Trang chủDu lịchKhám pháĐộc đáo nghề làm tôm khô truyền thống đặc sản ở Cà...

Độc đáo nghề làm tôm khô truyền thống đặc sản ở Cà Mau


Nghề làm tôm khô ở Cà Mau là nghề truyền thống tồn tại lâu đời và đang được tiếp tục phát triển, với cách chế biến độc đáo từ nguồn nguyên liệu tươi sống có sẵn trong tự nhiên.

Độc đáo nghề làm tôm khô truyền thống đặc sản ở Cà Mau- Ảnh 1.

Nghề làm tôm khô truyền thống ở Cà Mau có từ lâu đời và đã trở thành đặc sản được nhiều nơi biết đến và tìm mua.

Vùng đất lắm tôm, nhiều cá

Con tôm khô Cà Mau mang một hương vị đậm đà, như hòa trộn giữa vị ngọt của đất, vị mặn của biển và dưới ánh nắng tự nhiên đã tạo nên món đặc sản riêng có của vùng đất Cà Mau.

Thuở xưa, khi tôm cá trên sông nước còn dồi dào, từ trong nhà chỉ cần thò tay ra là có thức ăn. Chiếc xuồng ba lá đậu cặp mé nhà, được nhấn chìm xuống nước (để bảo quản, không bị trời nắng làm khô nứt); khách đến nhà, chỉ cần ra lắc chiếc xuồng cho cạn nước, lập tức thu được rất nhiều tôm cá…

Cà Mau vốn dĩ là vùng đất “lắm tôm nhiều cá” với nguồn lợi con tôm được đánh bắt quá nhiều và không thể sử dụng hết. Do điều kiện buôn bán, trao đổi với các địa phương khác cũng khó khăn, nên cư dân địa phương nghĩ ra cách phơi khô để bảo quản lâu dài. Nghề làm tôm khô từ đó mà được hình thành.

Việc đánh bắt, khai thác tôm nguyên liệu ở Cà Mau không theo mùa mà người dân khai thác quanh năm. Tuy nhiên, đối với tôm tự nhiên trên sông rạch thì tập trung theo con nước hằng tháng, mỗi tháng có hai con nước rằm và nước 30 âm lịch.

Tép bạc (tôm bạc) là loại tôm tự nhiên có rất nhiều trên các sông rạch ở Cà Mau. Tôm bạc cùng với tôm đất là nguyên liệu làm tôm khô phổ biến nhất và tạo ra sản phẩm chất lượng nhất ở Cà Mau.

Các phương thức đánh bắt, khai thác con tôm trong tự nhiên theo phương pháp truyền thống từ xa xưa: Xây nò, đặt đó, cất vó, đặt lú, chài lưới, đóng đáy…

Hiện nay, tại Cà Mau có hai hình thức thực hành nghề làm tôm khô. Hình thức thực hành truyền thống ra đời từ xa xưa, sản xuất nhỏ lẻ mang tính chất thủ công gia đình, hiện còn tồn tại phổ biến ở các địa phương có nghề làm tôm khô.

Bên cạnh đó, còn có hình thức thực hành hiện đại với cách sản xuất quy mô lớn theo dây chuyền công nghệ kết hợp máy móc và lao động của con người.

Độc đáo nghề làm tôm khô truyền thống đặc sản ở Cà Mau- Ảnh 2.

Làm tôm khô có ba công đoạn quan trọng là luộc tôm, phơi tôm và tách vỏ.

Ba công đoạn làm tôm khô

Nghề làm tôm khô truyền thống có ba công đoạn chính: Luộc tôm là con tôm sau khi đánh bắt về sẽ được lựa chọn, phân loại ra từng cỡ lớn nhỏ khác nhau, sau đó tôm được cho vào xoong, nồi (hoặc chảo lá sen) bỏ thêm gia vị vừa phải để luộc khoảng 10 phút. Sau đó, phải vớt tôm ra ngay và để vào rổ cho con tôm ráo nước và nguội dần chờ mang đi phơi.

Tiếp đó là công đoạn phơi tôm. Sau khi luộc tôm xong, chờ cho con tôm nguội tự nhiên rồi mang đổ lên giàn phơi. Giàn phơi thường làm bằng gỗ tự nhiên và lót mô bồ (đan bằng các thanh tre) được dựng cách mặt đất khoảng 1,2m để vừa tầm tay người trải phơi tôm, quá trình phơi phải đảo con tôm cho đỏ đều đến đuôi.

