Đơn hàng nhỏ lẻ, gia công giá “bèo”
Phát biểu tại buổi gặp mặt, chia sẻ về tình hình sản xuất, kinh doanh trong 6 tháng đầu năm và dự báo tình hình nửa cuối năm của Vinatex ngày 20.6, ông Cao Hữu Hiếu cho biết 6 tháng đầu năm, tất cả các ngành công nghiệp đều khó khăn.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính), 6/7 ngành hàng xuất khẩu chủ lực có kim ngạch trên 5 tỉ USD/năm, xuất khẩu trong 5 tháng đầu năm đều giảm so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, ngành dệt may có kim ngạch xuất khẩu giảm khoảng 18 – 20%. Đây là mức sụt giảm tương đối lớn.
Riêng với Vinatex, khó khăn thể hiện ở 2 lĩnh vực chính. Thứ nhất là với ngành sợi, khó khăn từ quý 3 – 4/2022 và tiếp tục kéo dài đến tháng 6.2023. Khách có nhu cầu rất thấp và giá giảm.
“Cả ngành sợi lẫn ngành may của Việt Nam đều rất kỳ vọng ở việc Trung Quốc mở cửa trở lại, tuy nhiên khi điều này diễn ra cũng là áp lực, thách thức rất lớn. Hiện nay, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất của ngành sợi Việt Nam, song giá cả xuất khẩu sang Trung Quốc đang không cạnh tranh được với việc đối tác phía Trung Quốc sử dụng sợi trong nước.
Toàn bộ ngành sợi Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp sợi của tập đoàn hiện nay đang gần như bất ổn, tồn kho thì lớn, trong khi vẫn phải duy trì sản xuất”, ông Hiếu nhấn mạnh.
Với ngành may, lãnh đạo Vinatex nêu rõ, đặc điểm lớn nhất từ quý 4/2022 cho tới 6 tháng đầu năm nay là đơn hàng rất nhỏ lẻ, manh mún. “Chưa bao giờ có tiền lệ doanh nghiệp may quy mô vài nghìn lao động phải nhận đơn hàng đơn vị 500 – 700 chiếc áo jacket, nhưng bây giờ phải làm”, nhấn mạnh điều này, ông Hiếu cho biết lý do là bởi “không làm, thứ nhất là khách không biết đến ta và thứ hai là doanh nghiệp sẽ không có đơn hàng”.
Một khía cạnh quan trọng khác được ông Hiếu đề cập tới khi khắc họa khó khăn của ngành may Việt Nam nửa đầu năm nay là đơn giá gia công sụt giảm.
Tại nhiều đơn vị, hiện nay, giá gia công có những mã hàng giảm đến 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Ví dụ, một sản phẩm trước đây có giá gia công là 1,7 – 1,8 USD, song hiện nay chỉ còn 85 – 90 cents.
Bên cạnh đó, lãnh đạo Vinatex còn chia sẻ thêm: “Nhiều khi nhận gia công xong rồi, khách hàng lại “delay” nhận hàng. Điều này gây khó khăn trong chuyện dòng tiền cũng như khu vực kho để dựng các sản phẩm khi chưa xuất được ngay”.
Khó khăn tiếp tục bủa vây
Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam 5 tháng đầu năm ước đạt 14,422 tỉ USD, giảm 21,42% so với cùng kỳ năm 2022. Tính riêng tháng 5, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam ước đạt 2,780 tỉ USD, giảm 8,73% so với tháng trước và giảm 27,16% so với cùng kỳ năm 2022.
Vinatex cho rằng, sức mua của các thị trường chính như Mỹ, châu Âu suy giảm mạnh, các yếu tố bất lợi của thị trường trên đà tiếp diễn là một trong những lý do chủ yếu khiến ngành dệt may Việt Nam trải qua những tháng đầu năm trầm lắng.
Thị trường dệt may và thời trang sẽ gặp nhiều khó khăn trong các tháng còn lại của năm. Tổng cầu dệt may thế giới được dự báo đạt khoảng 700 tỉ USD, giảm 8% so với năm 2022, thấp hơn cả năm 2020 khi xảy ra dịch Covid-19.
Bên cạnh đó là những đòi hỏi khắt khe đến từ các nhãn hàng như giảm giá sản xuất, đơn hàng nhỏ, thời gian giao hàng nhanh, chất lượng đòi hỏi cao hơn, chuyển đổi sử dụng vải có thành phần sợi tái chế…
Trao đổi với báo chí tại buổi chia sẻ thông tin của Vitas về tình hình sản xuất, xuất khẩu dệt may trong cùng ngày hôm nay, ông Trương Văn Cẩm, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Vitas, nhận định phải tối thiểu cuối quý 3, sang quý 4 thị trường mới hồi phục trở lại, sang năm 2024 mới ổn định phát triển.
Xuất khẩu ngành dệt may năm 2023 vốn đặt ra mục tiêu khoảng 46 – 47 tỉ USD trong điều kiện tình hình bình thường. Tuy nhiên, trong bối cảnh qua nửa đầu năm mà kim ngạch xuất khẩu chưa đạt 15 tỉ USD, ông Trương Văn Cẩm dự kiến con số xuất khẩu cao nhất có thể đạt trong năm nay là gần 40 tỉ USD.
Đại diện Vitas mong muốn các doanh nghiệp trong ngành dệt may tiếp tục nhận được hỗ trợ từ Chính phủ như tiếp tục được vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội với lãi suất ưu đãi 0% để trả lương cho người lao động; giãn hoãn, khởi động lại chính sách hỗ trợ doanh nghiệp như thời điểm dịch Covid-19 bùng phát…
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Cao Hữu Hiếu chia sẻ để vượt qua khó khăn, thách thức, thời gian tới Vinatex sẽ tập trung vào các giải pháp chính như: đẩy mạnh công tác dự báo thị trường, hỗ trợ, đưa ra định hướng để các đơn vị có thể chủ động lên kế hoạch sản xuất.
Bên cạnh đó, tổ chức sản xuất theo hướng linh hoạt, đáp ứng đơn hàng nhỏ lẻ, thay đổi nhanh, khó, thời gian gấp. Ngành may linh hoạt cơ cấu chuyển đổi mặt hàng để đảm bảo đơn hàng đáp ứng nhu cầu thị trường. Ngành sợi nghiên cứu các mặt hàng mới, thị trường mới để đón đầu xu hướng…