Quy hoạch xây dựng còn nhiều vướng mắc

Hiện nay trên địa bàn tỉnh Điện Biên có 7 đô thị. Trong giai đoạn từ năm 2015 – 2023, UBND các cấp đã thực hiện phê duyệt 76 đồ án quy hoạch xây dựng, trong đó có 24 đồ án điều chỉnh; 2 đồ án quy hoạch phân khu đô thị; 31 đồ án quy hoạch chi tiết đô thị; 19 đồ án quy hoạch xây dựng nông thôn mới. Nhờ đẩy mạnh công tác lập quy hoạch xây dựng, quan tâm đầu tư hạ tầng các khu dân cư, khu đô thị mới nên đến nay bộ mặt đô thị và nông thôn của tỉnh đã có những đổi thay đáng kể.

Tuy nhiên, Điện Biên là tỉnh miền núi, địa hình chia cắt mạnh, ít thuận lợi cho việc quy hoạch và xây dựng phát triển đô thị, nông thôn. Mặt khác, là tỉnh nghèo, nguồn kinh phí cho công tác lập, quản lý quy hoạch xây dựng và đầu tư xây dựng rất hạn chế; các công trình xây dựng khối lượng đào đắp lớn để cải tạo mặt bằng gây ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường tự nhiên. Trong khi đó, công tác quy hoạch xây dựng là lĩnh vực khó, đòi hỏi tổng hợp chuyên sâu, nhiều ngành, nhiều lĩnh vực.

Bên cạnh đó, công tác quy hoạch, phát triển không gian, xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội còn chậm, chưa hoàn thiện; các chỉ tiêu về phát triển cơ sở hạ tầng và kiến trúc cảnh quan đô thị chưa đảm bảo. Công tác quản lý, phát triển đô thị, bảo vệ môi trường được tăng cường nhưng chưa theo kịp, đáp ứng được yêu cầu xu hướng phát triển; tỷ lệ phủ kín quy hoạch đô thị còn thấp.

Nguồn lực dành cho công tác cải tạo chỉnh trang, đầu tư, phát triển các chỉ tiêu cơ bản về hạ tầng kinh tế – kỹ thuật – xã hội, khắc phục các vấn đề năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu, ngập lụt, sạt lở còn hạn chế. Trong giai đoạn 2015 – 2023 tổng giá trị các nguồn vốn đầu tư cho công tác quy hoạch xây dựng là hơn 55,1 tỷ đồng.

Từ những lý do đó dẫn đến sản phẩm quy hoạch xây dựng trên địa bàn tỉnh những năm qua còn hạn chế. Đơn cử trong việc tổ chức, triển khai thực hiện quy hoạch xây dựng. Qua kiểm tra việc tổ chức thẩm định hồ sơ, cấp giấy phép quy hoạch cho thấy, tại một số sở ngành, địa phương không tổ chức lấy ý kiến các đơn vị liên quan; không có báo cáo về pháp nhân và năng lực tài chính để triển khai dự án theo quy định. Thời gian, nội dung công bố công khai quy hoạch còn chậm; chưa công khai quy định quản lý theo đồ án quy hoạch đô thị, thiết kế đô thị được ban hành.

Bên cạnh đó, việc chấp hành pháp luật trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch xây dựng tại một số đồ án quy hoạch còn bất cập. Tiêu biểu như: Đồ án điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 khu trung tâm huyện lỵ Pú Tỉu, huyện Điện Biên chưa đảm bảo; việc lập nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chi tiết chưa đầy đủ một số nội dung các phụ lục kèm theo thuyết minh (các giải trình, giải thích, luận cứ bổ sung cho thuyết minh, các số liệu tính toán). Phụ lục đính kèm văn bản pháp lý liên quan; quy mô dân số dự kiến trong đồ án quy hoạch chi tiết không có thuyết minh, tính toán đầy đủ. Việc cắm mốc chỉ giới xây dựng và các mốc giới quy định khác ngoài thực địa vẫn còn nhiều hạn chế.

Đối với việc công bố công khai quy hoạch theo quy định, chủ đầu tư chưa đôn đốc các cơ quan, đơn vị có thẩm quyền thực hiện công khai, như: Đồ án điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Khu trung tâm hiện hữu TP. Điện Biên Phủ đoạn từ Đồi E đến cầu Trắng; đồ án quy hoạch điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Khu trung tâm hành chính, chính trị thuộc khu đô thị mới phía Đông TP. Điện Biên Phủ.

Bên cạnh đó, một số quy định pháp luật về quy hoạch và quy hoạch xây dựng chưa rõ ràng, cụ thể, thống nhất; một số nội dung còn nặng tính hình thức, chưa coi trọng sự tham gia của cộng đồng dân cư, sự phản biện của các tổ chức chính trị xã hội nghề nghiệp nhằm đảm bảo tính khả thi của quy hoạch. Từ đó dẫn đến quá trình tổ chức triển khai thực hiện còn nhiều lúng túng, vướng mắc.

Một số nội dung trong việc lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch chưa đảm bảo quy định như: Thời gian phê duyệt nhiệm vụ và thời gian lập đồ án quy hoạch còn chậm, lập quy hoạch ngoài ranh giới; không đúng tỷ lệ bản vẽ, bản vẽ không thống nhất; không thành lập hội đồng thẩm định quy hoạch, không có ý kiến của cộng đồng dân cư về nhiệm vụ quy hoạch đô thị; lập điều chỉnh quy hoạch chưa đủ hồ sơ thể hiện theo quy định; yêu cầu về hồ sơ sản phẩm quy hoạch thiếu thành phần bản vẽ.

Nhằm khắc phục những hạn chế, đáp ứng yêu cầu xây dựng, phát triển đô thị, nông thôn và đẩy mạnh thu hút đầu tư, UBND tỉnh chỉ đạo các cấp, ngành chức năng nâng cao chất lượng lập và quản lý quy hoạch xây dựng; kịp thời công bố, công khai quy hoạch. Tập trung triển khai các đồ án quy hoạch chi tiết làm cơ sở quản lý kiến trúc đô thị và lập dự án đầu tư xây dựng; quản lý chặt chẽ kiến trúc công trình về cả hình thức, quy mô, vật liệu, thẩm định thiết kế cơ sở, thiết kế thi công, giấy phép quy hoạch và giấy phép xây dựng.