Điều gì ảnh hưởng đến chỉ số mỡ máu?

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, cholesterol cao là yếu tố nguy cơ chính gây đau tim. Xét nghiệm mỡ máu để đo lượng cholesterol, chất béo trung tính có trong máu, từ đó phát hiện sớm bệnh liên quan đến tim mạch và điều chỉnh phù hợp.

Nồng độ mỡ máu toàn phần bình thường nếu chỉ số cholesterol LDL < 100 mg/dL, HDL 40-60 mg/dL (càng cao càng tốt), chất béo trung tính triglyceride < 150 mg/dL, tổng cholesterol toàn phần < 200 mg/dL.

Dưới đây là một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến chỉ số mỡ máu.

Chế độ ăn

Gan sản xuất phần lớn lượng cholesterol trong cơ thể. Cholesterol có trong thực phẩm như trứng, phô mai, các loại nội tạng… ít tác động đến sức khỏe tổng thể nhưng vẫn làm tăng mức cholesterol tạm thời. Lượng cholesterol thường tăng cao sau khi ăn. Do đó, người được xét nghiệm cholesterol thường được yêu cầu nhịn ăn từ 9 đến 12 giờ trước khi thực hiện.

‌Hút thuốc

Theo CDC Mỹ, hút thuốc lá làm tăng tích tụ mảng bám, giảm mức cholesterol có lợi (HDL). Thuốc lá cũng có thể gây tổn thương mạch máu, tăng nguy cơ đông máu, dẫn đến đau tim, đột quỵ.

Rượu‌

Cơ thể phân hủy rượu ở hệ tiêu hóa, sau đó gan tổng hợp thành cholesterol và chất béo trung tính. Uống rượu có thể làm thay đổi chỉ số mỡ máu. Nên kiêng rượu trong 24 giờ trước khi xét nghiệm cholesterol.

Cân nặng

Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, béo phì là yếu tố nguy cơ gây ra cholesterol cao. Duy trì cân nặng phù hợp giúp cải thiện kết quả kiểm tra cholesterol. Tập thể dục, ăn nhiều trái cây, kiểm soát lượng calo, cân nặng góp phần giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ.

Bệnh lý

Một số bệnh về thận, gan, tuyến giáp có thể ảnh hưởng đáng kể đến mức cholesterol. Tình trạng viêm nhiễm, nhiễm trùng mạn tính như viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ, vảy nến cũng tác động đến xét nghiệm mỡ máu.

Thuốc

Kết quả xét nghiệm có thể không chính xác khi uống thuốc an thần, ngừa thai, thuốc chẹn bêta giao cảm, steroid tăng chuyển hóa, thuốc lợi tiểu. Người bệnh nên trao đổi với bác sĩ về loại thuốc đang dùng trước khi kiểm tra chỉ số mỡ máu.

Di truyền

Chỉ số xét nghiệm cholesterol cao hơn ở người có sức khỏe tốt, tập thể dục thường xuyên, không dùng thuốc, ăn uống lành mạnh, kiểm soát căng thẳng.

Người có chỉ số mỡ máu nằm ngoài phạm vi bình thường có nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ, xơ vữa động mạch cao hơn. Bác sĩ xem xét thêm các yếu tố khác như tiền sử gia đình, cân nặng, tập thể dục để xác định nguy cơ. Trong một số trường hợp, kết quả xét nghiệm sai do nhịn ăn không đúng cách, dùng thuốc và nhiều yếu tố khác.

Bảo Bảo (Theo Livestrong, Very Well Health)