Độc đáo Lễ hội Đông Sửa của đồng bào Thái

Trong khuôn khổ Ngày hội xoài Yên Châu lần thứ V năm 2024, tại khu rừng thiêng ở bản Khá, xã Sặp Vạt vừa diễn ra Lễ hội Đông Sửa. Đây là lễ hội mang tín ngưỡng dân gian, nét đẹp văn hóa đồng bào dân tộc Thái của huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La.

Lễ hội Đông Sửa (có nghĩa là cúng rừng thiêng) gồm hai lễ cúng, một lễ cúng các vị thần khai sinh ra bản và một lễ cúng chủ rừng.

Trong ngày lễ hội, ngay từ sáng sớm, các già làng, nhân dân trong bản có mặt đầy đủ tại khu rừng thiêng. Hòa cùng tiếng trống, chiêng rộn rã, dân bản cùng nhau phát quang rừng, nhóm lửa, đồ xôi, mổ lợn, gà, làm cỗ để thầy mo làm lễ cúng.

Trong nghi lễ, có hai lễ cúng, một lễ cúng các vị thần, người có công thành lập bản và một lễ cúng chủ rừng. Lễ vật dâng lên, gồm: Lợn, gà, rượu, gạo nếp, trầu, cau, áo thiêng của chủ rừng. Mỗi hộ trong bản mang đến một đôi vòng tay bạc, một cuộn vải trắng, vải khít… để làm lễ cúng.

Lễ cúng thứ nhất diễn ra tại khu rừng thiêng của bản. Dân bản chuẩn bị một con vịt, một con lợn, tám con gà, hai chum rượu cần, bốn cần rượu, hai chai rượu trắng, hương bốn bó, bảy chén rượu, bảy bát nước canh, 14 bát con, bảy chiếc đĩa, đũa, lá trầu, bảy bát nước, áo thiêng của chủ rừng.

Khi tiến hành lễ cúng, người dân trong bản tập trung quanh miếu thờ người khai sinh ra bản và các đời chủ rừng. Thầy mo của bản và chủ rừng hiện tại tiến hành làm lễ. Thầy mo mời các vị thần xuống nhận lễ và cầu xin họ phù hộ những điều tốt đẹp nhất cho dân bản.

Lễ cúng thứ hai được tiến hành tại nhà chủ rừng hiện tại với lễ vật gồm hai con gà, hai chum rượu cần, bốn cần rượu, một bát nước canh, một bát nước, trầu, xôi đựng bằng hai ếp khảu, hai chén rượu, áo thiêng…

Các lễ vật này được gia đình chủ rừng chuẩn bị kỹ lưỡng, đầy đủ với mong muốn đem lại phúc, lộc cho cả gia đình, cho cả bản năm đó được an khang, thịnh vượng.

Cùng với phần lễ là các hoạt động phần hội. Lễ hội Đông Sửa năm nay diễn ra hết sức sôi nổi như thi đan sọt, làm cút piêu, gói xôi, tung còn, múa sạp, bắt cá, tham quan gian trưng bày giới thiệu sản phẩm hàng thổ cẩm, hàng nông sản, ẩm thực của địa phương thu hút sự quan tâm của dân bản cũng như du khách đến trải nghiệm.

Lễ hội Đông Sửa là một nét văn hóa của đồng bào Thái đến nay vẫn được bảo tồn, phát huy. Lễ hội Đông Sửa không chỉ là dịp để đồng bào tỏ lòng biết ơn đối với các vị thần linh, tổ tiên, còn góp phần tăng thêm tình đoàn kết cộng đồng, thể hiện nét độc đáo trong văn hóa tâm linh của đồng bào dân tộc Thái ở huyện Yên Châu.

T.Toàn