Doanh nghiệp ứng phó với cước vận tải biển tăng cao

23/07/2024 07:24

Cước vận tải biển đang khiến doanh nghiệp XNK bị ảnh hưởng trầm trọng. (Ảnh: VnEconomy)

(PLVN) – Giá cước vận tải biển lại tăng mạnh, đang tác động trực tiếp tới tình hình xuất nhập khẩu của doanh nghiệp. Điều này sẽ tác động không nhỏ đến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2024. Trước tình hình này, doanh nghiệp cần làm gì để ứng phó?

Giá cước vận tải biển tăng gấp 2 – 3 lần

Từ vài tháng nay, giá cước vận tải biển tăng chóng mặt. Theo đánh giá, đây là lần tăng mạnh nhất kể từ thời điểm cước phí này gây khó cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu (XNK) sau thời kỳ Covid-19. Lý do cước vận tải tăng chủ yếu do thiếu container rỗng quay đầu, khiến cho tình trạng khan hiếm container lại tái diễn.

Tổng Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu Vina T&T Group Nguyễn Đình Tùng cho biết, hiện trị giá một container rau quả xuất khẩu (XK) vào khoảng 22.000 USD nhưng cước tàu biển đi Los Angeles (Mỹ) có thể lên 8.600 USD. Điều này khiến doanh nghiệp gần như không còn lợi nhuận. Cước vận tải biển tăng cũng khiến giá thành mặt hàng rau quả tăng theo, trong vòng 2 tháng đã tăng trên 100%, ảnh hưởng lớn đến các hợp đồng đã ký kết.

Đại diện Hiệp hội Điều Việt Nam cũng cho biết, giá cước vận tải đã tăng rất mạnh. Hiện giá cước tàu biển từ Việt Nam đi châu Âu khoảng trên dưới 4.000 – 5.000 USD/container, tăng gấp 2 – 3 lần so với cuối năm ngoái. Giá cước đi khu vực gần như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đông Nam Á cũng tăng, dao động từ 1.000 – 2.000 USD/container.

Nhiều doanh nghiệp cho biết, hoạt động XK của Việt Nam sang các thị trường lớn như Mỹ, châu Âu… đều phụ thuộc vào hãng tàu nước ngoài, Việt Nam chưa có các hãng tàu riêng nên doanh nghiệp rất bị động. Cùng với đó, các hãng tàu nước ngoài không bị quản lý về vấn đề giá cước, họ chỉ cần thông báo thay đổi giá cước và niêm yết trước thời hạn tăng 15 ngày là có thể tăng giá cước. Do đó, hiện, các doanh nghiệp XK đang gặp rất nhiều khó khăn khi giá cước vận tải biển tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến các đơn hàng XK.

Trước tình hình này, nhiều doanh nghiệp bày tỏ mong muốn giá cước bình ổn về giá ban đầu để doanh nghiệp có thể cạnh tranh với các nước khác. Đồng thời các doanh nghiệp cũng mong cơ quan quản lý nhà nước, trực tiếp là Bộ Công Thương và Bộ Giao thông vận tải cần có chính sách, giải pháp nào đó để các hãng tàu có thể giảm giá cước, giảm chi phí XK cho doanh nghiệp Việt.

Doanh nghiệp cần liên kết lại đàm phán dài hạn với hãng tàu

Bộ Công Thương cũng vừa có Công văn số 5178/BCT/XNK gửi các Hiệp hội ngành hàng XNK; các Hiệp hội lĩnh vực logistics; Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam; Hiệp hội Chủ hàng Việt Nam; Hiệp hội Đại lý, Môi giới và dịch vụ hàng hải Việt Nam về giải pháp thúc đẩy XNK trong bối cảnh giá cước vận tải biển tăng cao.

Công văn nêu rõ, trong thời gian vừa qua, tình trạng tăng giá cước vận tải biển, ùn tắc cục bộ tại một số cảng khu vực châu Á, thiếu container rỗng đã có tác động đến hoạt động XNK. Bộ Công Thương trao đổi với các Hiệp hội và doanh nghiệp một số biện pháp khắc phục trong thời điểm hiện nay.

Theo đó, Bộ Công Thương đề nghị cần có sự phối hợp giữa các doanh nghiệp XNK và doanh nghiệp dịch vụ logistics. Cụ thể, các hiệp hội ngành hàng XNK làm việc với các Hiệp hội lĩnh vực logistics, Hiệp hội chủ hàng Việt Nam, Hiệp hội chủ tàu Việt Nam, Hiệp hội Đại lý, Môi giới và Dịch vụ hàng hải Việt Nam tập hợp doanh nghiệp hội viên cùng xây dựng kế hoạch sản xuất kinh doanh, kế hoạch vận chuyển, kế hoạch XNK hàng hoá làm cơ sở ký kết hợp đồng dài hạn với hãng tàu, giảm thiểu tối đa tác động của giá cước, phụ phí trong giai đoạn thị trường quốc tế nhiều diễn biến phức tạp, khó lường hiện nay.

Ngoài ra, các doanh nghiệp logictics và XNK cần phân luồng hàng hoá và tuyến đường thay thế. Ví dụ, bên cạnh tuyến đường biển hiện tại, doanh nghiệp XNK sang châu Âu có thể xem xét các tuyến đường thay thế, trong đó có tuyến đường vận tải đa phương kết hợp, đi đường biển đến các cảng ở Trung Đông, sau đó đi đường hàng không, đường sắt hoặc đường bộ sang châu Âu. Đồng thời, cần giải quyết hàng hoá XNK tồn đọng. Theo đó, các doanh nghiệp XNK xử lý hàng hoá tồn đọng tại các cảng, góp phần thúc đẩy luồng hàng lưu thông và nâng cao năng lực xử lý hàng hoá tại cảng.

Đáng chú ý, Bộ Công Thương đề nghị các đơn vị liên quan hỗ trợ đào tạo và nâng cao năng lực đàm phán hợp đồng mua bán và hợp đồng bảo hiểm cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Theo đó, các hiệp hội ngành hàng cần phối hợp với VCCI tăng cường tuyên truyền và nâng cao năng lực của doanh nghiệp XNK vừa và nhỏ trong đàm phán, ký kết các hợp đồng mua bán ngoại thương và hợp đồng bảo hiểm nhằm bảo vệ doanh nghiệp trước rủi ro và tổn thất khi có sự cố, đặc biệt với hàng hoá đường biển đi qua tuyến đường có mức độ rủi ro cao.

Cùng với đó, các doanh nghiệp, hiệp hội cần xây dựng kế hoạch phòng ngừa và phản ứng nhanh để ứng phó với các hoạt động bất thường trong thương mại quốc tế, từ đó giảm thiểu nguy cơ, rủi ro, tổn thất từ các sự cố phức tạp, khó lường tương tự trong tương lai.