan hệ, giao lưu với tổ chức báo chí trong khu vực và quốc tế mà còn thông tin về tình hình quốc tế, giúp giới báo chí các nước hiểu rõ hơn về Việt Nam, thông tin chính xác hơn về Việt Nam.

Các thành tựu trong đối ngoại của Hội Nhà báo Việt Nam được các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước đánh giá cao. Cuối năm 2023 chúng ta được tặng bằng khen của Ban Đối ngoại Trung ương vì có thành tích xuất sắc trong Công tác đối ngoại nhân dân trên lĩnh vực đấu tranh, vận động bảo vệ lợi ích quốc gia – dân tộc và tập thể có thành tích xuất sắc trong công tác đối ngoại nhân dân trên lĩnh vực thông tin, tuyên truyền đối ngoại. Bên cạnh đó, vừa qua, một số các cơ quan báo chí đoạt được những giải thưởng quốc tế như Báo Nhân Dân, VTV, VOV… cũng được các nhà báo quốc tế đánh giá cao.

+ Có thể nhìn thấy tinh thần “kết nối trách nhiệm” của Hội Nhà báo Việt Nam trong hoạt động đối ngoại. Sự đồng hành của các cơ quan báo chí, các cấp Hội địa phương như thế nào để việc thắt chặt mối quan hệ hợp tác đối ngoại không chỉ còn là sự “kết nối” từ Trung ương, thưa ông….?

– Nhà báo Nguyễn Đức Lợi: Bên cạnh Hội Nhà báo Việt Nam, các cơ quan báo chí chủ lực của Nhà nước tích cực mở rộng hợp tác báo chí quốc tế. Nhiều cơ quan báo chí cả nước từ Trung ương tới địa phương thông qua các phương thức khác nhau đang đẩy mạnh hợp tác với các cơ quan báo chí, các Hội Nhà báo địa phương các nước… góp phần không nhỏ quảng bá đất nước và con người Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.

Hội Nhà báo Việt Nam đã xây dựng chiến lược hoạt động đối ngoại, trong đó, xác định rõ mục tiêu, đối tác, nội dung, phương thức hợp tác phù hợp; nâng cao hiệu quả công tác thông tin đối ngoại; tăng cường công tác tham mưu, nghiên cứu; kiện toàn bộ máy, nâng cao năng lực cán bộ làm công tác đối ngoại; sử dụng đội ngũ phóng viên của ta ở nước ngoài; nâng tầm đối ngoại đa phương; tham gia hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm về công tác thông tin đối ngoại cho các tổ chức nhân dân khác…

Hội Nhà báo Việt Nam mong thời gian tới, lãnh đạo các cơ quan báo chí và tổ chức Hội địa phương ngoài việc tham gia đoàn của Hội, cần chủ động thiết lập được các mối quan hệ với những đối tác của mình, với các cơ quan báo chí, các hội địa phương của nước bạn… Hội Nhà báo Việt Nam như một chiếc cầu nối, kết nối và chúng tôi mong là từ chiếc cầu gắn kết trách nhiệm ấy các cơ quan báo chí, các cấp Hội tiếp tục phát huy hơn để cùng tạo nên dấu ấn đặc sắc trong lĩnh vực này.

Mong được quan tâm về ngân sách để tiếp tục làm tốt hơn nữa

+ Trong bối cảnh hoạt động đối ngoại của Hội Nhà báo Việt Nam đang bắt nhịp với sự chuyển đổi chung của đất nước, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, ông từng chia sẻ  rằng: Chúng ta hoàn toàn có triển vọng để làm tốt hơn nữa vai trò là đơn vị kết nối có trách nhiệm…Vậy dự kiến trong thời gian tới, hoạt động đối ngoại nhân dân của Hội Nhà báo Việt Nam sẽ tiếp tục “mở rộng, nâng tầm” như thế nào để đáp ứng mục tiêu này, thưa ông?

