Tham gia phát biểu ý kiến, đại biểu Tạ Thị Yên, Phó trưởng Ban Công tác đại biểu, đại biểu Quốc hội tỉnh Điện Biên đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra rà soát và điều chỉnh khoản 10, điều 56, dự thảo Luật theo hướng vừa kiểm soát tình trạng “xe dù, bến cóc”, nhưng vẫn tạo điều kiện cho dịch vụ chia sẻ chuyến xe dưới 10 chỗ được hoạt động.
Khoản 10, điều 56, dự thảo Luật quy định “Kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng là loại hình kinh doanh vận tải hành khách sử dụng xe ô tô chở người, xe chở người bốn bánh có gắn động cơ để vận tải hành khách theo hợp đồng vận tải bằng văn bản giấy hoặc điện tử giữa đơn vị kinh doanh vận tải hành khách với người thuê vận tải có nhu cầu thuê cả chuyến xe, bao gồm cả thuê người lái xe”. Theo quy định này thì mỗi chuyến xe hợp đồng chỉ được chở một hành khách hoặc một nhóm khách duy nhất.
Phó trưởng Ban Công tác đại biểu cho rằng, Ban soạn thảo đưa ra quy định này nhằm ngăn chặn tình trạng núp dưới bóng xe hợp đồng để kinh doanh vận tải hành khách liên tỉnh theo tuyến cố định. Tuy nhiên, quy định như vậy đang vô tình hạn chế một loại hình vận tải hành khách phổ biến ở nhiều quốc gia khác, đó là mô hình chia sẻ chuyến xe hợp đồng dưới 10 chỗ thông qua các nền tảng gọi xe trực tuyến. Về cơ bản, mô hình này cho phép các hành khách khác nhau có cùng lộ trình nhưng khác điểm đón và trả khách có thể đi chung một chuyến xe. Hành khách sẽ được hưởng cước phí di chuyển rẻ hơn, còn người lái xe cũng được gia tăng thu nhập do lượng hành khách trong một chuyến xe tăng lên.
Mô hình này mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, vì nó có thể tối đa hóa số lượng người di chuyển trong một chuyến đi, do đó, sẽ giúp giảm đáng kể lưu lượng xe lưu thông trên đường. Những tác động này sẽ góp phần giảm áp lực đối với cơ sở hạ tầng và giải quyết phần nào tình trạng tắc nghẽn giao thông. Ngoài ra, mô hình này cũng sẽ góp phần giảm ô nhiễm môi trường. Tại Hà Nội hiện nay, lượng bụi mịn từ phương tiện giao thông hiện chiếm tới 25% tổng phát thải bụi vào không khí trên địa bàn thành phố.
Theo đại biểu Tạ Thị Yên mô hình chia sẻ chuyến đi cũng sẽ giúp giảm lượng khí thải các-bon đến từ hoạt động giao thông nói chung thông qua việc giảm lượng phương tiện tham gia giao thông. Trong dài hạn, việc giảm lượng khí thải các-bon sẽ góp phần tích cực vào việc chống biến đổi khí hậu và cải thiện chất lượng không khí ở các thành phố lớn, cũng như góp phần vào mục tiêu giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, như Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cam kết tại Hội nghị COP26 vào năm 2021.
“Thông lệ quốc tế cũng như vậy, người ta hoàn toàn có thể cùng nhau đi chung một tuyến đường để chia sẻ cước phí dịch vụ vận chuyển. Thường là không có sự quản lý đặc biệt đối với các dịch vụ chia sẻ chuyến đi. Các dịch vụ này thường được quản lý như một loại hình dịch vụ xe hợp đồng, xe cho thuê cá nhân nhờ tính ưu việt của loại hình dịch vụ này nhất là yếu tố về giá dịch vụ, đáp ứng được nhu cầu đi lại của người tham gia giao thông” – đại biểu Tạ Thị Yên chia sẻ.
Đại biểu khẳng định, đây cũng là cách thiết thực để thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước trong việc dần tiến tới hạn chế phương tiện cá nhân, phát triển vận tải hành khách công cộng, giảm thiểu khí thải nhà kính, sử dụng hợp lý, có hiệu quả các nguồn lực của xã hội để phát triển đất nước nhanh và bền vững.
