Định hướng phát triển không gian, kiến tạo môi trường sống bền vững, thúc đẩy kinh tế – xã hội

Toàn cảnh phiên họp

“Nút thắt” về khái niệm và quy hoạch không gian

Ngay từ đầu phiên thảo luận, vấn đề khái niệm về đô thị và nông thôn đã trở thành tâm điểm tranh luận. Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn Bắc Giang) thẳng thắn chỉ ra rằng, khái niệm này trong dự thảo Luật còn chưa rõ ràng, thiếu tính cụ thể, gây khó khăn trong việc áp dụng vào thực tiễn.

Theo đại biểu Lan: “Dự thảo Luật nên bổ sung các tiêu chí định lượng rõ ràng về quy mô dân số, mật độ dân số, tỷ lệ lao động phi nông nghiệp, cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội… để phân biệt đô thị và nông thôn. Việc này không chỉ giúp phân loại đô thị, nông thôn chính xác mà còn là cơ sở để ban hành các chính sách phát triển phù hợp”.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Văn Bình (Đoàn TP. Hồ Chí Minh) đề cập đến sự thiếu vắng quy định về khu vực nội thành, nội thị. Đại biểu Bình phân tích: “Khu vực nội thành, nội thị là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa của đô thị, có vai trò đặc biệt quan trọng. Việc thiếu quy định rõ ràng về khu vực này sẽ dẫn đến tình trạng phát triển thiếu đồng bộ, manh mún, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý và khai thác tài nguyên”.

Theo quan điểm đó, đại biểu Bình kiến nghị cần xác định rõ phạm vi, ranh giới, chức năng của khu vực nội thành, nội thị, đảm bảo tính kết nối với các khu vực khác trong đô thị.

Một vấn đề “nóng” khác được các đại biểu quan tâm là quy hoạch không gian ngầm. Đại biểu Phạm Văn Minh (Đoàn Hà Nội) nhấn mạnh: “Đối với các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, không gian ngầm là nguồn lực quý giá để phát triển hạ tầng kỹ thuật, giao thông, dịch vụ… Quy hoạch không gian ngầm khoa học sẽ giúp giảm tải cho không gian trên mặt đất, giải quyết ùn tắc giao thông, cải thiện môi trường sống”.

Đại biểu Minh dẫn chứng kinh nghiệm của các nước phát triển như Nhật Bản, Singapore trong việc khai thác không gian ngầm để làm đường giao thông, trung tâm thương mại, bãi đậu xe… và cho rằng Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm này.

Lấy ý kiến người dân: Tránh hình thức

Vấn đề lấy ý kiến cộng đồng dân cư trong quy hoạch cũng nhận được nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết. Đại biểu Lê Thị Hoa (Đoàn Nghệ An) chia sẻ: “Thực tiễn cho thấy, nhiều dự án quy hoạch không phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng của người dân dẫn đến khó khăn trong quá trình triển khai, thậm chí gây bức xúc trong xã hội”.

Đại biểu Hoa đề nghị luật hóa quy định về lấy ý kiến cộng đồng dân cư, đảm bảo tính công khai, minh bạch, đồng thời xây dựng cơ chế giám sát chặt chẽ để tránh tình trạng lấy ý kiến cho có, hình thức.

Đại biểu Nguyễn Văn Hùng (Đoàn Thừa Thiên Huế) thì bày tỏ lo ngại về tính thống nhất, đồng bộ của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn với các luật khác. Đại biểu Hùng phân tích: “Hiện nay, có nhiều luật liên quan đến quy hoạch như Luật Xây dựng, Luật Đất đai, Luật Bảo vệ môi trường… Nếu Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn không có sự liên kết chặt chẽ với các luật này sẽ dẫn đến chồng chéo, mâu thuẫn, gây khó khăn cho việc áp dụng”. Đại biểu Hùng đề nghị cần rà soát, điều chỉnh các quy định để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.

Phân cấp, phân quyền và nguồn lực: “Chìa khóa” thành công

Nhiều đại biểu Quốc hội đã tập trung thảo luận về vấn đề phân cấp, phân quyền trong quy hoạch. Đại biểu Hoàng Thị Thu (Đoàn Quảng Ninh) nhấn mạnh: “Phân cấp, phân quyền rõ ràng là yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về quy hoạch”. Đại biểu Thu đề nghị phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của chính quyền các cấp, các ngành trong việc lập, thẩm định, phê duyệt và tổ chức thực hiện quy hoạch.