– Nhà báo Nguyễn Đức Lợi: Đối ngoại của đất nước có nhiều kênh nhưng phải nói là hoạt động đối ngoại của báo chí là vô cùng quan trọng, vừa giúp các nhà báo nâng cao được hiểu biết về báo chí quốc tế, về các nước trên thế giới, vừa là kênh để các nhà báo truyền tải thông điệp tích cực, quảng bá về đất nước, con người Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Với tinh thần đó, tôi cho rằng, trong bối cảnh nhiều thách thức hiện nay, vấn đề liên kết lại để tạo thành cộng đồng sức mạnh là rất quan trọng. Đánh giá đúng bối cảnh, nhìn thẳng vào các vấn đề nóng để tìm giải pháp chính là cách nâng tầm vị thế của các tổ chức, hội báo chí trong khu vực mà chúng tôi tiếp tục hướng đến. Tất nhiên cũng cần những cách thức triển khai đa dạng, phong phú hơn nữa chứ không chỉ dừng lại ở hình thức hội thảo, tọa đàm…

Các vấn đề nóng của báo chí toàn cầu chắc chắn sẽ tiếp tục là những câu chuyện được thảo luận nhiều giữa các nhà báo trong khu vực như: Cuộc chiến với tin giả, vai trò của nguồn tin chính thống, đổi mới để chiếm lĩnh ưu thế trên không gian mạng; phản bác thông tin sai sự thật, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo trong sản xuất, phân phối thông tin… Có thể nói, những hoạt động trên không chỉ nâng cao vị thế của Hội Nhà báo Việt Nam mà còn góp phần xây dựng hình ảnh tích cực về đất nước trong mắt bạn bè quốc tế, từ đó khẳng định vai trò của báo chí Việt Nam trong bối cảnh hội nhập toàn cầu.

Năm 2025, Hội Nhà báo Việt Nam chủ trương tham gia tích cực, có hiệu quả vào các hoạt động của Liên đoàn báo chí ASEAN. Tiếp tục phối hợp với một số tổ chức và đại diện các cơ quan báo chí nước ngoài tổ chức các khóa học, các diễn đàn, hội thảo chuyên đề với mục tiêu trao đổi nghiệp vụ, nâng cao trình độ chuyên môn, từng bước nâng cao công tác bồi dưỡng, đào tạo nghiệp vụ chuyên môn cho hội viên – nhà báo.

Trong năm 2025, HNB Việt Nam cũng sẽ phối hợp với các cơ quan báo chí tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác truyền thống, đặc biệt là hợp tác giữa các cơ quan báo chí lớn trong nước với các cơ quan báo chí nước ngoài. Tổ chức các hoạt động để Hội và các cấp hội mở rộng mối quan hệ song phương và đa phương từ đó nâng tầm quan hệ đối ngoại, nâng cao chất lượng đối ngoại của báo chí.

Thời gian tới, bên cạnh việc tăng cường quan hệ với các nước trong khu vực, Hội Nhà báo Việt Nam cũng mong muốn thiết lập thêm nhiều mối quan hệ mới với các nước và tổ chức báo chí phát triển trên thế giới. Đặc biệt, năm 2025, chúng ta triển khai kỷ niệm 100 năm Báo chí Việt Nam, 75 năm ngày thành lập Hội Nhà báo Việt Nam và rất nhiều những chương trình kỷ niệm lớn có ý nghĩa, việc đón tiếp các đoàn báo chí, đồng nghiệp quốc tế… là mong muốn của chúng tôi.

Một trong những thách thức lớn đối với hoạt động đối ngoại của Hội Nhà báo Việt Nam là nguồn lực tài chính còn hạn chế, cần sự quan tâm và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng. Mong các cơ quan chức năng quan tâm, tạo điều kiện về ngân sách cho HNBVN tăng cường hơn nữa cho hoạt động đối ngoại vì đây là kênh quan trọng để quảng bá hình ảnh Việt Nam ra quốc tế, là cơ hội lan toả thông điệp về đất nước Việt Nam trong bối cảnh chuyển mình mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới.

+ Xin trân trọng cảm ơn ông!

Hà Vân (Thực hiện)