Theo kinh nghiệm dân gian nếu trời nắng tốt, không bị mưa bất chợt, một mẻ tôm luộc xong đem phơi đủ ba ngày nắng tự nhiên là đủ độ khô và giữ được độ dẻo, độ ngon ngọt của thịt tôm.

Cuối cùng là tách vỏ, nghĩa là sau khi phơi đủ nắng, tôm khô được cho vào bao bố và đập cho tróc hết vỏ, trong quá trình đập phải khéo vừa đủ cho tôm tróc vỏ mà không bị gãy nát con tôm. Tôm khô sau khi đập vỏ sẽ được đưa lên sàng để sàng nhiều lần nhằm tách riêng vỏ mịn và ruột của con tôm khô.

Độc đáo nghề làm tôm khô truyền thống đặc sản ở Cà Mau- Ảnh 3.

Nghề làm tôm khô tạo việc làm cho hàng ngàn lao động tại chỗ.

Tôm khô không thể thiếu những ngày Tết

Theo chia sẻ của một chủ cơ sở tôm khô ở huyện Ngọc Hiển (tỉnh Cà Mau) chia sẻ, giá tôm đất khô loại 1 đang được bán khoảng 1,6 – 1,7 triệu đồng/kg; loại 2 khoảng 1,4-1,5 triệu đồng/kg. Với giá này, tôm khô đã tăng khoảng 10% so với ngày thường mà luôn thiếu nguồn cung.

Theo những người làm tôm khô lâu năm, quan trọng nhất của nghề làm tôm khô vẫn là khâu luộc tôm, trong khi luộc phải canh lửa cháy đều, nêm muối vừa tay, phải chọn đúng thời điểm vớt tôm để mang đi phơi hoặc sấy.

Nếu tôm không được luộc chín tới, tôm sẽ mau bị hư, mốc không thơm mùi đặc trưng, còn luộc quá chín tôm sẽ mất độ ngọt, độ dai, không ngon. Phơi hoặc sấy không đạt đủ độ khô, tôm dễ bị hư, mốc.

Còn phơi hoặc sấy khô quá thì tôm sẽ bị cứng hoặc giòn, dễ vỡ nát, dễ phai màu, giá trị kinh tế sẽ bị giảm. Trung bình, từ 10-12kg tôm nguyên liệu chế biến được 1kg tôm khô thành phẩm.

Nguyên liệu của nghề làm tôm khô có hai loại: Tôm sông (tôm bạc, tôm đất, tôm sú, tôm thẻ…) và tôm biển (tôm sú biển, tôm sắt…). Loại tôm sông cho chất lượng sản phẩm ngon hơn, có giá trị kinh tế cao hơn.

Theo ông Trần Hiếu Hùng, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cà Mau, sở dĩ tôm khô Cà Mau được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng bởi con tôm Cà Mau sinh trưởng trong môi trường phù sa màu mỡ có nhiều thức ăn nên con tôm ngọt, chắc thịt và có màu đỏ tự nhiên.

“Tôm khô là món ăn trở nên phổ biến trong các bữa ăn gia đình Việt, bởi hương vị đặc trưng, dễ chế biến được nhiều món ăn, thậm chí có thể ăn ngay khi vừa mua sản phẩm về mà không cần phải nấu lại hay chế biến cầu kỳ.

Trong những ngày tết Nguyên đán, món tôm khô trộn cùng dưa củ kiệu hay dưa cải chua đã dần trở thành món ăn truyền thống, không thể thiếu, trở thành nét văn hóa ẩm thực đặc sắc của người Cà Mau”, ông Hùng chia sẻ.

Cũng theo ông Hùng, hiện nay, nghề làm tôm khô vẫn được duy trì và phát triển ở các địa phương trong tỉnh Cà Mau, thu hút và tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn lao động, mỗi năm cung cấp cho thị trường hàng chục tấn sản phẩm.

Độc đáo nghề làm tôm khô truyền thống đặc sản ở Cà Mau- Ảnh 4.

Sản phẩm tôm khô Cà Mau không chỉ được cộng đồng trong vùng ưa chuộng mà còn lan rộng ra nhiều địa phương trong nước và nước ngoài như: Hàn Quốc, Trung Quốc, Mỹ, Pháp…

Tạo việc làm cho hàng ngàn lao động

Món ăn từ tôm khô có thể được chế biến đa dạng như tôm khô ăn liền, chà bông, gỏi chua, nấu canh, tôm khô rang muối, bắp xào tôm khô, sa tế tôm khô, kho quẹt tôm khô, tôm khô rim nước mắm…

Đối với người dân Cà Mau, tôm khô là một nguyên liệu nấu ăn rất quen thuộc trong bữa ăn gia đình. Tôm khô Cà Mau đã trở thành một sản phẩm du lịch hấp dẫn, thu hút khách thập phương về đây thưởng thức.

