Điện mặt trời, ích nước lợi dân nhưng không cho mua bán thì quá vô lý

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Công Thương nghiên cứu phương án khuyến khích, hỗ trợ tài chính (thuế, lãi suất, chi phí lắp đặt…) cho người dân lắp đặt điện mặt trời áp mái kết hợp đầu tư thiết bị lưu trữ điện để bán lại cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) với giá điện nền huy động vào giờ cao điểm.

“Phải có hiệu quả kinh tế, người dân mới lắp đặt điện mặt trời mái nhà, còn nhà nước có thêm nguồn điện huy động bảo đảm an ninh năng lượng”, Phó Thủ tướng Chính phủ nói.

Trên đây là một phần kết luận cuộc họp nghe báo cáo dự thảo Nghị định quy định về: Cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn (cơ chế DPPA); cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, do Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì hôm qua (19.6).

Đây không phải lần đầu tiên, lãnh đạo Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương về nội dung như thế này liên quan đến câu chuyện điện mặt trời.

Trước đó, hồi tháng 5, khi Bộ Công Thương trình góp ý dự thảo Nghị định quy định về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu, Thường trực Chính phủ đã có những góp ý tương tự.

Thường trực Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương “nghiên cứu kỹ lưỡng và đưa chính sách phải khuyến khích đầu tư cho loại hình sản xuất nguồn điện này. Quy định việc tích điện cụ thể để nguồn tự sản, tự tiêu nhưng sử dụng không hết được bán thế nào? Giá bán trên nguyên tắc nào? Nên khuyến khích bán nhưng có điều kiện…”.

Tuy nhiên sau đó, trong dự thảo Nghị định mới về điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu gửi Bộ Tư pháp thẩm định, Bộ Công Thương vẫn “bình mới rượu cũ” khi giữ nguyên quan điểm “không mua bán dưới mọi hình thức”.

Và chỉ thay đổi một số câu chữ gây hiểu nhầm, tranh cãi kiểu “ghi nhận sản lượng điện với giá 0 đồng và không được thanh toán” thành “phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản tự tiêu để tự sử dụng và không mua bán dưới mọi hình thức” cho dễ hiểu và gần với cách gọi của cơ chế thị trường.

Có thể nói, điện mặt trời áp mái là một trong những câu chuyện – chủ trương chính sách mang lại cho người dân nhiều xúc cảm trái chiều nhất trong thời gian qua và đến nay vẫn chưa có hồi kết.

Nhưng với việc lần nữa nhắc lại yêu cầu xuyên suốt của Chính phủ về chính sách mua bán của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, hy vọng câu chuyện điện mặt trời áp mái tới đây sẽ có một cái kết có hậu, vẹn cả đôi đường.

Bởi nếu điện mặt trời áp mái được người dân lưu trữ để bán lại cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam với giá điện nền huy động vào giờ cao điểm, như lời Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà thì chúng ta sẽ đạt được một mục tiêu kép, vừa ích nước vừa lợi dân.

Người dân có hiệu quả kinh tế khi bán được điện, còn nhà nước có thêm nguồn điện huy động bảo đảm an ninh năng lượng.

Lợi đơn lợi kép vậy mà vẫn “không mua bán dưới mọi hình thức” thì nghe ra rất vô lý!