Hiện nay, tỉnh đã quy hoạch vùng và hình thành không gian du lịch 3 vùng, bao gồm: Không gian du lịch đồi núi thấp gắn với sản phẩm du lịch thương mại, du lịch nông nghiệp, đặc biệt là sản phẩm du lịch văn hóa, sinh thái và tâm linh; không gian du lịch đồi núi đá phía bắc, vùng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn; không gian du lịch đồi núi đất phía tây gắn với Di tích danh thắng quốc gia ruộng bậc thang Hoàng Su Phì.
Trên cơ sở quy hoạch không gian du lịch 3 vùng trọng điểm, Hà Giang đặc biệt quan tâm đến việc phát triển các loại hình du lịch bảo đảm tính chuyên nghiệp và bền vững; có loại hình du lịch khai thác quanh năm, nhưng cũng có loại hình khai thác theo mùa.
Hiện nay, tỉnh có hơn 100 điểm du lịch được đầu tư và nâng cao chất lượng dịch vụ. Nổi bật trong số các sản phẩm, các điểm du lịch đang được khai thác một cách hiệu quả, bền vững, đem lại nguồn thu lớn cho người dân đó là các làng văn hóa du lịch cộng đồng. Tỉnh hiện có 40 làng văn hóa du lịch, nhiều làng được công nhận làng văn hóa du lịch đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao đến 4 sao.
Một số làng văn hóa du lịch đã nhận được các danh hiệu lớn như Làng Văn hóa du lịch cộng đồng thôn Nặm Đăm, xã Quản Bạ, huyện Quản Bạ nhận giải thưởng ASEAN về lĩnh vực du lịch cộng đồng năm 2023; Khu nghỉ dưỡng H’Mông Village đạt giải thưởng khách sạn xanh ASEAN.
Bà Triệu Thị Tình, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Giang cho biết: Để từng bước đưa du lịch cộng đồng trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng, tỉnh chú trọng gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống với phương châm “lấy văn hóa truyền thống để phát triển du lịch, lấy du lịch để gìn giữ văn hóa truyền thống”. Bên cạnh đó, tỉnh cũng nâng cao chất lượng dịch vụ, đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ cho các điểm du lịch cộng đồng; đồng thời, tích cực triển khai đề án hỗ trợ người dân và phát triển làng du lịch cộng đồng để hình thành chuỗi liên kết trong phát triển du lịch.
Hà Giang cũng chú trọng phát triển du lịch dựa trên giá trị di sản và phát triển sản phẩm du lịch văn hóa. Tỉnh có 22 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; 61 di tích, danh thắng được xếp hạng, trong đó, 31 di tích, danh thắng cấp quốc gia, 30 di tích, danh thắng cấp tỉnh.
Ngoài ra, tỉnh quan tâm bảo tồn, phát huy giá trị các di vật, cổ vật đã được công nhận. Tỉnh cũng duy trì, tổ chức thường niên gần 40 lễ hội quy mô và có khả năng thu hút du lịch như: Lễ hội hoa Tam giác mạch; tuần văn hóa di sản ruộng bậc thang Hoàng Su Phì; Festival khèn H’Mông.
Các sản phẩm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, du lịch nông nghiệp cũng đang được hình thành và đưa vào khai thác. Hà Giang cũng đã thúc đẩy khảo sát các tuyến du lịch mới, tổ chức các hoạt động du lịch thể thao, mạo hiểm như: Đua xe mô-tô, ô-tô địa hình; chèo thuyền Kayak, thuyền ván đứng (SUP); đi bộ chinh phục vách đá trắng; giải Marathon quốc tế chạy trên con đường Hạnh Phúc; bay dù lượn.
Nhờ đa dạng hóa các sản phẩm du lịch cộng với các hoạt động tuyên truyền, quảng bá nên trong những năm gần đây, Hà Giang thành điểm đến hấp dẫn du khách. Năm 2023, ước tổng lượng khách du lịch đạt 3 triệu người. Hà Giang cũng được nhiều tổ chức, tạp chí uy tín bình chọn là điểm đến hấp dẫn, mới đây nhất, Tổ chức World Travel Awards 2023 (WTA) đã vinh danh, trao giải thưởng “Hà Giang điểm đến du lịch mới nổi hàng đầu châu Á” năm 2023.
Tuy nhiên, Hà Giang hiện vẫn còn hạn chế trong việc định hình các mục tiêu, mô hình, nhiệm vụ cụ thể trong phát triển, đo lường tính bền vững của hoạt động du lịch. Việc hỗ trợ, huy động sự tham gia của các doanh nghiệp vào các hoạt động hợp tác phát triển du lịch, tham gia vào công tác quản lý điểm đến còn nhiều hạn chế.
Do đó, từ năm 2023, Dự án Thụy Sĩ vì sự phát triển bền vững tại Việt Nam (ST4SD) lựa chọn Hà Giang là một trong những tỉnh được hỗ trợ công tác xây dựng kế hoạch hành động cụ thể thúc đẩy du lịch phát triển bền vững.
Dự án ST4SD được chia thành 3 hợp phần gồm: Các kế hoạch, quy hoạch tổng thể và các chính sách, quyết định thực thi nhằm đẩy mạnh sự phát triển bền vững của du lịch; thiết lập, củng cố các cơ chế đào tạo để thúc đẩy cung cấp các dịch vụ đào tạo và phát triển các kỹ năng, chuyên môn trong lĩnh vực khách sạn; các điểm đến, doanh nghiệp du lịch trở nên bền vững hơn trong triển khai các hoạt động và đầu tư.
Dự án sẽ triển khai một số hoạt động hỗ trợ hình thành mô hình đối thoại công-tư trong phát triển du lịch bền vững thông qua xây dựng bộ chỉ số, tiêu chuẩn phù hợp; hỗ trợ xây dựng khung chương trình chứng nhận, đề xuất các hoạt động phù hợp, mang lại lợi ích cho khách du lịch, doanh nghiệp và toàn ngành du lịch.
Để đạt được các mục tiêu quan trọng đó, dự án tập trung hỗ trợ triển khai thực hiện hiệu quả các chiến lược, quy hoạch hệ thống, các chính sách và quản lý, hoàn thiện các cơ chế đào tạo du lịch.
Đặc biệt, khi thực hiện tại địa phương đang phát triển du lịch như Hà Giang, dự án sẽ tăng cường, củng cố các tiêu chí và đo lường về tính bền vững, đồng thời, quảng bá các sản phẩm mới. Dự án hỗ trợ hoàn thiện các cơ chế đào tạo du lịch, trên cơ sở đó, thúc đẩy hợp tác cung cấp dịch vụ đào tạo chất lượng cao trong quản trị du lịch, khách sạn.
Với nhiều giải pháp thiết thực, Dự án T4SD sẽ góp phần tạo ra những bước phát triển bền vững cho du lịch Hà Giang trong giai đoạn mới.