Hiện nay, sản phẩm tôm khô Cà Mau không chỉ được cộng đồng trong vùng ưa chuộng mà còn lan rộng ra nhiều địa phương trong nước và nước ngoài như: Campuchia, Thái Lan, Lào, Hàn Quốc, Trung Quốc, Mỹ, Pháp, Đức, Nhật… Tôm khô còn là món ăn được nhiều nhà hàng, quán ăn chế biến cho khách hàng.

Theo ông Trần Hiếu Hùng, nghề truyền thống sản xuất tôm khô phát triển đã khẳng định giá trị sản phẩm thương hiệu tôm khô Cà Mau, mà còn tạo việc làm cho lao động địa phương lúc nhàn rỗi.

“Tỉnh Cà Mau hiện có hơn 100 cơ sở sản xuất tôm khô từ quy mô hộ gia đình đến hợp tác xã, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động. Riêng huyện Ngọc Hiển chiếm 200-300 lao động, với thu nhập ổn định từ 4-6 triệu đồng/tháng tùy theo mùa vụ, lúc cao điểm thu nhập có thể tăng gần gấp đôi”, ông Hùng cho biết thêm.

Trong thời gian tới, tỉnh Cà Mau tiếp tục thực hiện các biện pháp bảo vệ và phát huy giá trị của di sản văn hóa nghề làm tôm khô, như có các chính sách khuyến khích, hỗ trợ tạo điều kiện cho làng nghề phát triển.

Đồng thời, tập huấn cho cộng đồng, hỗ trợ phát triển nghề làm tôm khô tại các địa phương trong tỉnh; tập trung xây dựng các làng nghề làm tôm khô truyền thống theo hướng phát triển bền vững…

Nghề làm tôm khô phân bố trên phạm vi toàn tỉnh Cà Mau, nhưng tập trung nhiều nhất tại các địa phương thuộc vùng rừng ngập mặn, do nguồn nguyên liệu dồi dào, như: Đầm Dơi, Phú Tân, Cái Nước, Ngọc Hiển Năm Căn.

Tháng 7/2011, tôm khô Rạch Gốc được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể.

Năm 2016, tôm khô Rạch Gốc được Trung tâm Khoa học, Công nghệ và Phát triển nông thôn Việt Nam chứng nhận sản phẩm đạt tiêu chí là “Sản phẩm nông nghiệp nổi tiếng Việt Nam”.

Ngày 10/11/2023, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ký Quyết định về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia “Nghề thủ công truyền thống, Tri thức dân gian nghề làm tôm khô tỉnh Cà Mau”.



Nguồn

Cùng chủ đề

Ông Chà Cụt chỉ còn 1 chân vẫn lao động thu 300 triệu /năm

Ông Nguyễn Văn Chà đi bộ đội, thực hiện nghĩa vụ quốc tế tại chiến trường Campuchia từ năm 1985. Ông thuộc lực lượng Công binh của Sư 330. Đến năm 1987, trong một lần hành quân ông, Chà không may đạp trúng mìn mất đi 1 chân và nhiều vết thương khác trên cơ thể. Sau gần 3 năm điều trị ông trở về cuộc sống đời thường với tỷ lệ thương tật gần 80%. Thời điểm này, ông...

Cà Mau rà soát toàn bộ tài sản công, trụ sở làm việc không sử dụng

Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Phạm Thành Ngại vừa ký công văn chỉ đạo các đơn vị, địa phương tăng cường thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. ...

Cà Mau: Nỗ lực đưa các sản phẩm OCOP không ngừng vươn xa

(VTC News) - Sau hơn 3 năm thực hiện Chương trình OCOP, tỉnh Cà Mau công nhận được 128 sản phẩm OCOP, doanh thu từ các sản phẩm tăng từ 10-30%. Tỉnh Cà Mau có vị trí địa lý đặc biệt với sự kết hợp hài hòa của biển, rừng, cùng sự đan xem giữa các hệ sinh thái mặn, ngọt, lợ đã tạo ra nhiều loại sản vật, đặc sản đặc trưng, độc đáo, mang nhiều yếu tố truyền thống...

Nước mắt rơi trong chương trình Gieo mầm tri thức ở tỉnh tận cùng Tổ quốc

Báo Tuổi Trẻ cùng nhà tài trợ đã trao 200 suất học bổng "Gieo mầm tri thức" cho học trò Cà Mau, tiếp bước các em đến trường. ...

