Dính líu bê bối tài chính Evergrande, một “đại gia sừng sỏ” ngành kiểm toán Mỹ nhận án phạt kỷ lục tại Trung Quốc

PwC Zhong Tian cũng là đơn vị kiếm được nhiều tiền nhất trong số các công ty kiểm toán tại Trung Quốc đại lục, với doanh thu 7,9 tỷ NDT (khoảng 1,1 tỷ USD) vào năm 2022. (Nguồn: Bloomberg)

Đây là hình phạt khắc nghiệt nhất mà Trung Quốc từng áp dụng đối với một công ty kiểm toán cho thời điểm hiện tại và là một phần trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm thắt chặt các quy định về tài chính nhằm cải thiện tính toàn vẹn của thị trường, theo các chuyên gia phân tích.

PwC Zhong Tian cũng là đơn vị kiếm được nhiều tiền nhất trong số các công ty kiểm toán tại Trung Quốc đại lục, với doanh thu 7,9 tỷ NDT (khoảng 1,1 tỷ USD) vào năm 2022. Cùng năm đó, PwC Zhong Tian đã kiểm toán khoảng 400 công ty có cổ phiếu niêm yết tại Thượng Hải, Thâm Quyến, Hong Kong (Trung Quốc) hoặc New York.

Theo thông cáo được đăng trên trang web của Bộ Tài chính Trung Quốc ngày 13/9, PwC Zhong Tian đã không đánh giá được tình hình tài chính thực sự và những số liệu kế toán sai lệch của Evergrande từ năm 2018 đến năm 2020.

Từ đó, Bộ Tài chính nước này đã phạt PwC Zhong Tian 325 triệu NDT vì những sai sót của công ty này trong năm 2019 và 2020 – gấp 10 lần doanh thu của công ty và phạt 116 triệu NDT vì công tác kiểm toán sai sót trong năm 2018 – gấp 5 lần doanh thu.

PwC Zhong Tian là công ty được đăng ký tại Thượng Hải và là một phần của mạng lưới toàn cầu của PwC. Đơn vị này đã cung cấp dịch vụ kiểm toán cho Tập đoàn Evergrande trong hơn một thập kỷ cho đến khi chấm dứt hợp tác vào tháng 1/2023 do những bất đồng liên quan đến vấn đề kiểm toán.

Ủy ban Quản lý chứng khoán Trung Quốc cho biết vào tháng 3/2024, công ty con của Evergrande, Hengda Real Estate, đã thổi phồng doanh thu thêm 564 tỷ NDT trong giai đoạn 2019-2020 và lợi nhuận lên 92 tỷ NDT trong những năm sau đó dẫn đến “cú ngã ngựa” của Tập đoàn bất động sản hàng đầu Trung Quốc.

Cơ quan này cũng đã đình chỉ hoạt động của PwC Zhong Tian trong 6 tháng và thu hồi giấy phép đăng ký chi nhánh của công ty tại Quảng Châu, nơi đặt trụ sở của China Evergrande. Đồng thời, thu hồi giấy phép đăng ký của 4 công ty kiểm toán đã ký sổ sách cho China Evergrande; cảnh cáo và phạt 7 công ty khác đã tham gia vào quá trình kiểm toán.

PwC đã cho sa thải 6 đối tác và 5 nhân viên trực tiếp tham gia vào công việc kiểm toán. “Công việc do nhóm kiểm toán Hengda của PwC Zhong Tian thực hiện không đạt kỳ vọng cao của chúng tôi và hoàn toàn không thể chấp nhận được”, Mohamed Kande, Chủ tịch toàn cầu của PwC, cho biết trong một tuyên bố.

Ông Kande cho biết, PwC đã thực hiện một kế hoạch khắc phục để “xây dựng một công ty PwC tại Trung Quốc mạnh mẽ hơn cho tương lai”.

“Trung Quốc vẫn là một phần quan trọng của mạng lưới PwC và tôi vẫn tin tưởng vào các đối tác và nhân viên của Tập đoàn tại đây khi chúng tôi cùng nhau xây dựng lại niềm tin với các bên liên quan”, ông nói thêm.

Giới quan sát cho rằng, các hình phạt áp dụng cho PwC nghiêm khắc hơn so với các hình phạt áp dụng cho Deloitte Hua Yong – công ty từng bị phạt 212 triệu NDT vào tháng 3 năm ngoái và bị cấm hoạt động tại chi nhánh Bắc Kinh trong 3 tháng do các lỗi kiểm toán liên quan đến công ty quản lý nợ xấu China Huarong Asset Management vào năm 2014 và 2019.

Một nguồn tin cho biết, PwC Zhong Tian đã thông báo tới khách hàng của công ty về hình phạt sắp tới từ tháng trước.

Edmund Wong, một chuyên gia trong ngành nhận định: “Bắc Kinh muốn gửi một thông điệp mạnh mẽ để cảnh báo các công ty kiểm toán trong vai trò người gác cổng để duy trì chất lượng công bố thông tin của các công ty niêm yết”.

Ông nói thêm, khoản tiền phạt nặng và lệnh cấm hoạt động đối với PwC cũng như khoản phạt đối với Deloitte năm ngoái cho thấy các cơ quan quản lý muốn duy trì một hệ thống tiêu chuẩn kiểm toán chất lượng cao.

Tháng 1/2024, Tòa án tối cao tại Hong Kong (Trung Quốc) buộc Evergrande phải thanh lý tài sản để trả khoản nợ khổng lồ 300 tỷ USD sau khi một số chủ nợ hết kiên nhẫn do quá trình tái cấu trúc nợ của công ty không có tiến triển.

Bộ Tài chính Trung Quốc còn cho hay sẽ tiếp tục hỗ trợ cuộc điều tra của cơ quan quản lý Hong Kong đối với đơn vị PwC tại đặc khu hành chính này liên quan công tác kiểm toán của Evergrande bên ngoài Trung Quốc đại lục.

Hội đồng Báo cáo Tài chính và Kế toán Hong Kong (AFRC) đã bắt đầu một cuộc điều tra riêng về công tác kiểm toán của PwC liên quan đến tài khoản năm 2020 của Evergrande vào tháng 10/2021. Cuộc điều tra “đang được tiến hành”, AFRC cho biết trong một tuyên bố.