“Đã hơn một lần chinh phục cột mốc số 0 ngã ba biên giới tại A Pa Chải, kể từ những ngày còn khó khăn phải đi bộ xuyên rừng già, đến đồi cỏ tranh, cả đi lẫn về mất đẫy một ngày. Cho đến hôm nay việc di chuyển đã thuận tiện hơn rất nhiều, xe máy đã di chuyển đến được chân dốc, chỉ còn leo 570 bậc là chinh phục được cột mốc linh thiêng. Nhưng mỗi lần chinh phục cột mốc số 0 ngã ba biên giới nơi cực Tây Tổ quốc, tôi lại có một cảm giác háo hức đến lạ thường!” – đó là chia sẻ của anh Nguyễn Thành, du khách đến từ Hà Nội.
Sau gần 7 giờ ngồi ô tô vượt qua những cung đường đèo, khúc cua tay áo như kích thích du khách, nhất là đối với “dân phượt”, chúng tôi có mặt tại Đồn Biên phòng A Pa Chải. Tiếp chúng tôi Trung tá Đoàn Thanh Tuấn, Chính trị viên Đồn Biên phòng A Pa Chải cho biết: Cột mốc số 0 nằm trên đỉnh núi Khoang La San (xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé) ở độ cao 1.866,23m so với mực nước biển. Nơi được mệnh danh “một tiếng gà gáy cả ba nước cùng nghe” (Việt Nam – Lào – Trung Quốc). Xã Sín Thầu có 366 hộ, 1.511 khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Hà Nhì (chiếm 92% dân số). Văn hóa của người Hà Nhì rất phong phú, đậm bản sắc, ít chịu sự ảnh hưởng, giao thoa từ văn hóa các dân tộc khác. Được thể hiện rõ nét trong đời sống văn hóa tinh thần, các dịp lễ hội và văn hóa ẩm thực. Đến với A Pa Chải, du khách không chỉ được trải nghiệm, chinh phục đường lên cột mốc số 0 hùng vĩ nơi cực Tây Tổ quốc mà còn được tìm hiểu về đời sống, văn hóa của người Hà Nhì.
Người Hà Nhì có các lễ hội chính trong năm như: Lễ tết tháng 2 (Gạ ma thú); Lễ cầu mưa; Lễ cúng rừng, tết Hồ Sự Chà (Tết cơm mới) hay Khụ Sự Chà – Tết Cổ truyền của dân tộc Hà Nhì… Với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ độc đáo mô phỏng đời sống lao động, sản xuất, sinh hoạt hằng ngày. Một số điệu múa tiêu biểu như: Múa trống (hừ từ mí xá cự), múa sản xuất (ú chà khộ tố mí xà cự), múa nón (lù hu mí xá cự), múa xòe (cá nhi nhi), múa ngày đẹp (á mì sư).
Bên cạnh đó, văn hóa ẩm thực của đồng bào Hà Nhì rất đặc sắc, được thể hiện công phu, tỉ mỉ qua các món ăn truyền thống như: Thịt lợn nướng, thịt trâu nướng, cá suối, cháo gà, xôi tím, xôi vàng…
Nổi bật trong đó phải kể đến món “Gò pạ gò ché” – món dưa chua khô, được coi như “linh hồn” không thể thiếu trong mỗi mâm cơm của người Hà Nhì. Món dưa chua khô được người Hà Nhì chế biến chủ yếu từ rau cải. Do điều kiện thời tiết, tập tục sinh hoạt thường xuyên phải đi rừng, lên nương làm việc nên đây là món ăn được người Hà Nhì sử dụng nhiều nhất, vì có thể để được rất lâu, dễ bảo quản không sợ hỏng do thời tiết. Món dưa chua khô ngoài ăn kèm với cơm, còn được chế biến thành nhiều món khác. Ví dụ như dưa xào thịt gà, lợn, dưa nấu cá suối…
Chị Nguyễn Thị Thanh Hằng, du khách đến từ Hà Nội, chinh phục cột mốc số 0 nhân dịp nghỉ lễ 30/4 – 1/5 vừa qua, cho biết: “Đây là lần đầu tiên tôi chinh phục cột mốc số 0 nơi ngã ba biên giới, chinh phục cực Tây Tổ quốc. Tôi cảm thấy rất thiêng liêng và tự hào. Đồng thời, thấy được sự hùng vĩ của núi non, đất nước mình. Điểm cực Tây, Mốc số 0 thực sự phù hợp với những du khách ưa khám phá và thích trải nghiệm như tôi. Tiếc rằng đợt này công trình cột cờ chưa hoàn thành, tôi sẽ trở lại sau khi cột cờ được xây dựng xong!”.
Du lịch được tỉnh Điện Biên xác định phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn. Thực hiện chủ trương, chỉ đạo của Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Huyện ủy, hiện nay cấp ủy, chính quyền xã Sín Thầu đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến Nhân dân về phát triển du lịch. Kêu gọi đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; bảo tồn, phục dựng truyền thống văn hóa đồng bào dân tộc Hà Nhì.
Cụ thể, xã vận động, khích lệ người dân phục dựng lại các ngôi nhà trình tường; hỗ trợ về pháp lý, quy hoạch cho các homestay trên địa bàn; liên kết với các công ty du lịch, lữ hành đưa du khách đến với xã Sín Thầu… Từng bước phát triển du lịch trở thành kinh tế mũi nhọn, đem lại nguồn thu nhập cho Nhân dân. Hiện trên địa bàn xã Sín Thầu đã xuất hiện một số homestay, một số nhà nghỉ của người dân địa phương như: Homestay Pờ Dần Sinh, Homestay A Phù…
Đặc biệt việc triển khai xây dựng cột cờ chủ quyền A Pa Chải là một trong những chủ trương của tỉnh, huyện nhằm thu hút du khách đến với địa phương.
Công trình cột cờ chủ quyền được khởi công xây dựng tháng 10/2023, có tổng chiều cao 45,19m. Trong đó phần trụ bằng bê tông cốt thép cao 29,5m; phần cột cờ bằng inox cao 15,69m; kích thước lá cờ 7,5m x 5m với diện tích 37,5m2. Phần bệ đế, thân cột cờ được thiết kế hình bát giác, mặt ngoài thân cột cờ ốp đá, phần chân tạo điểm nhấn bằng các phù điêu hình ảnh đặc trưng văn hóa Tây Bắc và các họa tiết dân tộc. Mặt trong cột cờ được mài nhẵn và lăn sơn; nhiều ô cửa được làm khung nhôm, kính 2 lớp an toàn. Thang lên cột cờ được làm từ thép ống, tròn đặc…
Ngoài ra, phía dưới nhà chờ được xây dựng bãi đỗ xe và các hạng mục tạo cảnh quan với diện tích khoảng 1.400m2. Công trình hoàn thành đưa vào sử dụng hứa hẹn là một điểm đến hấp dẫn cho những du khách ưa thích khám phá, trải nghiệm.