Trao hàng trăm suất học bổng cho học sinh ở Cà Mau

(NLĐO) – Những suất học bổng được trao tận tay đã giúp các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn ở Cà Mau viết tiếp ước mơ đến trường ...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Một việc chỉ giao một người, ai làm tốt nhất thì giao

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu trong dự thảo Đề án thành lập Đảng bộ Chính phủ, cần nghiên cứu giảm khâu trung gian, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, một việc chỉ giao một người và một người có thể làm nhiều việc, ai làm tốt nhất thì giao. ...

Bé trai 15 tuổi chế pháo, bị nổ dập nát 1 bàn tay

Tại bệnh viện, các bác sĩ ghi nhận bé P bị thương tích ở...

Bình Thuận đón khách quốc tế trên đoàn tàu du lịch 5 sao

Đoàn tàu hỏa 5 sao được thiết kế các toa nhà hàng, phòng ngủ hiện đại đưa du khách quốc tế đến các điểm tham quan du lịch nổi tiếng dọc Việt Nam. ...

Á quân Giọng hát hay Hà Nội 2024 Đinh Xuân Đạt ra MV đầu tay “Hoàn Kiếm”

Ca sĩ Đinh Xuân Đạt - Á quân Giọng hát hay Hà Nội phát hành MV đầu tay "Hoàn Kiếm". Ca sĩ chia sẻ, MV là dịp anh tri ân Hà Nội, nơi đã chứng kiến thành công đầu tiên và cho anh sự trưởng thành trong cuộc sống, sự nghiệp. ...

Hơn 80 tỷ đồng sửa chữa QL51

Bộ GTVT đã phân bổ 58,9 tỷ đồng trong năm 2024 để thực hiện công tác bảo dưỡng, sửa chữa và xử lý các điểm đen giao thông trên QL51. Năm 2025 sẽ tiếp tục nâng cấp hệ thống thoát nước mặt đường với kinh phí hơn 80 tỷ đồng. ...

Bài đọc nhiều

Khám phá ngôi điện chỉ còn nền móng được phục hồi thành điểm đến thu hút du khách ở Huế

Từ ngôi điện chỉ còn nền móng, điện Kiến Trung sau 5 năm được đầu tư tu bổ, phục hồi và tôn tạo công phu đã trở thành điểm đến thu hút du khách. Theo UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, năm 2024, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng tình hình kinh tế - xã hội của...

Cuốn sách chỉ cách sống cân bằng trong thời đại đầy cám dỗ

Bác sĩ Anna Lembke đã giải mã về khoa học thần kinh trong cuốn Giải mã hoóc-môn dopamine - Sống cân bằng trong thời đại đầy cám dỗ, giúp người đọc đạt đến trạng thái cân bằng, lành mạnh hơn giữa lạc thú và nỗi đau.

Khám phá món ăn phong phú và đậm đà hương vị

Được bao bọc bởi một bên là dãy Trường Sơn hùng vĩ, một bên là biển cả bao la, miền Trung sở hữu nguồn nguyên liệu ẩm thực phong phú với hương vị rất đặc trưng.

Mùa lụt thành sản phẩm du lịch độc đáo của Hội An

Dịp cuối năm, du khách tới Hội An, Quảng Nam, được trải nghiệm một hình ảnh khác lạ về phố cổ. Lũ từ thượng nguồn đổ về khiến 1/2 phố đi bộ ngập trong nước đục. Và việc ngắm phố trong mênh mông nước đã trở thành một trải nghiệm kỳ thú. Khách Hàn Quốc trải nghiệm ngồi xích lô qua các con phố ngập lụt - Ảnh: B.D. Thủy điện từ thượng nguồn xả lũ khiến trung tâm phố cổ...

Du lịch Phú Quốc trở lại thời hoàng kim, kích thích làn sóng đầu tư “bất động sản lễ hội”

Số liệu của ngành du lịch Kiên Giang cho thấy, Phú Quốc đang lấy lại đà tăng trưởng mạnh mẽ với lượng du khách đã vượt xa giai đoạn trước đại dịch. Đây cũng là động lực bứt phá của thị trường bất động sản tại đảo ngọc. Du lịch Phú Quốc trở lại thời hoàng kim, kích thích làn sóng đầu tư “bất động sản lễ hội” Số liệu của ngành du lịch Kiên Giang cho thấy, Phú Quốc đang...

Cùng chuyên mục

OnPoint mua lại CREA, củng cố vị thế ngành thương mại điện tử tại Đông Nam Á | Số hóa | Tài Chính

OnPoint - nhà cung cấp các dịch vụ thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam công bố thương vụ mua lại CREA, một trong những công ty hàng đầu về TMĐT tại Thái Lan. Sự hợp tác chiến lược giữa hai tên tuổi lớn trong ngành sẽ...

