Doanh nghiệp Việt – Lào phối hợp giúp nông dân sản xuất lúa đạt năng suất cao

Từ năm 2023, Tổng Công ty Somxay (Lào) triển khai Dự án Đầu tư, phát triển và hỗ trợ nông dân sản xuất lúa gạo phục vụ tiêu dùng và xuất khẩu tại huyện Khongsedone với mục tiêu ứng dụng công nghệ tiên tiến, tổ chức sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế cho người trồng lúa.

Sản xuất lúa theo chuỗi giá trị với phương thức: 3 + 2. Nghĩa là Tổng Công ty đầu tư: (1) Kỹ thuật, (2) Vật tư (giống, phân bón NPK Eco-Nanomix, thuốc bảo vệ thực vật) và (3) Thu mua toàn bộ sản phẩm lúa; nông dân chỉ góp (1) Đất đai, (2) Công lao động. Nông dân tham gia dự án không phải bỏ tiền vốn để đầu tư mà được bao tiêu toàn bộ sản phẩm.

Chuyên gia của Công ty cổ phần Vật tư Kỹ thuật Nông nghiệp Bình Định (Phân bón Mặt Trời Mới) chia sẻ kiến thức với bà con nông dân sản xuất lúa tại Lào. Ảnh: Hữu Phước

Năm đầu tiên triển khai dự án (2023), Tổng Công ty Somxay đã tổ chức sản xuất 105ha lúa nước, trong đó vụ Đông Xuân (mùa khô) là 75ha và vụ Hè Thu (mùa mưa) là 30ha.

Từ đầu vụ, Công ty cổ phần Vật tư Kỹ thuật Nông nghiệp Bình Định (Phân bón Mặt Trời Mới) đã cử đoàn chuyên gia sang tỉnh Saravan, hỗ trợ và chuyển giao kỹ thuật canh tác lúa nước có sử dụng phân bón NPK công nghệ Eco-Nanomix cho cán bộ kỹ thuật Phòng Nông nghiệp & Khuyến nông huyện Khongsedone (tỉnh Saravan, Lào), đội ngũ kỹ thuật sản xuất lúa của Tổng Công ty và nông dân vùng triển khai dự án.

Đây là vụ đầu tiên nông dân được tiếp cận, ứng dụng kỹ thuật canh tác lúa nước tiên tiến về giống, làm đất, gieo mạ, cấy, lúa sạ, phòng trừ sâu bệnh hại và đặc biệt kỹ thuật bón phân NPK công nghệ mới Eco-Nanomix. Chính vì thế, năng suất lúa bình quân đạt 4,5 – 5 tấn/ha tăng từ 1 – 1,5 tấn/ha, tương ứng tăng 28,6 – 42,9% so với ngoài dự án.

Tháng 6/2023, đoàn công tác của Lào gồm Tổng Giám đốc Tổng Công ty Somxay và lãnh đạo địa phương tỉnh Saravan đã tham quan vùng sản xuất lúa sử dụng phân bón NPK Mặt Trời Mới và một số nhà máy chế biến gạo xuất khẩu tại Việt Nam. 

Sau chuyến tham quan và làm việc, Tổng Công ty Somxay đã đẩy mạnh thực hiện dự án phát triển cây lúa hàng hóa. Quy mô diện tích năm 2024 là 340ha (vụ Đông Xuân 250ha, vụ Hè Thu 90ha), năng suất bình quân đạt 5,5 – 6 tấn/ha, riêng vụ Hè Thu 2024 năng suất đạt 6,01 tấn/ha vượt hơn ngoài sản xuất đại trà 2,4 tấn/ha, từ đó lãi ròng tăng thêm 14,1 triệu Kíp Lào – LAK (tương đương tăng 16,9 triệu VNĐ/ha).

Theo TS Nguyễn Thanh Phương – nguyên Phó viện trưởng Viện KHKT Nông nghiệp Duyên hải Nam Trung Bộ, do được hỗ trợ kỹ thuật canh tác lúa nước tiên tiến, đặc biệt là sử dụng phân bón NPK thế hệ mới công nghệ Eco-Nanomix chuyên dùng cho cây lúa với kỹ thuật bón 4 đúng nên đã giúp cho cây lúa sinh trưởng phát triển tốt, bông dài, to, nhiều hạt nên năng suất lúa cao.

“Vì thế, trong vụ Hè Thu năm 2024 năng suất lúa tăng cao, vượt hơn ngoài dự án 64,5%, lãi ròng tăng thêm gấp 2,08 lần. Đáng kể nhất là tại bản Kokanhay – Khongsedone có 3 hộ với năng suất lúa khô đạt từ 8,23 – 8,80 tấn/ha, có 9 hộ trên 7,0 tấn/ha và nhiều Bản làng khác có nhiều nông dân cũng cho năng suất trên 7 tấn/ha. Ngoài ra, phân bón NPK công nghệ Eco-Nanomix sẽ góp phần giảm khí phát thải nhà kính và đúng với chủ trương phát triển nông nghiệp xanh và bền vững của Chính phủ Lào”, TS Phương cho biết.

Nhờ đạt hiệu quả cao, hàng năm ngay từ đầu vụ, Phân bón Mặt Trời Mới đều cử nhóm chuyên gia sang hỗ trợ kỹ thuật canh tác lúa cho cán bộ kỹ thuật và nông dân tham gia dự án. Riêng vụ Đông Xuân 2024-2025 đã phối hợp tổ chức 8 lớp tập huấn hỗ trợ kỹ thuật cho gần 300 nông dân tại đồng ruộng của 8 bản làng để chuẩn vào vụ gieo trồng lúa.

Chỉ trong vòng 2 năm với 4 vụ sản xuất lúa đã cho kết quả đáng phấn khởi, tạo được niềm tin trong nông dân, chính quyền, từ đó Tổng Công ty Somxay đã đang xúc tiến triển khai Dự án Nhà máy Chế biến Gạo Somxay với công suất 200 tấn/ngày và vùng nguyên liệu sản xuất lúa 20.000 ha/năm tại huyện Khongsedone. Điều này đã phù hợp với chủ trương của Chính phủ Lào, chú trọng đến các kỹ thuật trồng trọt xanh và bền vững.

Với sự hợp tác kinh doanh và hỗ trợ kỹ thuật sản xuất nông nghiệp giữa Phân bón Mặt Trời Mới (Việt Nam) và Tổng Công ty Somxay (Lào) đã có hiệu quả, bền vững và sẽ duy trì phát triển trong tương lai.