Đình Trường Đông (tổ 2 phường Vĩnh Trường, TP. Nha Trang) là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh, đã xuống cấp trầm trọng, có nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào.
Nhiều hạng mục xuống cấp, tạm bợ
Theo quan sát của chúng tôi, hiện nay, trong đình có nhiều bức tường bị nứt, bong tróc, ẩm mốc dưới chân; nền đình nhiều chỗ sụt lún; các linh vật trên mái bị gãy, vỡ; hoa văn, họa tiết trang trí đã mờ; hoành phi, vì kèo, đòn tay… bị mối mọt; mái ngói bị dột, vỡ; trụ đỡ mục nát, xiêu vẹo. Tất cả các khu vực như: Tiền hiền, đình, lăng Ông Nam Hải, nhà các bác, nhà bếp, nhà đông, miếu Bà, miếu Ông Hổ, bia di tích… đều bị xuống cấp. Ngay cả Nghi môn đã sửa chữa cũng xuất hiện nhiều vết nứt; nhà bếp được cơi nới tạm bợ. Bên cạnh đó, theo thời gian, các nhà dân xung quanh đã nâng cao nền nên nền đình bị thấp hơn nhiều; mỗi khi mưa lớn, đình lại bị ngập lụt nặng, các hạng mục càng nhanh xuống cấp. Ông Trần Văn Mạnh – thành viên Ban Quản lý đình Trường Đông cho biết, từ khi đình xuống cấp nặng, UBND phường phải bố trí biển cảnh báo nguy hiểm tại nhiều khu vực và căng dây cấm người dân vào để tránh nguy cơ tai nạn.
 |
| Ông Hồ Văn Mừng kiểm tra thực tế đình Trường Đông. |
Bà Nguyễn Thị Em (66 tuổi, tổ 2 Trường Đông) cho biết: “Người dân quanh đây, nhất là ngư dân rất mong đình sớm được tu bổ”. Theo ông Lương Văn Xáy – Trưởng Ban Quản lý đình, hàng năm, đình tổ chức 3 lễ chính là lễ cầu ngư rước Ông Nam Hải, lễ giỗ Ông Nam Hải và lễ cầu quốc thái dân an. Đình đã qua 3 lần tu bổ vào các năm 1918, 1959 và 2009. Từ năm 2019 đến nay, đình bắt đầu xuống cấp nhanh, có nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào. Đầu năm nay, đình tổ chức lễ cầu ngư rước Ông Nam Hải nhưng chỉ cho người dân hành lễ ngoài sân đình để bảo đảm an toàn. Đình Trường Đông có ý nghĩa quan trọng trong đời sống tinh thần, tín ngưỡng của người dân địa phương. Ban Quản lý đình mong cơ quan chức năng quan tâm cấp kinh phí sửa chữa, tu bổ đình để có thể bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của di tích.
 |
| Nhiều khu vực của đình phải căng dây, bố trí biển báo cấm vào. |
Khẩn trương đề xuất
Ngày 16-6, ông Hồ Văn Mừng – Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy Nha Trang cùng một số sở, ngành, phòng, ban đi kiểm tra thực tế đình Trường Đông. Ông Nguyễn Công Danh – Chủ tịch UBND phường Vĩnh Trường cho biết, đình đã nhiều lần được sửa chữa, gia cố, nhưng hiện nay xuống cấp trầm trọng, phần mái của một số công trình có nguy cơ sụp hoàn toàn, cần được tu bổ tổng thể. Ngày 24-12-2021, HĐND TP. Nha Trang đã có Nghị quyết số 168 về kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2021 – 2025, trong đó có cải tạo, sửa chữa đình Trường Đông với tổng mức đầu tư 13 tỷ đồng (ngân sách tỉnh 2,5 tỷ đồng, ngân sách thành phố 10,5 tỷ đồng). Hiện nay, thành phố đã bố trí được khoản kinh phí này, chỉ còn 2,5 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh chưa được bố trí. UBND phường rất mong các cơ quan cấp trên quan tâm sớm phê duyệt chủ trương đầu tư cải tạo, sửa chữa đình.
 |
| Ông Trần Văn Mạnh chỉ những hạng mục bị xuống cấp của đình. |
Ông Hồ Văn Mừng chỉ đạo, UBND phường Vĩnh Trường chủ trì, phối hợp với Phòng Tài chính – Kế hoạch khẩn trương tham mưu Thành ủy có văn bản gửi UBND tỉnh để làm cơ sở xem xét, trình HĐND tỉnh đề nghị quan tâm phê duyệt chủ trương đầu tư cải tạo, sửa chữa di tích đình Trường Đông vào kỳ họp HĐND tỉnh gần nhất; đồng thời phải chủ động chuẩn bị hồ sơ đảm bảo đúng quy định. Trong thời gian chưa được sửa chữa, UBND phường Vĩnh Trường, Ban Quản lý đình Trường Đông phối hợp tạm thời gia cố, chằng buộc các hạng mục xuống cấp nặng để hạn chế nguy cơ mất an toàn; giữ gìn, bảo quản tốt các sắc phong.
Đình Trường Đông có tổng diện tích hơn 1.000m2, được xây dựng năm 1853, gồm nhiều hạng mục như: Nghi môn, đình, lăng, miếu, miếu Tiền hiền, Miếu Thiên y…; thờ Thành hoàng làng và phối thờ Ông Nam Hải, Ngũ hành, Tiền hiền, Hậu hiền… Di tích được trang trí, chạm khắc hoa văn, linh vật… tinh tế; hệ thống kiến trúc gỗ còn khá nguyên vẹn. Đặc biệt, đình có lưu giữ 9 đạo sắc phong do các vua triều Nguyễn ban tặng. Đình được UBND tỉnh xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh năm 2010.
TIỂU MAI