The Continental: 3 tầng tiện ích đẳng cấp dành cho cư dân toàn cầu | Dự án | Tài Chính

The Continental sở hữu 3 tầng tiện ích đẳng cấp. Đáp ứng phong cách sống năng động, hiện đại trong thành phố thương mại quốc tế Global Gate. Thế hệ công dân toàn cầu Neo Urbanites không chỉ tìm kiếm một nơi ở mà còn mong muốn một...

Du lịch Phú Quốc trở lại thời hoàng kim, kích thích làn sóng đầu tư “bất động sản lễ hội”

Số liệu của ngành du lịch Kiên Giang cho thấy, Phú Quốc đang lấy lại đà tăng trưởng mạnh mẽ với lượng du khách đã vượt xa giai đoạn trước đại dịch. Đây cũng là động lực bứt phá của thị trường bất động sản tại đảo ngọc. Du lịch Phú Quốc trở lại thời hoàng kim, kích thích làn sóng đầu tư “bất động sản lễ hội” Số liệu của ngành du lịch Kiên Giang cho thấy, Phú Quốc đang...

Sắp diễn ra lễ hội hoa lớn nhất miền Bắc

18/12/2024 19:01 (PLVN) -  Festival Hoa Mê Linh lần thứ 2 năm 2024 với chủ đề "Mê Linh rực rỡ sắc hoa" sẽ diễn ra trong 4 ngày, từ 26 - 29/12/2024, tại Quảng trường Trung tâm hành chính huyện Mê Linh. Đây không chỉ là sự kiện văn hóa đơn thuần mà còn là dịp để tôn vinh giá trị của làng nghề trồng hoa, góp phần quảng bá nét đẹp, tiềm năng du lịch,...

Tàu du thuyền chở hơn 2 nghìn khách quốc tế đến tham quan tại Phú Quốc

(PLVN) - Ngày 13/12, Nha Trang - Khánh Hòa chào đón chuyến tàu biển quốc tế mang tên SPECTRUM OF THE SEAS, với 4.748 du khách đến từ nhiều quốc gia cập Cảng quốc tế Cam Ranh, tham quan trong thời gian từ 6 - 16h cùng ngày. (PLVN) -  Tuần Du lịch - Văn hóa Lai Châu năm 2024 diễn ra từ ngày 20/12 đến 22/12 với...

Mới nhất

Trưng bày thành tựu xây dựng nền Quốc phòng toàn dân

Khu trưng bày thành tựu xây dựng Lực lượng vũ trang nhân dân, xây dựng nền Quốc phòng toàn dân là không gian đầy ý nghĩa lịch sử. Ngày 19.12, tại sân bay Gia Lâm (quận Long Biên, Hà Nội), Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024 (Vietnam International Defence Expo 2024) đã khai mạc trọng thể. Triển...

OnPoint mua lại CREA, củng cố vị thế ngành thương mại điện tử tại Đông Nam Á | Số hóa | Tài Chính

OnPoint - nhà cung cấp các dịch vụ thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam công bố thương vụ mua lại CREA, một trong những công ty hàng đầu về TMĐT tại Thái Lan. ...

Những hình ảnh ấn tượng tại Triển lãm Quốc phòng Quốc tế Việt Nam 2024

Sáng 19/12, tại sân bay Gia Lâm, Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ khai mạc Triển lãm Quốc phòng quốc tế Việt Nam 2024.   Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ Quốc phòng Việt Nam; Bộ trưởng Quốc phòng các nước Lào, Campuchia, Cuba, Belarus, Thái Lan, Brunei, Mông...

Chứng khoán lao dốc, một cổ phiếu tăng trần nhờ ‘Anh trai vượt ngàn chông gai’

Cổ phiếu YEG của Tập đoàn Yeah1 vẫn tăng trần trong phiên ngày 19-12, bất chấp VN-Index bị 'thổi bay' gần 12 điểm với gần 330 mã giảm giá. ...

Việt Nam sẽ vững tay chèo trong kỷ nguyên mới

Kinhtedothi - Là người gắn bó với Việt Nam, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Australia tại Việt Nam Andrew Goledzinowski có bài viết tâm huyết về Kỷ nguyên vươn mình của Việt Nam trước khi kết thúc nhiệm kỳ tại mảnh đất mà ông “để lại cả trái tim mình”. Lịch sử của các quốc gia hiếm khi...

Mới nhất