Nguồn lực cho công tác quy hoạch cũng là một nội dung được các đại biểu quan tâm. Đại biểu Đỗ Văn Nam (Đoàn Hải Phòng) cho rằng: “Để công tác quy hoạch đạt hiệu quả cao, cần đảm bảo nguồn lực đầy đủ, kịp thời, bao gồm cả nguồn lực tài chính và nguồn nhân lực”. Đại biểu Nam đề nghị có cơ chế huy động nguồn lực từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm ngân sách nhà nước, vốn đầu tư của doanh nghiệp, vốn ODA… đồng thời đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực quy hoạch.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị giải trình ý kiến các đại biểu

Nhiều nội dung quan trọng được giải trình, làm rõ

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã gửi lời cảm ơn đến các đại biểu Quốc hội vì những ý kiến đóng góp tâm huyết, trách nhiệm. Nhấn mạnh tầm quan trọng của dự án luật này, ông Nghị khẳng định đây là dự án luật có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, tác động trực tiếp và sâu rộng đến quá trình triển khai các dự án đầu tư xây dựng của cả doanh nghiệp và người dân.

Dự án Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn có mối quan hệ mật thiết với nhiều quy định của các luật khác, đặc biệt là Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đất đai. Do đó, trong quá trình soạn thảo, cơ quan chủ trì đã rất thận trọng, nghiêm túc rà soát để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành, đồng thời bảo đảm tính khả thi trong quá trình triển khai thực tế.

Trong phiên thảo luận, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đã trực tiếp giải trình, làm rõ nhiều vấn đề được các đại biểu Quốc hội quan tâm.

Về mối quan hệ giữa các quy hoạch, ông cho biết: Dự thảo luật đã quy định rõ ràng mối quan hệ giữa quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, cũng như mối quan hệ giữa quy hoạch đô thị và nông thôn với quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh.

Về phạm vi lập quy hoạch, phạm vi lập quy hoạch đô thị và nông thôn được xác định theo phạm vi lãnh thổ, đảm bảo tính đồng bộ, gắn kết giữa không gian đô thị và nông thôn. Dự thảo luật sẽ được tiếp tục chỉnh lý để làm rõ hơn phạm vi lập quy hoạch đối với từng loại quy hoạch.

Về giải thích từ ngữ, Bộ trưởng cho biết các khái niệm như “nội thành”, “nội thị” không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật này mà sẽ được quy định cụ thể trong Luật Quản lý phát triển đô thị.

Về loại đô thị, việc phân loại đô thị sẽ được cụ thể hóa trong Luật Quản lý phát triển đô thị.

Về quy hoạch không gian ngầm, đây cũng là nội dung sẽ được quy định chi tiết trong Luật Quản lý phát triển đô thị.

Về giải quyết mâu thuẫn trong quy hoạch, dự thảo Luật đã quy định rõ ràng trình tự, thủ tục xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch đô thị và nông thôn, cũng như giữa quy hoạch đô thị và nông thôn với các quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành…

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, trong phiên thảo luận, đã có 22 đại biểu phát biểu, 1 đại biểu tranh luận. Các đại biểu Quốc hội cơ bản thống nhất với nhiều nội dung của dự thảo luật, đồng thời đóng góp nhiều ý kiến cụ thể, xác đáng để hoàn thiện dự thảo luật.

Một số vấn đề được các đại biểu quan tâm, đề xuất bao gồm: Phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của luật; Giải thích từ ngữ; Thời hạn và thời kỳ quy hoạch; Tính thống nhất, đồng bộ với các luật khác; Mối quan hệ giữa các loại quy hoạch; Nguyên tắc lập đồng thời các quy hoạch chung; Xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch; Tổ chức lấy ý kiến cộng đồng; Sử dụng nguồn lực cho công tác quy hoạch.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải khẳng định Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiếp thu, nghiên cứu đầy đủ các ý kiến đóng góp của các đại biểu để hoàn thiện dự án luật trước khi trình Quốc hội xem xét thông qua.