Doanh nghiệp SME

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tính đến cuối năm 2023, Việt Nam hiện có khoảng 900.000 doanh nghiệp, trong đó doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) chiếm khoảng 97%, sử dụng 51% lao động và đóng góp hơn 40% vào giá trị tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

Tuy nhiên, phần lớn các doanh nghiệp này lại đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận với nguồn vốn tín dụng.

Chia sẻ với Người Đưa Tin, ông Trần Đăng Đạt, đồng sáng lập Công ty TNHH Đạt Butter (Đạt Foods; nhà máy tại huyện Củ Chi, Tp.Hồ Chí Minh) cho biết, hiện nay, dù Chính phủ và các ngân hàng thương mại đã có nhiều chính sách hỗ trợ tín dụng, giúp doanh nghiệp vực dậy nhưng câu chuyện tiếp cận vốn thực chất vẫn “khó tứ bề”.

“Trước đây, Đạt Foods được hưởng chính sách ưu đãi về vốn vay từ Quỹ Liên hiệp Thanh niên dành cho doanh nghiệp với quy định người sáng lập dưới 35 tuổi. Nay chúng tôi đều trên 35 cả rồi nên nguồn hỗ trợ đứt đoạn. Chúng tôi đang dùng tài sản cá nhân thế chấp để vay với mức lãi suất thông thường, tăng them chi phí cho doanh nghiệp”, ông Đạt nói.

Lý do đi vay cá nhân thay vì vay dưới tư cách doanh nghiệp SME thì doanh nghiệp chưa đáp ứng đủ điều kiện để vay. Về thủ tục, cần phải có tài sản bảo đảm, nguyên vật liệu thế chấp, chứng minh được khả năng tài chính và dòng tiền trong 3 năm trở lại đây. Trải qua thời kỳ Covid khó khăn, để chứng minh được năng lực tài chính của công ty 3 năm gần đây là rất khó.

Chính vì vậy, ông Trần Đăng Đạt đề xuất, ngân hàng có thể xem xét, cho vay cần cá nhân hoá đối với từng doanh nghiệp, doanh nghiệp SME nhưng doanh thu bao nhiêu, mỗi doanh nghiệp lại có khó khăn khác nhau. Chính sách cho vay là một chuyện, hệ thống vận hành cần có đi vào thực tiễn, nhìn nhận đúng “nỗi đau” của doanh nghiệp hay không lại là chuyện khác.

Đồng quan điểm với ông Đạt, ông Nguyễn Ngọc Bích – Chủ tịch Rustic Hospitality Group thông tin, hiện nay, khi đi vay vốn ngân hàng, về cơ bản, các ngân hàng đều sẵn sàng dành thời gian giải đáp và hỗ trợ các thủ tục vay vốn, hỗ trợ tốt trong phần tín dụng.

Khó ở chỗ các điều kiện cho vay, chính sách chung đối với việc vay vốn vẫn cần phải có tài sản thế chấp, chứng minh được dòng tiền bằng việc sao kê ngân hàng trong 3 năm. Tình hình tài chính và những dự án đang được triển khai cũng phải có báo cáo cụ thể về phương án kinh doanh và phương án tài chính khả quan để chứng minh được khả năng trả nợ ngân hàng.

“Việc chứng minh được dòng tiền ở thời điểm hiện tại là rất khó. Bởi sau thời kỳ Covid, kinh tế khó khăn, doanh nghiệp đang trong giai đoạn tái đầu tư, chưa thể có lãi. Đồng thời, đối với doanh nghiệp dịch vụ du lịch như chúng tôi, tài sản thế chấp chỉ có tài sản cá nhân bởi doanh nghiệp về dịch vụ hầu như không có tài sản, chỉ có thương hiệu công ty.

Nhưng cá nhân vay thì lại không được nhiều, chỉ vay được 70-80% tài sản được định giá và vẫn phải chứng minh được khả năng trả nợ ngân hàng, nếu định giá tài sản khoảng 10 tỷ đồng thì theo chính sách ngân hàng chỉ được vay được 6-7 tỷ đồng. Thậm chí có ngân hàng chỉ cho vay khoảng 50% là 5 tỷ đồng. Số tiền trên nếu dùng để phục vụ sản xuất kinh doanh thì không thấm vào đâu cho vốn lưu động”, ông Bích nói.

Chủ tịch Rustic Hospitality Group cũng bộc bạch, công ty cũng đã tìm đến những nguồn vốn khác từ các quỹ đầu tư cá nhân, đầu tư quốc tế, các đối tác tài chính sau thời gian Covid-19, tuy nhiên, ngành dịch vụ, du lịch lại không phải khẩu vị của các quỹ đầu tư bởi họ cần những ngành có ít rủi ro, khả năng tạo ra dòng tiền nhanh, nhân bản nhanh như các ngành F&B, công nghệ… để có thể nhanh chóng thu hồi vốn.

Phó Giám đốc Công ty TNHH Cơ khí đúc Trường Mạnh, ông Nguyễn Tiến Mạnh thì cho rằng, nguồn vốn hỗ trợ ưu đãi từ phía các ngân hàng giúp công ty đẩy mạnh đầu tư hơn nữa, thêm các công nghệ, làm sản phẩm chất lượng hơn đưa tới khách hàng.

Dù vậy, tương tự các doanh nghiệp trên, vấn đề lớn nhất đối với Cơ khí đúc Trường Mạnh vần là khó tiếp cận vay vốn do không đủ tài sản để thế chấp. Nếu có thì tính pháp lý vẫn chưa rõ ràng, giá trị đảm bảo thấp. Vì vậy, không đáp ứng được điều kiện cho vay của các tổ chức tín dụng.

Trong khi các ngân hàng hiện nay cho vay doanh nghiệp SME vẫn chủ yếu nhìn vào giá trị tài sản bảo đảm, rất ít hạn mức tín chấp dành cho nhóm khách hàng này.